Uchinchi «ahli sunna val jamoa» guruhi

Imom Abu Hanifa va hanafiylik mazhabi. Hanafiylik mazhabi asoschisi Abu Hanifa Nu’mon ibn Sobit (699-767) bo‘lib, «Imomi A’zam», ya’ni eng buyuk imom laqabi bilan mashhur bo‘lgan. Mazkur mujtahid olim Kufa shahrida tug‘ilib shu yerda vafot etgan.

Bu olim sunniy mazhablar asoschilari orasida yoshi eng kattasi hisoblanadi. Rivoyatlarga ko‘ra Abu Hanifaning bobosi o‘g‘li Sobitni sahobiy Ali oldiga olib kelib, uning haqiga duo qilishlarini so‘raydi. Hazrat Ali Sobitni o‘zi va zurriyotiga barakot so‘rab duo qiladilar. Sobitning zurriyotidan o‘g‘li Abu Hanifa katta shuhrat qozondi. Imom Abu Hanifa otasining kasbi Kufada ipak va jun mato tijorati bilan shug‘ullangan.
Imom A’zam yoshligidan Qur’onni yodlaydi. Ma’lum vaqt savdo ishlari bilan shug‘ullanib yurgan. Shu orada Kufa va uning atrofida e’tiqodiy bahs-munozaralarda faol ishtirok etib borgan
Hammod uning eng asosiy ustozi hisolangan. Unga 22 yoshida shogird tushib, u kishidan o‘n sakkiz yil davomida fiqh ilmini o‘rganadi. Bu haqda o‘zi quyidagilarni aytgan: «Men ilm va fiqhning konida edim. Uning ahli ila majlis qurdim. Ularning faqihlaridan birini lozim tutdim».
Hammod qoldirgan maktab keyinchalik imom Abu Hanifa faoliyati natijasida mazhabga aylandi
Fiqhda shunday maqomga erishganki, har bir oyat va hadisdan kerakli fiqhiy xulosalar chiqara olgan. Abu Hanifa hadisni, sahobiylar so‘zini puxta o‘zlashtirgan. Hadislarning sahih va zaifini ajratib, ayniqsa, hadislardan chiqariladigan hukmlarning to‘g‘ri bo‘lishiga katta e’tibor qaratgan. Rivoyatlarning birida ustozi Sha’biy bir masalada murojaat qiladi. Abu Hanifa unga javob beradi. Shunda ustozi buni (javobni va unga hujjatni) qayerdan olding deb so‘raganda, Abu Hanifa o‘zingiz rivoyat qilgan hadisdan oldim deb hadisni aytadi. Javobdan so‘ng SHa’biy: «Sizlar tabiblarsiz, ey faqihlar jamoasi, biz (muhaddislar) dorishunosmiz», deydi.
Imom Abu Hanifa hadis ilmida ham yuqori martabalarga erishgan
Manbalarda aytilishicha, Abu Hanifa sakson uch mingdan ortiq masalaga javob bergan. Hadislarni yaxshi bilmaydigan kishi bunday ko‘p masalaga javob berishi mumkin emas; 3. Abu Hanifa hadis rivoyatiga ko‘p to‘xtalmagan. Buning sabablaridan birini o‘sha davr olimlari hadislarni yaxshi bilganlaridir.
. Abu Hanifa to‘rt mingdan ortiq ustozdan dars olgan. Chunki u Basraga 10 marta, Makka va Madinaga esa undan ko‘proq marta borgan. U joylardagi ko‘pgina olimlar suhbatida bo‘lgan
Hanafiylik mazhabi asoschisi Abu Hanifa alohida muayyan mavzuga oid kitob yozmagan. Balki u rivoyat qilgan hadislarni, aytgan fatvolarini keyinchalik olimlar kitob holatiga keltirganlar. Jumladan, «al-Fiqh al-akbar», «al-Olim va-l-mutaallim», «al-Vasiyya» va «al-Musnad» va boshqalar. U dunyo ishlari va mansabga qiziqmagan.