U jo'Rayev, R. F a r m o n o V, s h. E r g a s h e V


Quyidagi jadvalini to'ldiring



Download 1,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet218/230
Sana15.05.2021
Hajmi1,61 Mb.
#64303
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   230
Bog'liq
jahon tarixi 8 uzb 001

Quyidagi jadvalini to'ldiring: 
XVIII-XIX asrlarda (1870- yilgacha) fanning asosiy yutuqlari 
Matematika 
Kimyo 
Fizika 
Astronomiya 
Geologiya 
Biologiya va 
tibbiyot 
40- §. Adabiyot va san'at 
A d a b i y o t . Bu davrning  k o ' z g a ko'ringan ma'rifatchi yozuv-
y i « , chilaridan biri Daniel Defo (1660-1731) edi. Uning «Robinzon 
Kruzoning hayoti va g'aroyib sarguzashtlari» asari  h a m o n sevib 
о'qiladi. Shotlandiyalik dengizchi A. SeUcrikning kimsasiz oroldagi 4 oyga 
yaqin sarguzashtlari yozuvchining qalamida 28 yillik g'aroyib sarguzasht 
bayoniga aylangan. 
D. Detailing qahramoni Robinzon Kruzo ishbilarmon, mehnatsevar, o'z 
kuchigaishonuvchi inson. 
Robinzon kimsasiz orolda tirishqoqlik bilan uy quradi, idish-tovoq 
tayyorlaydi.  M e b e l yasaydi,  h a y v o n l a r n i  o ' z i g a  o ' r g a t a d i va ularni 
ko'paytiradi. Robinzon boshqalarni  h a m ishlashga majbur qila oladi. 
Bunga o'limdan qutqarib qolingan yovvoyi Jumavoy obrazi misoldir. 
Robinzon uni o'ziga xizmatkor qilib oladi. Robinzon - yangi shaklla-
nayotgan qatlam - burjuaziya vakili obrazidir.  U n d a uchinchi tabaqa 
vakilining uddaburonligi va sog'lom fikri aks etgan. Asar mehnat, aniq 
insoniy fikr, tirishqoqlik va jasorat madhiyasi bo'lib qoldi. 
B u davrning  y a n a bir  m a s h h u r yozuvchisi  J . Svift  ( 1 6 6 7 - 1 7 4 5 ) 
edi. 1726- yilda uning Sizga  m a ' l u m «Gulliverning sayohati» nomli 
romani bosmadan chiqdi.  R o m a n d a liliputlar mamlakatini «01amning 
q u v o n c h i  v a  d a h s h a t i » deb ataluvchi  u s h o q d e k k i n a bir  m a x l u q 
boshqaradi. 
150 


Liliput — aslida ingliz cheklangan 
(konstitutsiyaviy) monarxiyaning, 
«01amning quvonclii va dahshati» esa 
ingliz qirolining karikaturasi edi. 
Asardagi «Ulkanlar mamlakati»ning 
ma'rifatli monarxi esa dono, saxiy. U 
olim, urashni qoralovchi, san'atni 
sevuvchi, ilm-fanga homiylik qiluvclii, 
ayni paytda, aqlli tartib o'rnatishga 
harakat qiluvchi hamdir. 
F r a n s u z yozuvchisi P.  B o m a r -
s h e  ( 1 7 3 2 - 1 7 9 9 ) ma'rifat asrining 
s o ' n m a s  v a k i l l a r i d a n biri edi. U 
m a s h h u r  « F i g a r o n i n g  u y l a n i s h i » 
k o m e d i y a s i n i n g muallifidir. Asar 
q a h r a m o n i  F i g a r o  c h a q q o n ,  y o q i m t o y va  h a z i l k a s h xizmatkor. U 
« d u n y o  z o ' r l a r i » n i n g kirdikorlarini  m a s x a r a qilib  h a z i l l a s h a d i . 
J a h l d o r l a r d a n  q o ' r q m a y d i .  Q a s h s h o q  b o ' l s a - d a ,  o ' z i n i n g insoniy 
qadrini sotmaydi. 
Komediya Parij teatrlarida katta shuhrat qozondi. Figaroning mavjud 
t u z u m kirdikorlarini fosh qiluvchi o'tkir so'zlari hech kimni befarq 
qoldirmagan. Hatto, qirol Lyudovik  X V I bu asar haqida g 'azab bilan: 
«Buni sahnadaqo'yishuchun Bastiliyani vayron qilishkerak!», deb xitob 
qilgan edi. Bu go 'yo bir bashorat edi. Chunki bu xitoblardan bir necha 
yil о 'tgach qirolning bu mahbuslar zindoni - Bastiliya inqilob natijasida 
qulaganligiga tarix guvoh. 
Yana bir ajoyib yozuvchi F. Shiller (1759-1805) Germaniyada ijod 
qildi. Bu davrda Germaniya 300 ga yaqin mayda-mayda knyazliklarga 
bo'linib ketgan edi. U yozgan pyesalar nemis xalqi uchun o'ziga xos 
ma'rifat alifbosi vazifasini o'tadi. Teatr o'rindiqlarini to'ldirib o'tirgan 
tomoshabinlar yoqib qolgan qahramonlari bilan birga zulmdan ozod 
bo'lishni orzu qilganlar. Tomoshabinlar obro'li, aslzodalarning, aslida esa 
muttahamlarning ayyorligidan g 'azablanganlar. Oshiq qalblarning halokatiga 
esa achchiq-achchiq yig'laganlar. 
Asar qahramonlaridan biri Karl  M o o r o'zi yashayotgan dunyoning 
bezagi va pastkashligiga qarshi urush e'lon qilib bunday deydi: «Menga 
xuddi  o ' z i m d e k bir necha shoir kishilarni beringlar va Germaniya 
151 


Respublika bo'ladi». U insonning erki va qadriyatini quyidagi satrlarida 
himoya qilgan: 

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   230




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish