У шбу услуб ий курсатма Тузувчилар


Sxemaning parametrlarini aniqlash



Download 1,61 Mb.
bet8/27
Sana28.04.2022
Hajmi1,61 Mb.
#586177
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   27
Bog'liq
МЕТ УЭ 2021 узб

Sxemaning parametrlarini aniqlash.

a)quvvat koeffitsiyenti asboblarning ko`rsatishi bo`yicha quyidagi formuladan aniqlanadi:
Vektor diagrammadan tegishli kosinus burchagini o`lchab va uning qiymatini trigonometrik jadvaldan topgandan so`ng, quvvat koeffitsiyent cos  ni aniqlash mumkin yoki tegishli to`g`ri burchakli uchburchakning katet va gipotenuzasini mm da o`lchab, ularning nisbatini olish mumkin. Ikkinchi usul aniqrok natijani beradi. cos  ning vektor diagrammadan aniqlangan qiymati 3.1-jadvalga yoziladi.
b)  burchagi ostsillogrammadan quyidagi tarzda aniqlanadi. Bir davr T ga teng bo`lgan (3600 ning tashkil etuvchisi) kesma o`lchanadi, so`ngra burchakka tegishli kesmani o`lchab, ularning nisbati bo`yicha bu burchakning kosinusi aniqlanadi.
v) zanjirning istagan qsmidagi to`la qarshilik Om qonunidan aniqlanadi:



3.1–jadval



Yuklama хаrакteri



O’lchashlar

Hisoblashlar


I

U

P


Cos

z

R


x

L

C




а




v

bo’linma



vt

diagram

Hisobiy



om



om



om



gn



mkf

Aktiv

1-reostat




































2-reostat




































Butun zanjir



































Aktiv- induktiv



1-reostat



































Induktiv

g’altak



































Butun zanjir


































Aktiv-
sig’im

1-reostat



































kondensator






































Butun zanjir






































g) butun zanjirning aktiv quvvatidan butun zanjirning aktiv qarshiligi R ni aniqlash mumkin:
bundan
Zanjir ayrim qismlarining aktiv qarshiligi reostat, g`altak yoki kondensatorning tegishli aktiv quvvatlarini yuqoridagi formulaga quyish yo`li bilan topiladi.
d) Butun zanjirning reaktiv qarshiligi x quyidagiga teng:

e) g`altakning induktivligi L ni aniqlash uchun uning induktiv qarshiligi xL ni quyidagi formuladan hisoblanadi:

bu yerda z L - g`altakning to`la qarshiligi
RF - g`altakning aktiv qarshiligi
bu yerda
j) kondensatorning sig`imi C ni aniqlash avvalgiga o`xshash bajarilib, ya'ni sig`im qarshiligi xs aniqlangandan so`ng, uning sig`imi C aniqlanadi

Odatda, kondensatorning aktiv qarshiligi uning sig`im qarshiligidan juda kichik, shuning uchun

deb hisoblash mumkin.



  1. Tekshiruv savollari.




  1. Yuklamaning quyidagicha ulangan hollari uchun tok va kuchlanishning vektor diagrammasini qanday qurish mumkin:

A) ikkita reostat ketma-ket ulanganda,
B) reostat va g`altak ketma-ket ulanganda ,
V) reostat va kondensator ketma-ket ulanganda.

  1. Fazaviy siljish burchagi nima?

  2. Butun zanjirning va zanjir ayrim qismlarining quvvat koeffitsiyenti qanday aniqlanadi?

  3. Reostat, g`altak, kondensator va butun zanjirning aktiv qarshiligi qanday aniqlanadi?

  4. Induktiv va sig`im reaktiv qarshiliklari qanday aniqlanadi?

  5. G`altakning induktivligi va kondensatorning sig`imi qanday aniqlanadi?

4 – TAJRIBA ISHI.


O`ZGARUVCHAN TOK ZANJIRIDA ELEKTR ENERGIYASI ISTE'MOLCHILARINI PARALLEL ULASH.



