Учебно-методический комплекс по "Энтомологии" подгатовлен на основе современной педтехнологии. Настоящий комплекс подготовлен на основании действующей

Yo‘g‘onoyoqli chivinlar -
Bibionidae
 oilasi.
25(24).
Oyoqlaridagi pulvillari yo‘q yoki sust rivojlangan. Radial ustunida 
faqat ikkita shoxchasi - R
1
va R
5
bor. Ko‘zi, mo‘ylovlari negiziga tegib turadi yoki 
qo‘shilib keng ko‘prikcha hosil qiladi. Oldingi qanot tomirlari keyingisiga nisbatan 
yo‘g‘on. Tanasi kichik, ba’zan o‘rtacha kattalikda (0,6-0,7 mm dan 5-7 mm gacha), 
to‘q rangli hasharot.
Bodring chivinchalari -
Sciaridae
 oilasi.
26(23).
Ko‘zlari yo‘q yoki bilinar-bilinmas.
27(28).
M
3+4
va C ning hosil qilgan sanchig‘i poyasiz (110, 6-rasm). Tanasi 
yo‘g‘on, o‘rtacha kattalikda (2,5- 6 mm), ko‘pincha qora, kumushsimon dog‘li.
O‘rta yelkasi juda ham bo‘rtib chiqqan. Oyoqlari qisqa va yo‘g‘on. Qanotlari 
keng, qisqa, yaltiroq. Mo‘ylovlari odatda 11 bo‘g‘imli. Urg‘ochilari qon so‘ruvchi 
bo‘lib, sut emizuvchilar va qushlarga hujum qiladi.
Pashshachalar -
Simulidae
 oilasi.
28(27).
M va C tomirlarini hosil qilgan sanchig‘i uzun poyachaga joylashgan 
(110, 7-rasm).
29(30).
Birinchi medial (M
1+2
) tomiri oddiy, ayrisiz. Yuqori jag‘lari to‘liq 
rivojlanmagan. Og‘iz
apparati reduksiyalashgan. Shakli kichik va o‘rtacha (1,5- 6 
mm). Yetuk pashshalari oziqlanmaydi. Lichinkalari suvda va nam tuproqda yashaydi, 
suv o‘tlari, bakteriyalar bilan oziqlanadi, ba’zilari yirtqich, ba’zilari parazit 
hisoblanadi. 
Jarangchilar -
Chironomidae
 oilasi.

---

372 
30(29).
Birinchi medial (M
1+2
) tomiri ayrili (110, 7-rasm). Yuqori jag‘lari 
rivojlangan. Og‘iz
apparati sanchib-so‘ruvchi. Tanasi kichik, 1-4 mm uzunlikda, 
chivinlari uzun xartumli. Urg‘ochilari odamlarni va issiqqonli hayvonlarning qonini 
so‘radi yoki hasharotlar parazitidir, ba’zilari gul nektari va changi bilan oziqlanadi. 
Lichinkalari suvda, qumda, tuproqda va o‘simlik qoldiqlarida yashaydi.