U. G‘afUrov, Q. SharIpov

Biznes-inkubator – 
yosh  tadbirkorlarni  biznes-g‘oya  ishlab  chi-
qishdan  tortib  to  uning  amalga  oshirilgunga  qadar  bo‘lgan  barcha 
bosqichlarda  qo‘llab-quvvatlash  bilan  shug‘ullanuvchi  tashkilot.
Klasterda  joylashtiriladigan  tadbirkorlik  subyektlari  xodimlari  shtatida 
35  yoshgacha  bo‘lgan  shaxslar  ulushi  70  foizdan  kam  bo‘lmasligi  lozim.
KLaSTErLar faoLIYaTINI MoLIYaLaShTIrISh 
MaNBaLarI
Klasterlar  faoliyatini  moliyalashtirish  manbalari  quyidagilardan  iborat:
–  klaster  ishtirokchilariga  pullik  xizmatlar  ko‘rsatishdan  olinadigan 
daromadlar;
–  klaster  ishtirokchilarining  foydalanish  to‘lovlaridan    tushadigan  da-
romadlar;
–  qonun  hujjatlariga  zid  bo‘lmagan  boshqa  manbalar.
BU QIZIQ...
AQSHning  Pensilvaniya  shtatidan  bo‘lgan  13  yoshli  Neha  Gupta 
ismli  qiz  9  yoshidayoq  «Empower  Orphans»  deb  nomlangan  o‘z  lo-
yihasini  ishga  tushirgan.  Shundan  buyon  u  o‘zi  asos  solgan  notijorat 
loyihasi  yordamida  Hindistondagi  yetim  bolalar  uchun  30  ming  dollar 
jamg‘arishga  muvaffaq  bo‘ldi.  Qiz  asos  solgan  tashkilot  qo‘l  mehnati 
bilan  tayyorlangan  otkritkalarni  sotish  bilan  shug‘ullanadi.

---

52
Hozirda  qizning  oldida  yana  20  ming  dollar  topish  vazifasi  turibdi. 
Biroq u bu bilan to‘xtab qolmoqchi emas. Neha kelajakda xayriya soha-
sida o‘zi uchun karyera qilib, maqsadlariga erishishni reja qilib qo‘ygan.
BILaSIZMI?
Biznes-inkubatorlarning  dastlabki  ko‘rinishlari  XX  asrning  o‘rta la-
rida  Buyuk  Britaniyada  paydo  bo‘lgan.  Hozirgi  tushunchadagi  birinchi 
biznes-inkubatorga  1959-yilda  asos  solingan.  Jozef  Mankuso  Bataviya 
shahridagi fabrika qoshidagi omborxonani sotib olib, Amerikada «Bata-
via Industrial Center» deb nomlangan birinchi inkubatorga asos solgan. 
Uning  maqsadi  iqtisodiy  tushkunlikka  yuz  tutgan  shaharda  yangi  ish 
o‘rinlarini  tashkil  etishdan  iborat  edi.
1985-yilga kelib dunyoda 70 ga yaqin biznes-inkubator faoliyat ko‘r-
satgan  bo‘lsa,  1992-yilda  ularning  soni  470  taga,  1995-yilda  esa  1100 
taga yetib, ular biznes-inkubatorlar Milliy assotsiatsiyasiga birlashdilar.  
Biznes-inkubatorlarning  eng  ko‘p  soni  AQSHda  tashkil  etilgan 
bo‘lib,  bunga  shahar  markazlari  va  hududlar  iqtisodiyotini  rivojlanti-
rish,  universitetlardagi  innovatsion  faoliyat  va  tadbirkorlik  faolligini 
rag‘batlantirish,  shuningdek,  xususiy  investorlar  uchun  qulay  shart-
sharoitlarni  yaratish  zarurati  sabab  bo‘lgan.