Uchun qulay investitsiya muhitining yaratilgani asosiy omil bo’lib kelmoqda

II BOB. MINTAQADA XORIJIY INVESTITSIYALARDAN

FOYDALANISH XUSUSIYATLARI

2.1. Barqaror iqtisodiy o’sish sharoitida Farg’ona iqtisodiy

mintaqasi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish xususiyatlari

Milliy iqtisodiyotning tarkib jihatdan takomillashuvida mintaqalarda amalga

oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar, uning bevosita sifat o’lchovi – mintaqalarning

ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi muhim o’rin tutadi. Mintaqaviy rivojlanish

o’z navbatida unda sodir bo’ladigan iqtisodiy jarayon va munosabatlarning keng

qamrovliligi, alohida tarmoq, sektorlar, tarmoqlararo hamda mintaqalararo

aloqadorlikning uyg’unligi tizimida namoyon bo’ladi. Bozor munosabatlari

takomillashuvining bugungi tajribasi shuni ko’rsatadiki, milliy iqtisodiyotning,

uning ibtidosi sifatida, alohida mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishida

investitsion jarayonlar – aholi bandligi, daromadlari, ichki bozorning to’yinishi,

resurs safarbarligi darajalarida, shuningdek, kapital jamg’arilishining, xorijiy va

ichki investitsiyalar oqimlarining muhim yo’nalishi sifatida o’z ifodasini

topmoqda. SHu jihatdan ham O’zbekiston mintaqaviy tuzilmalarining yaqin

istiqboldagi rivojlanishi ularning o’ziga xos shart-sharoiti, investitsion va

tadbirkorlik muhitiga ko’ra investitsion jarayonlarning har tomonlama

takomillashuvi bilan uzviy bog’liq.

Ayni shu zaruriyat olib borilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy islohotlar, undan

kutilayotgan natijalarni izchil ro’yobga chiqarish bilan bog’liq vazifalar yechimiga

har bir mintaqaning o’ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqib yondoshishni taqozo

qiladi.

Bugungi zamonaviy iqtisodiy adabiyotlarda O’zbekiston iqtisodiyoti

hududiy tarkib jihatidan 6 ta: Farg’ona, Toshkent, Mirzacho’l, Quyi Amudaryo,

Zarafshon va Janubiy iqtisodiy mintaqalarga ajratib o’rganiladi.

6

 Har bir iqtisodiy

mintaqa joylashuvi, xo’jalik tizimi, ixtisoslashuvi, demografik jarayonlari,

rivojlanish darajasiga ko’ra bir-biridan sezilarli darajada farq qilib, bu o’z

6

 Soliev A. Mintaqaviy iqtisodiyot /O’quv qo’llanma. – T., “Universitet”, 2003 y. Qayumov A., Nazarova

X., Egamberdiev F., Yakubov O’. Mintaqaviy iqtisodiyot /O’quv qo’llanma. – T., “Universitet”, 2004 y. Sadikov A.

Osnovi regionalnogo razvitiya: teoriya, metodologiya, praktika /Monografiya. – T., “IQTISOD-MOLIYA”, 2005.

---

navbatida mamlakat mintaqaviy iqtisodiy siyosatini ishlab chiqish va amalga

oshirishdagi bosh omil hisoblanadi. Mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish

darajalari hamda amalga oshirilayotgan islohotlardagi tafovut ulardagi qulay

tadbirkorlik muhiti shakllanishiga va iqtisodiy salohiyatning oshishiga bevosita

ta’sir ko’rsatadi.

Farg’ona iqtisodiy mintaqasi o’zining tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy, geosiyosiy

va ekologik xususiyatlariga ko’ra mamlakatning boshqa mintaqalaridan keskin

farqlanadi. Mintaqa 3 ta ma’muriy birlik – Farg’ona, Namangan va Andijon

viloyatlarini o’z tarkibiga olib, umumiy yer maydoni 19,2 ming km. kv.ni, aholisi

8544,7 ming kishini (2012 y.) tashkil qiladi. Mintaqa garchi mamlakat umumiy yer

maydonining atigi 4,3 foizini egallasada, uning hissasiga mamlakat aholisining

28,5 foizi, yaratilgan yalpi ichki mahsulotning 16,9, sanoat ishlab chiqarishining

23,6, qishloq xo’jaligi mahsulotlarining 25,7, asosiy kapitalga jalb etilgan

investitsiyalarning 8,2 foizi to’g’ri keladi (2.1-rasm).