Учебное пособие по предмету «Каракалпакский язык» написано и утверждено на основе учебного плана и рабочей программы. Учебное пособие предназначено для студентов высших учебных заведений, обучающихся по специальности на узбекском языке

Almasıqtıń túrleri
Almasıqlar tilde onsha kóp emes, biraq olar atlıq sózlerdiń ornına jiyi qollanıladı.
Almasıqlar mánisi hám grammatikalıq ózgesheligine qaray 8 túrge bólinedi.
1. Betlik almasıǵı (men, sen, ol, biz, siz)
2. Ózlik almasıǵı (óz)
3. Siltew almasıǵı (bul, sol, usı, ol, áne, mine, anaw, mınaw)
4. Soraw – qatnas almasıǵı (kim? ne? qashan?qaysı? qanday?)
5. Belgilew almasıǵı (hár kim, hár nárse, hár qanday, hár qaysı, hár bir).
6. Jámlew almasıǵı (barlıǵı, hámmesi, bári, jámi, bárshe, pútki) .
7. Belgisizlik almasıǵı (álle kim, álle ne, álle nárse, álle ne bir, bazı bir, gey bir, bir, birew, gey).
8. Bolımsızlıq almasıǵı (hesh kim, hesh nárse, hesh bir, hesh qashan, heshqanday, hesh qaysı heshteme).
Almasıq qaysı sóz shaqabınıń ornında qollanılsa, sol sóz shaqabınıń morfologiyalıq belgilerin ózine qabıl etedi. Máselen, eger ol atlıq sózlerdiń ornında qollanılsa, almasıq belgili bir seplik bet yamasa tartım formasında keliwi múmkin. Mısalı: Usınıń nesin aytıp otırsań? Gápte usı almasıǵı atlıqqa tán iyelik sepliginiń qosımtası menen nesin almasıǵı -si tartım jalǵawı hám n tabıs sepliginiń qosımtası menen qollanılıp tur.
Bir, birew sanlıqları belgisizlik almasıǵı mánisinde qollanıladı. Adam, kisi, zat, jan, nawa atlıqları «joq» sózinin aldında yamasa bolımsız feyiller menen qollanılǵanda bolımsızlıq almasıǵınıń mánisin beredi.
Adam, zat, jan, is hám sonday – aq jer jaq sózleri belgisizlik hám bolımsızlıq almasıǵı mánisinde kelgende kóbinese bir sózi menen dizbeklesedi.
Tartımlanǵan bir sanlıǵı substantivlesip qollanılǵanda da óziniń real mánisin joytıp, belgisizlik mánisin ańlatadı.
21.2. Qosıqtan almasıqlardı tawıp mánisi boyınsha túrlerge ajıratıń.
Bozataw
Keter boldıq endi bizler bash alıp
Xosh aman bol bizden qaldıń Bozataw.
Xoshlasalı qara kózge yash alıp
Xosh aman bol, bizden qaldıń Bozataw.
Sen baǵ ediń, búlbil ushtı zaǵ qaldı
Pútkil siynem jandı, ishte daǵ qaldı.
Qıysıq Porqan ataw, seni jaw aldı
Bası qutlı, sońı wayran Bozataw.
Kimseniń anası, kimniń ámmesi,
Kimseniń aǵası, kimniń inisi,
Kimseniń qız – uǵlı, kimniń sińlisi
Átirek, Gúrgen, Hajar astı Bozataw.
Kózim yashlı, men ketármán, sharam yoq
Bir qudadan basqa pushtı – panam yoq.
Hámme ketti, sende turar adam yoq
Xosh aman bol bizden qaldıń Bozataw. (Ájiniyaz)