Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
126 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
vaqt davomida Ammonit №6JV-200 (GOST 21984-76) patronlangan ammonit 
yordamida o'tish joylarida shpurlarni qo'lda zaryad qilish usuli mavjud. Konturli 
portlatishda quvur diametri 26 mm va uzunligi 350 mm, kukunsimon ammonit № 
6JV og'irligi 170 g bo’lgan portlovchi modda qo’llaniladi [1, 2]. 
Zaryad ustunli konturli portlatish lentalari yordamida konturli portlashning ta'siri 
kuzatildi. 
Kon jinslarni zaryadlab portlatish markazida DSHN6(10) markasining 
portlovchi shnuri o'tadi, uning orasidagi bo'shliq va tashqi qobiq temir ta'sirining 
tarkibi bilan to'ldiriladi. Portlash kabelining brizantligi qisqa masofalarda namoyon 
bo'ladi va portlovchi tarkibda portlashni qo'zg'ashga xizmat qiladi. Umuman olganda 
kon jinslarni zaryadlab portlatish fugas ta'siriga ega. DSHN va fugas tarkibini 
o'zgartirib, ma'lum bir tog'-geologik sharoitga mos keladigan kon jinslarni zaryadlab 
portlatishni tanlashimiz mumkin.
Massivning atrof chegarasi buzilishini kamaytirish uchun qatorli portlash 
energiyasini qayta taqsimlashga qaratilgan sxemalar mavjud, masalan: 
- kontur oldidagi qatorda bir vaqtning o'zida ularning ko'payishi bilan kon laximi 
bo'ylab teshiklar sonining kamayishi; 
- shpur (bo'sh+zaryadlangan shpur) orqali shpur sxemasiga muvofiq zaryadlashni 
ishlab chiqarish. 
Ba'zi hollarda bunday sxemalar ketma-ketlikning doimiy yo'q qilinishini 
kamaytirishi mumkin, ammo ular universal va juda moslashuvchan yechim emas. 
Massivning doimiy yo'q qilinishini kamaytirish uchun emulsion portlovchi 
moddalarni (EPM) ishlatishkerakbo’ladi 
Orica kompaniyasining konturni portlatish uchun portlovchi moddalardan 
foydalanish bo'yicha tajribasi hozirgi vaqtda Rossiyada va MDHning boshqa 
mamlakatlaridagi bir qator yer osti konlarida, asosan ish xavfsizligini oshirish bilan 
bog'liq bo'lgan emulsiya portlovchi moddalarini (EPM) ishlatish texnologiyalari jadal 
joriy etilmoqda. Ammonit № 6ЖВ-200 jangavorpatronlari zamonaviyroq yuqori 

---