Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
146 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
Ҳаво ёрдамида ташувчи қурилмани кенг қўлланишининг асосий сабаби 
унинг ишончли ишлаши, пахтани ташишда материалнинг минимал даражада
нобуд бўлиши, қурилманинг ихчамлиги, унинг механик ташиш воситалари 
учун ноқулай ва тор бўлган жойларда ишлатиш имкони борлиги, унга хизмат 
кўрсатиш ва уни таъмирлашнинг осонлигидадир. Бундан ташқари пахтани 
ҳаво оқими ёрдамида ташиш пахтанинг титилишига ва маълум бир миқдорда 
намлигининг йўқолишига ёрдам беради. 
Мавжуд қўлланиб кeлинаётган пнeвмотранспорт қурилмасининг 
камчилиги пахта таркибидаги оғир аралашмаларни ва майда ифлосликларни 
кeйинги жараёнга ўтиб кeтиши кузатилади. Бундан ташқари қувурда 
ҳаракатланаётган пахтанинг тeзлиги юқори бўлгани учун қувурнинг эгилган 
жойларида пахта чигити зарба натижасида шикастланади. Бу эса кeйинги 
жараёнларда чигит ва тола таркибидаги нуқсонларни ҳосил бўлишига олиб 
келади. Бундан ташқари пахтани пневмотранспортда нотекс узатилиши 
натижасида қувурда ҳаракатланниши нотекс бўлади ва бунинг натижасида 
пахта таркибида бўлган чанг ва майда ифлосликлар пахта таркибига янада 
бирикиб, актив ҳолатга ўтиб қолади. Ушбу бўйича кўплаб олимлар ва 
тадқиқотчилар бир қатор илмий изланишлар олиб боришган. Улар асосан 
сепаратор, қувурнинг материяли, қувурнинг эгилган жойларига эластик 
материал ўрнатиш ва тоштутгич қурилмаларига бағишланган бўлиб, 
пневмоқувурда пахтани майда ифлосликлардан тозалаш бўйича тадқиқотлар 
ўтказилмаган. 
Шу 
боисдан 
ҳам 
пневмотранспорт 
қурилмасини 
такомиллаштириш жуда ҳам муҳимдир. Биз томонимиздан ушбу ҳолатни чуқур 
ўрганилиб янги қувур конструкцияси ишлаб чиқилди. Унга кўра янги 
пневмоқувурнинг ишлаш жараёни қуйидагича: ҳаво сўрувчи қурилма орқали 
қувурдан ҳавони сориб олиниши натижасида, пахта ҳом-ашёси қувурга киради 
ва унинг ҳаракати ҳаво оқими билан уйғунлашиб, ҳавони сўрувчи қурилма 
тамон ҳаракатлана бошлайди. Ҳаво сўрувчи қурилмадан олдинда сeпаратор 

---