Учебное пособие подготовлено на основе типовой программы дисциплины «Гидрология рек»



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/214
Sana18.02.2022
Hajmi6,22 Mb.
#455054
TuriУчебное пособие
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   214
Bog'liq
pdf (1)

Nazorat savollari 
1. Daryolar suv rejimining elementlarini aytib bering. 
2. Daryolarda suv sathini o‘lchash ishlari qanday amalga 
oshiriladi? 
3. Daryolarning suv sathi rejimiga qanday omillar ta’sir etadi? 
4. Suv sathini kuzatish ma’lumotlarining amaliy ahamiyatini yoritib 
bering. 
5. Daryolar suv rejimining yillik o‘zgarishini qanday davrlarga 
ajratish mumkin? 
6. To‘linsuv davriga ta’rif bering. 
7. Daryolarning, suv rejimi davrlariga ko‘ra, qanday tasniflarini 
bilasiz? 
 
 


106 
X BOB. Daryo o‘zanida suvning oqish mexanizmi
 
10.1. Daryo suvining harakati va uning turlari 
 
Ma’lumki, daryo o‘zanida suv 
og‘irlik kuchi
(G) ta’sirida harakatga 
keladi. Bu kuchning tashkil etuvchilari quyidagilardan iborat (10.1­rasm, 
a): 
1. O‘zan tubiga perpendikulyar yo‘nalishda ta’sir etadigan vertikal 
tashkil etuvchisi (G
u
). Bu kuch o‘zan tubidan bo‘ladigan aks ta’sir kuchi 
bilan muvozanatlashadi; 
2. O‘zan tubiga nisbatan parallel yo‘nalishda ta’sir etadigan 
gorizontal tashkil etuvchisi (G
x
). Bu kuch o‘zan tubi nishabligiga bog‘liq 
bo‘lib, o‘zanda suvning harakatini vujudga keltiradi. Gorizontal tashkil 
etuvchi kuch doimiy ta’sir qilib turgani uchun daryoda suv tezlanish bilan 
harakat qilishi kerak edi. Lekin o‘zan tubi va qirg‘oqlar bilan suv massalari 
orasidagi ishqalanish tufayli unday bo‘lmaydi. 
Daryo uzunligi bo‘yicha o‘zan tubi nishabligi, o‘zan tubi 
g‘adir­budurligining o‘zgarishi, o‘zanning torayishi yoki kengayishi kabi 
omillar harakatlantiruvchi va unga qarshilik ko‘rsatuvchi kuchlar 
muvozanatini o‘zgartirib turadi. Natijada, daryo uzunligi bo‘yicha suvning 
oqish tezligi turlicha bo‘ladi. 
Daryo o‘zanida oqayotgan suvning harakatini quyidagi ikki turga - 

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   214




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish