Udk: 633. 88 Achchiq shuvoq (ermon) Artеmisia absinthium L

Tadqiqotning maqsadi. Samarqand viloyati sharoitida madaniylashtirilayotgan Artemisia absinthium L ning biologik xususiyatlarini o‘rganish hamda kimyoviy tarkibini aniqlashdan iborat.
Tadqiqot materiallari va uslublari. Tadqiqotlar Samarqand viloyati Urgut tumanida joylashgan “SHerzod, SHerqo‘zi, Jamshid Ro‘zievich” fermer xo‘jaligi xududining bo‘z tuproqli maydonchasida o‘tkazildi.
Artemisia absinthium L ning kimyoviy tarkibi O‘zR FA O‘simlik moddalari kimyosi instituti Flavonoidlar laboratoriyasida barcha kimyoviy tahlillar Davlat farmakopeyasi XII nashrida bayon etilgan usullar orqali aniqlandi [6,7].
Tadqiqot natijalari va ularning tahlili. Hozirgi vaqtda mamlakatimizda dorivor o‘simliklar o‘stirish bilan shug‘ullanuvchi 8 ta ixtisoslashgan xo‘jaliklar tashkil qilingan.
Bundan tashqari ko‘plab o‘rmon xo‘jaligi tizimida, fermer va boshqa mulkchilik shaklidagi xo‘jaliklarda ham dorivor o‘simliklarni etishtirish va ularni xomashyosini birlamchi qayta ishlash yo‘lga qo‘yilgan. Bu sohada “SHifobaxsh” ishlab chiqarish birlashmasi katta ishlarni amalga oshirmoqda. Biroq mamlakatimizda dorivor o‘simliklar xomashyosiga bo‘lgan talabning keskin ortib borishiga qaramasdan ko‘pgina qimmatbaho xomashyo beruvchi dorivor o‘simliklarni o‘stirish texnologiyalari shu vaqtgacha mukammal ishlab chiqilgan emas. SHu o‘rinda alohida ta’kidlash lozimki, hech bir soha boshqa fanlarning yutuqlariga tayanmasdan turib, o‘zlari mustaqil ravishda rivojlana olmaydi.
O‘z navbatida dorivor o‘simliklarni o‘stirish ham o‘simlikshunoslik, botanika, dendrologiya, farmakognoziya, agrokimyo, tuproqshunoslik, o‘simliklar fiziologiyasi, o‘simliklar biokimyosi o‘simliklar biotexnologiyasi, kimyo, fizika va boshqa fanlarning yutuqlariga tayangan holdagina o‘z oldiga qo‘ygan maqsadlarga erisha oladi [8,9].
Tarqalishi. Aholi yashaydigan joylarda, yo‘l yoqalarida, o‘tloqlarda, o‘rmon chetlarida, suv bo‘ylarida va ekinzorlarda begona o‘t sifatida o‘sadi. Ayniqsa, Rossiyaning Evropa qismida (shimoliy tumanlardan tashqari), Moldova, Ukraina, Belorus respublikalarida, Kavkaz, g‘arbiy Sibir, Qozog‘iston va O‘rta Osiyoda ko‘p bo‘ladi [8].
Mahsulot asosan Ukraina, Moldova, Krasnodar o‘lkasi, Rossiyaning Evropa qismida tayyorlanadi[8,10].