«Улы7ма техникалы3 п1нлер» кафедрасы о3ыты7шыларыны4 2011-2012- о3ы7 жылыны4 ы-ярым жыллы2ында 5тету2ын саба3лар кестеси

Júrektiń toqtawı. Jurek uriwiniń toqtap qalıwına jol qoymaw ushın jasalma dem aldırıw menen birge júrekti tikkeley jabıq uwqalaniwi zárúr.

Jurek uriwiniń toqtap qalıwbelgileri:

* Kóz qorashiǵiniń keńeyiwi.

* Arteriya tamirinda pulstiń joq ekenligi.

* Dem alıwmdiń toqtap qalıwı

* Reflekstiń joqlıǵı

Joqaridaǵihallar gúzetilgende tómendegi tártipte háreket qılıw kerek: 

1. Jábirleniwshi shalqasina qattı jerge jatqızıladı.

2. Qandayda bir kiyimi dumalaqlanip moyniniń astina qoyiladi.

3. Basın arqaǵa iyip, awızı jabıladı.

4. " Awızdan -awızǵa" yamasa " awızdan -murınǵa" usılında jasalma dem beriledi.

5. Jurek tikkeley uwqalanadi.

Eger jaraqatlanǵan adamniń kóz qarashiǵi keńeygen hám puls urıwı sezilmese, qan aylalisin qayta tiklew maqsetinde jasalma dem beriw menen bir waqıtta júrek uwqalaniwi kerek. Uwqalawda oń qoldıń alaqani jaraqatlanǵan adamniń kókiregine qóyıladı hám tez-tez ( minutina 60 ret) basıladı. Denediń tómengi bólimleri jaylasqan vena qan tamırlarındaǵı qandı júrekke keliwin tezletiw maqsetinde ayaqtı 0, 5 m ge shekem joqariǵa kóterip qoyıw múmkin. Eger bul járdemlerdi bir adam atqarip atirǵan bolsa, 2-3 ret jasalma dem bergenshe, 10 -12 ret júrekti sırtqı uwqalaw usınıs etiledi. Jaraqatlanǵan adamniń ózine kelgenin dem alıwıniń tikleniwi, júzinińnreńinińn qizariwi kóz qarashiǵiniń qısqarıwı sıyaqlı belgilerden bilip alıw múmkin. Bunı tekseriw ushın massajdı 2-3 sek toqtatıp turıw múmkin. Eger jaraqatlanǵan adamda ózine keliw jaǵdayları gúzetilmese, jasalma dem beriw hám júrekti uwqalawdı vrach kelgenshe dawam ettiriw kerek.
10 - tema. Islep shıǵarıw bólmeleri hám jumıs orınlarında miynet sharayatın qáliplestiriwshi faktorlarin esaplaw