Ularning tabiati va sinflanishi. Olinishi

RT 1


N блгг)


undan

Formuladan ko'rinib turibdiki siljish masofasi zarracha radiusiga teskari proportsional.

Diffuziya. Broun xarakati kolloid sistemalardagi zarrachalarning diffuziyalanishi sababchisidir.

Eritmaning butun xajmi bo'ylab zarrachalar kontsentratsiyasining o'z- o'zidan tenglashishi diffuziya deyiladi. Kolloid zarrachalar o'lchami bir qancha katta bo'lganligi uchun diffuziya tezligi kichik bo'ladi.

Diffuziya zarrachalari xarakatda bo'lgan istalgan dispers sistemalarda kuzatiladi.

Kolloid eritmalarning osmotik bosimi xam chin eritmalarnikidan juda kichik. Masalan: 1% oltin zolining osmotik bosimi 0,00045 atm bo'lsa, shu kontsentratsiyadagi saxarozaniki 0,725 atm dir. Kolloid sistemalardagi osmotik bosimning ma'lum bir qismi elektrolitlar aralashmasi tufayli ham bo'lishi mumkin.

Vant-Goff bo'yicha osmotik bosim P_osm=nRT bilan o'lchanadi. Bu erda n-1l eritmadagi moddaning mollar soni. Tenglamani boshqacharoq ko'rinishda ham yozish mumkin.

Formuladan ko'rinib turibdiki, osmotik bosim eritma xajm birligidagi zarrachalar soniga bog'liq bo'lib, zarracha tabiatiga va o'lchamiga bog'liq emas.

Sedimentatsiya:Og'irlik kuchi ta'sirida dispyors faza zarrachalarining tagiga cho'kishi sedimentatsiya deyiladi

_c=m

M

yoki


7i = nRT

Osmotik bosim. Kolloid eritmalarda ham osmotik bosim bo'ladi. Ularning osmotik bosimi chin eritmalarnikida kichik bo'ladi. Chunki

Formuladan ko'rinib turibdiki _ zarracha soniga va harakatga bog'liq bo'lib, zarracha tabiatiga va o'lchamiga bog'liq emas.

Eritmada kolloid zarrachalarni cho'kishi sedimentatsiya deb yuritiladi.

Dispers sistemani butun xajm bo'yicha zarrachalarni bir хил tarqatib, saqlab turish qobiliyati sedimentatsion yoki kinetik turg'unlik yoki sedimentatsion muvozanat дeйилади.

Yuqori dispersli sistemalar (gazlar, chin eritmalar) yuqori, katta kinetik turg'unlikka ega bo'ladilar. Aksincha dag'al disperssistemalar kinetik beqaror bo'ladi. Chunki ular zarrachalarining issiqlik xarakati juda kichik. Kolloid sistemalar dag'al va chin eritmalarga nisbatan oraliq holatda bo'ladi. Zarrachalar sedimentatsiya tezligi ushbu tenglama bilan hisoblanadi:

Nazorat savollari

1. 
   Kolloid eritma, liozol, gidrozol, organozol tushunchalariga ta'rif bering.
   
2. 
   Kolloid zarrachalarining o’lchami qanday bo’ladi?
   
3. 
   Liozollarning olinish usullarini sanab, ularga qisqacha xarakteristika bering?
   
4. 
   Liozollar olinishi uchun qaysi sharoitlarni yaratish kerak?