«Улы7ма техникалы3 п1нлер» кафедрасы о3ыты7шыларыны4 2011-2012- о3ы7 жылыны4 ы-ярым жыллы2ында 5тету2ын саба3лар кестеси

2. Jer silkiniwlerge qalay tayarlanıw kerek

Hár bir seymik qáwipli zonada jasawshı adam jer silkiniwi kelip shıqqanda óziniń is háreketin rejelestirip júriwi kerek. Sizde tınıshlıqtı saqlaw hám aqıl menen is háreketler jasawǵa imkanyatıńız sol waqıtta joqarı boladı eger: úyde, jumıs ornında, dúkanda, kóshede, avtomobilde yamasa basqa bolatuǵın orınlarıńızda isletetuǵın háreketlerińizdi aldın ala anıqlap hám rejelestirip qoysańız.

Tómende jer silkiniwden aldın qollanıw kerek bolatuǵın ilájlardıń keltirilgen. Olardıń kópshiligi ápiwayı ilájlar, olardı múmkinshiligi bolsa tez orınlaw, al qalǵan basqa ilájları bolsa adamnıń ózine úlken qáwipsizlikti jaratıwı ushın arnalǵan.

1. 
   Jer sislkiniw kelip shıqqanda imarttan shıǵıwdıń únemli hám qáwipsiz jolların anıqlap qoyıń. Yadıńızda saqlań ol túnde júz beriwi múmkin. Bul waqıtta koridorlar hám esikler adamlar menen tolıp ketiwi múmkin, yamasa esikler ashılmay qalıwı múmkin.
   
2. 
   Aldınan kvartiradaǵı (kapital diywallardag`ı ishki múyeshler, ishki esiktiń proyomları, stollar, krovatlar) qáwipsiz orınlardı anıqlap alıń.
   
3. 
   Shańaraq aǵzalarıńızda, balalarıńızdı qáwipsiz orınlardı anıqlaw boyınsha úyretiń.
   
4. 
   Kerek bolmasa awır buyımlardı shkaflarda hám polkalarda saqlamań.
   
5. 
   Úyińizde, basqa bolatuǵın orınlarıńızda gaz, elektro energiya hám suw qalay óshiriletuǵınlıǵın anıqlap alıń. Eger magistraldı jabıw ushın gayka klyuchi kerek bolsa onı jaqın jerge (asıp) qoyıń.
   
6. 
   Qasıńıda jaqın jerde aptechka bolıwın támiyinleń hám onnan paydalanıwdı , sebebi úlken apatshılıqtan soń bolnitsalar tolıp qalıwı, al medpersonal júdá awır keseller menen bánt bolıwı múmkin). Ózińizge hám Siz benen birge jasawshılarǵa kerek bolatuǵın dári-darmaqlardı jeterli etip alıp qoyıń.
   
7. 
   Barlıq waqıt qasıńızda fonarik hám jańa batareykalar bolsın. Úylerińizde yamasa basqa orınlarda batareyalı radiopriemnik bolsın.
   
8. 
   Diywallarǵa kitap saqlawshı shkaflardı hám basqa awır mebellerdi qatırıp qoyıń, olar qulap túsiwi hám jaraqat keltiriwi múmkin. Awır qurılmalar polǵa hám diywalǵa bekkem etip qatırılganlıgına isenim payda etiń.
   
9. 
   Qáwipli materiallardı (tez janıwshı suyıqlıqlar, záhárli zatlar) qulap túspeytuǵın, shashılıp yamasa tógilip ketpeytugın orınlarda saqlań.
   
10. 
    Siziń jatatuǵın krovatıńız aynadan, qulap túsiw qáwipi bar bolǵan awır zatlardan qashıqlıqta jaylasıwına itbar beriń.
    
11. 
    Úyińizde óz aldıńıźǵa 3-4 kún jasaw ushın ishimlik suw hám konservalardan jeterli dárejede tolıqtırıp qoyıń. Bir adam ushın 1 kúnge ishiw hám awqat tayarlaw ushın 3,5…4 l suw jeterli. Eger tok óshirilgen bolsa suwıtqıshtaǵı azıq awqatlar búzılıp ketiwi múmkin sol sebepli konservalar hám keptirilgen azıqlıq zatlar kerek boladı.
    
12. 
    Hár kúngi ózińizdiń iskerligińiz waqtında, jumısta bolama, oqıwda bolama koridorlardı, shıǵıw orınların, esiklerdi hár qıylı zatlar (velosiped, kolyaska hám t.b.) menen tosıp qoymań. Eger baxıtsızlıq júz bergen jaǵdayda adamlardıń shıǵıp ketiwi hám qutqaprıwshılardın` háreketleniwi ushın barlıq ótiwshi orınlar bos turǵan maqul boladı.
    
13. 
    Eger mektepte oqıwshı balalarıńız bolsa, olarǵa mektepte jer silkiniw júz beregende nelerdi islew kerek ekeniligi aytıp qoyıń. Olarǵa bul jaǵayda meketpte qalıp sizin` keliwińizdi qáwipsiz jerde kútiwin túsindiriń.
    
14. 
    Jumıs ornıńızda flyagada suw alıp qoyıń, bul siziń jer silkiniwden soń úyińizge piyada uzaq jol júrgenińizde yamasa velosipedte qaytqanıńızda kerek boladı.
    
15. 
    Shańaraq aǵzalarıńızǵa hám birge isleytuǵın joldaslarıńızǵa jer silkiniw júz bergende hám jer sislkiniwden keyin nelerdi islew kerekligin hár waqıt túsindirip barıń.
    
16. 
    Uyińizdiń jaǵdayıın tekseriń hám onı bekkemlew ushın neler islew kerek ekenligin anıqlap alıń.
    
17. 
    Jergiliki hákimiyattıń apatshılıq júz bergende qáwipsizlikti támiyinlew boyınsha islep atırǵan háreketlerin qollap quwatlań hám járdem beriń. Olardıń búzılǵan eski, tozǵan imaratlardı hám qurılmlardı qayta tiklew ushın islep atırǵan hareketlerin qollap quwatlań.