U. X. Safarov, N. M. Karakulov

2.2. Jahon davlatlari, mamlakatlari va hududlarini geografik belgilariga 
ko‘ra klassifikatsiyalashtirish 
Yuqorida ta’kidlab o‘tilganidek tasniflashning ushbu turida davlatlar, 
mamlakatlar va hududlar maydonining miqyosi, doimiy aholi soni hamda 
joylashgan geografik o‘rin holati asosida guruhlashtirish amalga oshiriladi.
Hududining kattaligiga ko‘ra dunyoda har birining maydoni 1 mln km 
kv.dan ortiq bo‘lgan 29 ta davlat mavjud bo‘lib, ular orasida birinchi o‘ntalik 
davlatlari quyidagilardan tashkil topadi: 
1.
Rossiya Federatsiyasi (17, 1 mln.km
2
); 
2.
Kanada (9,9 mln. km
2
); 
3.
Xitoy (9,59mln. km
2
); 
4.
AQSH (9,51mln. km
2
); 
5.
Braziliya (8,6 mln. km
2
); 
6.
Avstraliya (7,7mln. km
2
); 
7.
Hindiston (3,2mln. km
2
); 
8.
Argentina (2,78 mln. km
2
); 
9.
Qozog‘iston (2,72 mln. km
2
); 
10.
Jazoir (2,3 mln. km
2
). 
Ushbu davlatlar umumiy maydoni jahon quruqlik maydonining deyarli 
yarmini tashkil qiladi (taxminan 49,3%). Shu bilan birga jahon davlatlari orasida 
maydoni o‘ta kichik bo‘lgan mitti davlatlar ham mavjud. Mitti davlatlarning 
umumiy soni 31 tani tashkil etib, Vatikan ular orasida eng kichigi bo‘lib 
hisoblanadi (umumiy maydoni 0,44 km
2
). Maydoni kattaligi jihatidan ona 
Vatanimiz O‘zbekiston jahon davlatlari orasida 56-o‘rinni egallaydi. O‘zbekiston 
hududi jahon quruqlik maydonining 0,4%ni tashkil etadi. 
Aholi soni bir mln.dan oshiq bo‘lgan 158 ta davlat, mamlakat va hududlar 
mavjud. Shundan aholi soni 100 mln.dan ortiq bo‘lgan 12 ta davlatlar mavjud 
bo‘lib, ushbu davlatlardagi umumiy aholi jahon aholisining 61,8%ni tashkil etadi. 

---

28 
Aholisi soni bo‘yicha peshqadam birinchi o‘ntalik davlatlar quyidagilardan iborat 
(1-jadval): 
Aholisi soni bo‘yicha peshqadam birinchi o‘ntalik davlatlar. 1 -jadval