U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev



Download 3,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet206/253
Sana08.01.2023
Hajmi3,88 Mb.
#898350
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   253
Bog'liq
OPERATSION TIZIMILAR

head
dasturga 
file
faylining dastlabki 20 satrini 
chop etishni buyuradi (standart 10 qator o‘rniga). Buyruqlar ishlashini 
boshqarish yoki qo‘shimcha qiymatlarni ko‘rsatadigan argumentlar 
bayroqlar deb nomlanadi va kelishuvda chiziqcha (-) belgisi bilan 
ko‘rsatilgan. Noaniqliklarga yo‘l qo‘ymaslik uchun chiziqcha (-) talab 
qilinadi, chunki, 
head 20file 
buyrug‘i qonuniydir. U 
head 
dasturiga 
20
nomli faylning dastlabki 10 satrini chop etishni va keyin ikkinchi 
file
faylining dastlabki 10 satrini chop etishga ko‘rsatma beradi. Linux 
tizimining ko‘pgina buyruqlari bir nechta bayroq va argumentlarni 
qabul qilishi mumkin. Fayllar guruhini aniqlashni osonlashtirish 
uchun, qobiq sehrli belgilarni (magic charecters), ba’zida guruh (wild 
cards) deb ham ataladi. Masalan, “yulduzcha” belgisi, barcha bo‘lishi 
mumkin bo‘lgan matn satrlarini bildiradi, shuning uchun 
ls*.c 
satri 
ls
dasturiga ismlari 
.c
bilan tugaydigan barcha fayllarni ro‘yxatga 
olishni buyuradi. Agar x.c, y.c va z.c fayllari bo‘lsa, bu buyruqqa 
tengdir.
ls x.c y.c z.c 
Boshqa har qanday bir belgini o‘rnini bosadigan guruh belgisi bu 
so‘rov belgisidir. Bunga qo‘shimcha ravishda, kvadrat qavs ichida siz 
dasturni tanlashi kerak bo‘lgan juda ko‘p belgilarni belgilashingiz 
mumkin. Masalan,
ls [ape]*
buyrug‘i "a", "p" yoki "e" harflari bilan boshlanadigan barcha 
fayllarni ko‘rsatadi. Qobiq kabi dastur undan o‘qish yoki xulosa qilish 
uchun terminalni (klaviatura va monitor) ochmasligi kerak. Buning 


341 
o‘rniga, ishga tushirilgan dasturlar avtomatik ravishda faylni o‘qish, 
bu standart kirish (standard input) qurilmasi deb nomlanadi, faylga 
yozish uchun – standart chiqarish (standard output) qurilmasi, va 
standart xatoliklar (standard error) haqida xabar berishda faylga 
yozish huquqiga ega bo‘ladi. Odatda, terminal ushbu uchta 
qurilmaning barchasiga mos keladi, ya’ni standart kirishdan o‘qish 
klaviaturadan amalga oshiriladi va standart chiqishga (yoki xatoliklar 
uchun chiqish uchun) yozish ekranga tushadi. Ko‘p Linux dasturlari 
standart kirish moslamasidan ma’lumotlarni o‘qiydi va standart 
chiqish moslamasiga yozadi. Masalan,
sort 
buyrug‘i saralash dasturini ishga tushiradi, u terminaldan 
satrlarni o‘qiydi (foydalanuvchi fayl oxirini belgilash uchun Ctrl+D 
tugmalar birikmasini bosmaguncha) va keyin ularni alifbo tartibida 
tartiblaydi va natijani ekranda namoyish etadi. Standart kirish va 
chiqish yo‘naltirilishi mumkin, bu juda foydali xususiyatdir. Buning 
uchun mos ravishda "<" va ">" belgilaridan foydalaniladi. Ularni bir 
vaqtning o‘zida bitta buyruq satrida ishlatishga ruxsat beriladi. 
Masalan,
sort  out 
buyrug‘i 

Download 3,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   253




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish