Улыума пед лекция

Aqil tarbiyasi

- aqil tarbiyasinin maqseti aqilliq tarepten rawajlandiriw amelge asiriladi 

Bilim aliw ham doretiwshiliq qizigiwshiliqlarin rawajlandiriwdi, aqil madeniyatin iyelewdi 

qizigiwlar  ham  aqil  miynetin  tarbiyalawdi  ilimiy  bilimler  menen    mudami  bayip  bariwdi  olardi 

tajiriybede qollaniwdi oz ishine aladi. 

  Aqil  tarbiyasi  ilimiy  bilimlerdi    ozlestiriw  arqali  amelge  asiriladi,  biraq  belgili 

mugdardagi  kolemdi  toplaw  menen  sheklenbeydi.  Ozlestirilgen  bilimler  adamnin    jeke 

isenimlerine  aylanganda  onin  omirinin  miynetinin  jamiyetliq  belsendiligi  ideyaliq    maqsetke  

umtiliwlarin  korsetetugin  ruwxiy  bayligi  bolip  qalganinda  gana  bilimlerdi  iyelew  ham  olardi 

sipatlawdi terenlestiriw  qubilisi aqil tarbiyasinin  faktori bola aladi.  

  Aqil  tarbiyasin    beriw  oqiwshilardin  jamiyettin  ruwxiy  bayliqlari  menen  uzliksiz  turde 

bayitip  bariwdi  anlatadi.  Usilayinsha  mekteptegi  oqiw-tarbiya  barisi  menen  jamiyetliq  turmisti 

garmoniyaliq jaqtan birlestiredi.  Oqitiw-aqil tarbiyasinin ahmiyetli qurali. Oqitiw barisinda aqil 

tarbiyasinin  jenisli,  natiyjeli  shigiwi  mekteptegi  uliwma  ruwxiy  turmistin  bayligi  onin  oy-

pikirinin kenligi, onin aruditsiyasi, madeniyati, oqiw dasturlerinin mazmuni oqitiw metodlarinin 

harakteri  ,  sabaqta  ham  uyde  oqiwshilardin  aqiliy  miynetin  payda  etiw  siyaqli  faktler  menen 

belgilenedi. 

Oqitiw barisinda.

  

Har  bir  mugallim  oqiwshi  aqilinin  usta  aqilli  tarbiyashisi  boliwi  kerek.  Mugallim 

bilimlerdin  toplanawina,  bilimler    koleminin  keneyiwine  oqitiw  barisinin  tiykargi  maqseti 

sipatinda  gana  emes  balki  bilip  aliw  ham    doretiwshiliq  kushlerdi  qalay  ham  qiziqli  pikirlewdi 

rawajlandliriw  qurallarinin  biri  sipatinda  qaraganda  oqitiw  barisinda  aqil  tarbiyasi  amelge 

asiriladi.  Oqiwshilardin  usinday  mugallimnen  algan    bilimleri  atiraptagi  dun`yani  bilip  aliwda 

oqiwshinin    ozinshe  janadan  qadem  basiwina    jardem  beretugin  qural  sipatinda  xizmet  qiladi. 

Bunday jagdayda bilim aliwdin ozlestirilgen metodlarin jana ob`ektlerge  otQiziw oqiwshilardin 

oylaw xizmetinin nizami bolip  qaladi. Olar bunnan keyingi uaqitlarda jana hadiyseler, qubilislar 

uaqiyalardin  sebeplerin  ozinshe  tekseretugin  boladi.  Usigan  baylanisli  tabiyiy  tsiqldegi 

predmetlerdi  uyrengende    onimli  miynet  qiliw  tekseriw  aksperiment  otQiziw  gumanitar 

predmetlerdi  uyrengende  turmisti,  adebiy  magliwmatlardi  adebiy  doretiwshiliq  tajiriybelerdi 

ozinshe  uyreniwler  aqil  tarbiyasinin  ahmiyetli  alementi    bolip  qaladi.  Aqil  tarbiyasi  adamga 

bilimlerdi  mektepte qollaniw ushin gana emes, balki ruwxiy turmis ushin, madeniyat ham sotsial 

---

bayligin  qadirley  biliwi  ushin  da  kerek  boladi.  Adamga  madeniy  ham  estetik    bayliqlardan 

lazzetlene  aliw  baxtin  beriw  kerek.  Bilim  mazmuni  tek    bilimlerdi  tajiriybede  qollaw    koz-

qarasinan  bolmaydi.  Aqil  tarbiyasi  hamme    uaqit  oqiw-tarbiya  barisinin  en  ahmiyetlisi  bolip 

keldi ham usinday bolip qaladi.