  1. Ishdan ko`zda tutilgan maqsad.

  1. O`zgaruvchan tok zanjirida Kirxgof birinchi qonunining tatbiq etilish xususiyatlarini aniqlash.

  2. O`zgaruvchan tok zanjirining to`la (Z), aktiv (R) va reaktiv (X) qarshiliklarini aniqlashni o`rganish.

  3. Zanjirning parametrlari–aktiv qarshilik R, induktivlik L va sig`im C ni aniqlashni o`rganish.




  1. Tajriba ishiga tushuntirish.

Bu ishda o`zgaruvchan tok zanjirida parallel ulashning quyidagi ko`rinishlari o`rganiladi:


a) Yuklama aktiv–induktiv qarshilikdan iborat bo`lganda (reostat R va induktiv g`altak L)
b) Yuklama aktiv–sig`im qarshiligidan iborat bo`lganda (reostat R va kondensator C)
v) Yuklama induktiv–sig`im qarshiligidan iborat bo`lganda ( induktiv g`altak L va kondensator C).
Har bir parallel tarmoqdagi tok Om qonuniga asosan quyidagi tartibda aniqlanadi:
a) Aktiv qarshilikli tarmoqdagi tok
bu yerda IR -reostat orqali o`tuvchi tok, a
U-tarmoqning kuchlanishi, v
R-reostatning qarshiligi, om.
b) induktiv g`altakli tarmoqdagi tok


bu yerda IF -g`altak orqali o`tuvchi tok, a
Zf -g`altakning to`la qarshiligi, om
RF-g`altakning aktiv qarshiligi, om
Xf -g`altakning induktiv qarshiligi, om
L- g`altakning induktivligi, gn
-o`zgaruvchan tokning burchak chastotasi ( )
f- o`zgaruvchan tok chastotasi, gn.
v) sig`im tarmoqdagi tok


bu yerda IC -kondensator orqali o`tuvchi tok, a
RC-kondensatorning aktiv qarshiligi, om
Xc-kondensatorning sig`im qarshiligi, om
C-kondensatorning sig`imi, f.
Odatda, kondensatorning aktiv qarshiligi uning sig`im qarshiligiga nisbatan juda kichik bo`lgani uchun kondensatorning aktiv qarshiligini hisobga olmasa ham bo`ladi.
Kirxgofning birinchi qonuniga asosan o`zgaruvchan tok zanjiri uchun tarmoqlanish nuqtasidagi toklarning geometrik yig`indisi nolga teng, ya'ni: yoki
bu yerda I -zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok kuchi (4.1-rasm). Agar zanjirning qismlaridan (parallel shoxobchalaridan) o`tayotgan tok kuchlarining algebraik yig`indisini olsak, u zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok kuchidan katta bo`ladi, ya'ni :
IR+ IF > I
O`zgaruvchan tok zanjirida Kirxgof birinchi qonunining tatbiq etilish xususiyati shundan iborat. Agar zanjir faqat aktiv qarshilikdan (yoki sof induktiv yoki sof sig`imdan) iborat bo`lsa, u holda Kirxgofning birinchi qonuni bu zanjir uchun xuddi o`zgarmas tok zanjiridagi kabi tatbiq etiladi.
O`zgaruvchan tok zanjirida iste'mol qilayotgan aktiv quvvat
P = U I cos 
bu yerda cos  -quvvat koeffitsiyenti
-zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok bilan kuchlanish orasidagi fazaviy siljish burchagi.
Parallel shohobchalarda iste'mol qilinayotgan aktiv quvvatlar uchun shunga o`xshash ifoda yoziladi:
PR = U IR ( cos R = 1)
PF = U IF cos  F
PC= U IC cos 
bu yerda PR -reostat iste'mol qilayotgan quvvat, vt
PG g`altak iste'mol qilayotgan quvvat, vt
PC –kondensator iste'mol qilayotgan quvvat, vt
Butun zanjirning umumiy aktiv quvvati, zanjir qismlari (parallel shoxobchalari) quvvatlarining algebraik yig`indisidan iborat.

3. Ishni bajarish tartibi.


1. Aktiv qarshilik va induktiv g`altakdan iborat bo`lgan sxema yig`iladi. (4.1-rasm).




2. O`qituvchi ko`rsatgan tok qiymatlariga erishilgandan so`ng, tegishli o`lchash natijalari 4.1–jadvalga yoziladi. IR va IG toklari algebraik yig`indisining umumiy tok I dan katta ekanligiga ishonch hosil qilinadi.


3. Aktiv qarshilik va kondensatordan iborat bo`lgan sxemani yig`ib (4.2–rasm), 2–bo`lim bajariladi. Shuningdek IR va IC toklari algebraik yig`indisining umumiy tok I dan katta ekanligiga ishonch hosil qilinadi.


4.1–jadval

Yuklama xarakteri



O’lchashlar



U

I

P

v

a

Bo’l

vt

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   27




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish