Uchinchi kitob

«Agar bizning qudratimizni bilmoqchi bo‘lsangiz, qurgan binolarimizga boqing», deganda Amir Temur, eng awalo, o‘z xal- qiga, kelajak avlodlariga murojaat qilgan, desak yangilishmagan bo‘lamiz.
To‘rtinchidan, har qanday jamiyat taraqqiyotini ilm-ma’rifatsiz tasawur qilib bo‘lmaydi. Buni teran anglagan Sohibqiron hokimi- yatga kelishi bilan chiqargan dastlabki farmonlarini madrasalar bar- po etish, ilm toliblariga nafaqalar tayinlash bilan bog¹ lagan. Qaysi bir shaharga tashrif buyurmasin, Amir Temur eng awalo o‘sha yer- lik olim-u fozillar bilan uchrashar, ular bilan suhbat qurar, turli mav- zularda bahslashar edi.
Tarix, tibbiyot, matematika, astronomiya, me’morchilik so- halarida yuksak salohiyatga ega Amir Temur uchun bu tabiiy hoi edi. Mazkur fazilat Sohibqironning avlodlari - ayniqsa, Mirzo Ulug‘bekka o‘tgani shubhasiz. Mirzo Ulug‘bekning davlat arbobi bo‘lish bilan bir qatorda buyuk olim darajasiga yetishishida bobo- si Amir Temuming ta’siri benihoya katta bo‘lgan. U Ulug‘bekdagi noyob iste’dodni boshdanoq payqab, safarlarda ham yonida olib yu- rib, dunyoning mashhur olimlari tarbiyasidan bahramand etgan.
Beshinchidan, Amir Temur o‘z millati va el-yurtining taqdiri haqida ko‘p o‘ylagan. U qo‘ygan har bir qadam nafaqat o‘sha davr uchun, balki kelajak sari xizmat qilgan.
Tarixda hukmdorlar ko‘p o‘tgan. Ulaming aksariyati o‘z mai- shati va aysh-u ishratidan nariga o‘tmaganligi ma’lum. Ulami bugun birov eslamaydi ham. Biroq, millat g‘amida yongan, uning istiqboli va istiqloli yo‘lida fidokorlik ko‘rsatib yashagan arbobni kelajak va tarix hech qachon unutmaydi. Amir Temur ana shunday tarixiy va unutilmas shaxsdir.
Uning insoniy fazilatlariga bir yorqin misol: 1404 yilda Bibi- xonim jome’ masjidi qurilishini nihoyasiga yetkazayotganida uning umridan bir yil qolgan edi, xolos.
Keksayib qolgan bir odamga, o‘zi awal barpo etgan o‘nlab va yuzlab inshootlar yoniga yana bir binoni qo‘shish shart edimi? Uning shon-u shuhrati shusiz ham yetarli edi-ku?
Bu misol ham Amir Temuming doimo uzoq kelajakni, avlodlari iqbolini o‘ylab yashaganidan, umr bo‘yi ulug‘vor rejalar va g‘oyalar uni aslo tark etmaganidan dalolat beradi.