Улыума пед лекция

Balani  u`yde  ta`rbiyalawdin`  maqseti  xa`m  waziypalari.  Pu`tkil  elimiz  boyinsha 

sheshiliwi  tiyisli  ko`pshilik  mashqalalar  ishinde,  sem`ya-mashqalasi  birinshi  orinda  turadi. 

Sebebi sem`yada adamzat ja`miyetinin` jan`a adami o`sip-jetilisedi, ta`rbiyalanadi. Bala mektep 

jasina tolg`ang`a shekem u`yde ta`rbiyalanadi, al mekteptegi oqiw jillarinda sabaqtan son` u`yde 

ta`rbiya  beriledi.  Balani  u`yde  ta`rbiyalaw  mashqalasi  bir  qatar  a`xmiyetli  waziypalardin` 

sheshiliwine  ja`rdem  beredi.  Ma`selen:  1-den  sem`ya  saqlanadi  xa`m  bekkemlelenedi.  Bala 

arqali  ko`pshilik  sem`yalarda  ajirasiwlarg`a  shek  qoyiladi,  toliq  emes  sem`yalardag`i  bala 

ta`rbiyasina  da  kewil  bo`linedi.  Asirawshisinan  ayirilg`an  bala  arqali  ajirasqan  sem`yalarda 

tiklenedi.  2-den  balalardin`  ata-analarina  g`amkorliq  jasaladi.  Olar  atasina,  anasina,  kempir-

g`arrisina  basqa  da  tuwisqan  tuwg`anlarina  jaqin  qatnasta  boliwg`a  u`yrenedi.  3-den  analardin` 

bas  ta`rbiyashi  sipatinda  ro`li  bekkemlenedi.  4-den  jas  shan`araqtin`  bekkemleniwine  ta`sir 

jasaydi.  Olar  ma`sla`xa`tlar  beredi.  Ata-analardin`  usinday  juwapkershilikli  waziypalardi 

atqaratug`inlig`i  O`zbekstan  xa`m  Qaraqalpaqstan  Respublikasi  Nizaminda  keltirilip  o`tilgen. 

Bul  Nizamda  ata-ananin`  nekesi,  sem`yani  bekkemlewde  xa`m  bala  ta`rbiyasinda  juwapker 

ekenligi ko`rsetilgen. 

Xa`r  bir  shan`araq  ta`rbiyaliq  xizmetlerdi  de  atqaradi.  Bul  ta`rbiyaliq  xizmetler  shan`araq 

ag`zalarin  to`mendegilerge  minnetleydi.  1-den  o`zinin`  ul-qizlarina  unamli  ta`sir  jasaw.  2-den 

shan`araqta  unamsiz  minez-quliq  ko`rinislerin  boldirmawdin`  ila`jlarin  islep  shig`iw.  3-den 

Sirttan  beriletug`in  unamli  u`lgilerdi  qabillaw  mu`mkinshiliklerinen  paydalaniw.    4-den  sirttan 

beriletug`in unamsiz ta`sirlerge tosqinliq jasaw. 

Uy  ta`rbiyasinin`  na`tiyjeli  boliwi,  bir  qatar  shart-sharayatlarg`a  da  baylanisli  boladi. 

Bunday  shart-sharayatlar  to`mendegilerden  ibarat.  1.  Xa`r  bir  shan`araqtin`  xaliq  penen 

baylanislig`i.  Shan`araq  bere  almaytug`in  ta`rbiyani  xaliq  bere  aladi.  Xaliq  shan`araqtag`i 

ta`rbiyag`a bag`dar beredi. 2. Shan`araqta ja`ma`a`t ushin jeke adamdi ta`rbiyalaw. 3. U`yde ata-

ana  xa`m  balalardin`  birliktegi  miynetlerin  sho`lkemlestiriw.  Bul  shan`araq  basshisinin` 

talapshan`lig`i xa`m do`retiwshiligine baylanisli boladi. 4. Shan`araq turmisin sho`lkemlestiriw. 

5. Shan`araqta ku`nlik rejimdi ornatiw. 6. Shan`araqta jaqsi qatnasiqlardi ornatiw. 7. Balalardin` 

u`ydegi oqiw miynetlerin duris sho`lkemlestiriw. 8. Shan`araqta balalardin` jas o`zgesheliklerin 

xa`m jinisin esapqa aliw.