У шбу услуб ий курсатма Тузувчилар

Download 1,61 Mb. bet 17/27 Sana 28.04.2022 Hajmi 1,61 Mb. #586177

Bog'liq
МЕТ УЭ 2021 узб

Bu sahifa navigatsiya:

• BIR FAZALI INDUKTSION HISOBLAGICHNI TEKSHIRISH.

P	 I	 U	PX	P		n
kel
а	v	vt	а	v	vt	vt	vt	%	%
1.
2.
3.
....
n.

4. Tekshiruv savollari.

1. 
   Elektrodinamik sistemadagi vattmetrning tuzilishi va ishlash qoidasi nimadan iborat?
   
2. 
   Vattmetr shkalasining bo`linish darajasi qanday aniqlandi?
   
3. 
   Asbobning absolyut xatoligi deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Asbobning nisbiy xatolig deb nimaga aytiladi?
   
5. 
   Asbobning keltirilgan xatoligi deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Tuzatish egri chizig`i nima?
   

11- TAJRIBA ISHI .

BIR FAZALI INDUKTSION HISOBLAGICHNI TEKSHIRISH.

1.Ishdan ko`zda tutilgan maqsad.

1. Bir fazali o`zgaruvchan tok induktsion schyotchigining tuzilishi va ishlash qoidalari bilan tanishish.

2. Bir fazali induktsion hisoblagichni tekshirishni bajarish.

2. Tajriba ishiga tushuntirish.

O`zgaruvchan tok zanjirida elektr energiyasini hisoblash uchun induktsion hisoblagichlar qullaniladi. Hisoblagichni tekshirishdan maq-sad, uning Davlat standartining talab va shartlarini qoniqtirish yoki qoniqtirmasligini aniqlashdir. Davlat standartlarining talablari quyidagicha:

a) quvvat koeffitsiyenti cos =1 bo`lib, nominal kuchlanish va chastota hisoblagich ko`rsatishining nisbiy xatoligi, aniqlik sinfi 1,0 bo`lgan hisoblagichlar uchun, tok nominalidan 10 dan 150 % gacha yuqori bo`lganda 1 % dan va aniqlik sinfi 2,0 bo`lgan hisoblagichlar uchun, tok nominalidan 10 dan 200 % gacha yuqori bo`lganda 2 % dan ortmasligi kerak. Aniqlik sinfi 2,5 bo`lgan hisoblagichlar uchun 2,5 %.
b) cos =1 bo`lganda hisoblagichning sezgirligi–aniqlik sinfi 1,0 va 2,0 bo`lgan hisoblagichlar uchun, yuklama nominaliga nisbatan 0,5 % dan va aniqlik sinfi 2,5 hisoblagichlari uchun 1% dan ortib ketmaganida hisoblagich diski to`xtamasdan aylanishi kerak.
v) Hisoblagichning ketma-ket chulg`amida tok bo`lmay, kuchlanish nominaliga nisbatan 80-110 % tashkil etganda hisoblagichning diski to`la bir martadan ortiq aylanmasligi kerak. Hisoblagichning nisbiy xatoligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

bu yerda С_Н–hisoblagichning nominal doimiysi, ya'ni disk bir marta aylanganda,sanash mexanizmi hisobga olgan elektr energiyasining miqdori. Odatda, hisoblagichning hujjatida, hisoblagichning o`zatish soni ya'ni bir kilovatt-soat energiya diskning necha marta aylanishiga teng ekanligini ko`rsatadi, masalan, “1kvt^.soat–A disk aylanishi”. u holda

bu yerda A-hisoblagichning uzatish soni (hujjatdan olinadi).
C_x–hisoblagichning haqiqiy doimiysi, ya'ni hisoblagich diski bir marta aylanishi uchun ketgan vaqt ichida hisoblagich orqali o`tgan elektr energiyasining haqiqiy miqdori (iste'molchi sarflagan energiya)

bu yerda n–diskning t vaqt ichidagi aylanishlar soni.
Hisoblagichning sezgirligini aniqlash uchun, nominal kuchlanishda hisoblagichning diski aylana boshlaydigan darajada kichik I_min yuklama o`rnatib, uni quyidagi formula bilan hisoblanadi.

