«Улы7ма техникалы3 п1нлер» кафедрасы о3ыты7шыларыны4 2011-2012- о3ы7 жылыны4 ы-ярым жыллы2ында 5тету2ын саба3лар кестеси

3. ÓQ kursiniń qısqasha mazmunı

ÓQ insandı hár qanday ortalıqtaǵı iskerliginde onıń qáwipsizligi hám den sawliǵin támiyinleytuǵın, qáwipli hám zıyanlı faktorlardan qorǵawshi ámeliyat hám teoriyanı qamtıp alǵan ilimiy bilimler kompleksi bolıp tabıladı.

Bul pán tómendegi tiykarǵı máselelerdi sheshedi:

- atrap ortalıqtıń qolaysız tásirinlerin gruppalaydı ( anıqlaydı hám sanlı bahalaydı );

- insandi qáwiplerden qorǵaydı yamasa oǵan qolaysız faktorlar tásırıniń aldın aladı

- qáwipli hám zıyanlı faktorlardı tásiriniń unamsız aqıbetlerin tamamlaw ;

- insanǵa normal, qolaylı sharayat jaratıw.

ÓQniń integral kórsetkishi turmıstıń dawam etiw waqti esaplanadı. Civilizatsiya rawajlanıwı ( ilimiy-texnikanıń, tejewdiń rawajlanıw, awıl xojalıǵın industrlashtiriw, hár túrlı energiyalardan paydalanıw - yadro energiyasına shekem, jańa mashina hám mexanizmlerdi jaratılıwı, zıyankeslerge qarsı hár túrlı tóginlerdiń qollanılıwı ) insan den sawligina unamsız tásir etiwshi zıyanlı faktorlar muǵdarın sezilerli dárejede kóbeytip atır. Sol sebepli usı faktorlardan qorǵaw insan turmıs iskerligin tamiyinlewdiń zárúrli elementi bolıp qalıp atır.

Insaniyat payda bolǵannan baslap óziniń kóbeyiwi dawamında ekonomikanı rawajlandırıw menen birge qáwipsizliktiń sociallıq-ekonomikalıq sistemasın jarattı. Bunıń áqibetinde insanǵa zıyanlı tásirler sanın asıwına qaramastan insannıń qáwipsizligi dárejesi arttı. Házirgi waqıtta eń rawajlanǵan mámleketlerde insanlardıń ortasha ómir kóriwi 77 jastı quraydi.

“Ómir qáwipsizligi” kursi insan organizmi hám átirap ortalıq ortasındaǵı quramalı baylanıslardı biliw procesin názerde tutadı. Insanniń ortalıqqa tásiri fizikaliq nızamlar boyınsha ortalıqtıń barlıq qurawshıları ( komponentleri) ni keri tásirin júzege keltiredi. Insan organizmi ol yamasa bul ta'sırlerdı iykemlesiw shegarasınan aspaǵanǵa shekem awrıwsız qabıl etedi.

Ómir qáwipsizligi tómendegi máselelerdi kórip shıǵadı : xizmet ko`rsetiw ortalıqtaǵı qáwipsizlik; islep shıǵarıw ortalıǵındaǵı qáwipsizlik; qala ortalıǵındaǵı ómir qáwipsizligi; átirap ortalıqtaǵı qáwipsizlik; tınıshlıq hám urıs waqtındaǵı ayrıqsha jaǵdaylar.

Xizmet kórsetiw ortalıq - bul xizmet kórsetiw sharayattaǵı insanǵa tásır etiwshi barlıq faktorlardıń jıyındısı bolıp tabıladı. Organizmdi xizmet kórsetiw faktorlarǵa reakciyasın pánnıń salamat turmıs tárizi, salamat turmıs táriziniń kesellik profilaktikası menen baylanısı máselelerine arnalǵan temalarında oqıw múmkin.

Islep shıǵarıw ortalıǵı - bul miynet iskerligi processinde insanǵa tásir etiwshi faktorlar jiyindisi bolıp tabıladı.