3. Ishni bajarish tartibi.

1. 11.1-rasmdagi sxema yig`iladi.

2. Lampali yuklama reostati yordamida, nominal tok o`rnatilib, hisoblagichni 15 minut davomida qizdiriladi.
3. Hujjatda berilganlari bo`yicha hisoblagichning nominal doimiysini hisoblab, olingan qiymatlar 11.1-jadvalga yoziladi.
4. Hisoblagichni nominal tokda qizdirilgandan so`ng, t vaqt ichida diskning aylanishlar soni n hisoblanadi. U quyidagi tarzda hisoblanadi. Diskdagi belgi paydo bo`lishi bilan ko`zatuvchi sekundomerni yurgizib, aylanishlar sonini sanay boshlaydi. Diskning aylanishlar sonini hisoblashni, sekundomer strelkasi mo`ljallangan vaqtga yaqinlashguncha davom ettiriladi. Kuzatuvchi, butun aylanishlar soniga yaqinroq hisoblab, sekundomerni to`xtatadi.
5. Zanjir qismalaridagi kuchlanishni avtotransformator yordamida nominal ushlab turib, tok nominaliga nisbatan 75, 50, 25 va 10 % larni tashkil etganda tajribani tokning har bir qiymati uchun 2 martadan qaytarib, ikki hisobning o`rtacha arifmetik qiymati olinadi. Tajriba natijalari 11.1-jadvalga yoziladi.
6. Hisoblagichning sezgirligini aniqlash .Buning uchun sxemadagi ampermetrni olib, o`rniga o`lchash chegarasi 1a gacha bo`lgan ampermetrni ulash lozim. Avtotransfor-mator yordamida nominal kuchlanishni o`rnatib, lampali reostatda (rostlash reostati bilan bog`liq bo`lgan lampani qoldirib) barcha lampalarni uchirib hisoblagichning diski asta-sekin (to`xtovsiz) aylana boshlagunga qadar reostatning qarshiligi kamaytiriladi. Ana shu momentda ampermetr bo`yicha I_min ni aniqlab, hisoblagichning sezgirligi  ni hisoblanadi.
11.1–jadval

№	O’lchashlar					Hisoblashlar
	I	I	U	n	t	CH	CX	 
	%	а	v	аyl	sek			%
1.
2.
3.
5.

7. Hisoblagichning sezgirligi aniqlangan sxemani o`zgartirmasdan, barcha lampalarni uchirib, avtotransformator yordamida kuchlanishni avval nominaliga nisbatan 80 %, so`ngra 110 % ga o`zgartirganda, ikkala holda ham hisoblagichning diski aylanmasa, demak hisoblagich o`zi aylanmaydi.

8. Tajribadan va hisoblashlardan olinganlarga asosan hisoblagichning xatolik egri chizig`i  (I % ) ni quriladi.
9. Hisoblagichning ishlatishga yaroqliligi va qanday aniqlik sinfiga tegishliligi haqida xulosa chiqariladi.

4. Tekshiruv savollari.

1. 
   Induktsion sistemadagi bir fazali hisoblagichning tuzilishi va ishlash printsipi qanday?
   
2. 
   Davlat standartlari bo`yicha hisoblagichlar uchun qanday talab va shartlar qo`yiladi.
   
3. 
   Hisoblagichning uzatish soni nima?
   
4. 
   Hisoblagichning sezgirligi deb nima tushuniladi?
   
5. 
   Hisoblagichning nominal doimiysi deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Hisoblagichning haqiqiy doimiysi deb nima tushuniladi va u qanday aniqlanadi?
   
7. 
   Hisoblagichning nisbiy xatoligi qanday aniqlanadi?
   

12-TAJRIBA ISHI .

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: