У 3 ь к к и сто I ц № рд у lijhuc a с и олий ва урта m a f e тгаълйм 9азирлиги


Фаннинг укув режасидаги бошка фанлар билан узаро богликлиги ва



Download 449,05 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/7
Sana21.02.2022
Hajmi449,05 Kb.
#41449
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
48.Ekonometrik modellashtirish NFD 2016

Фаннинг укув режасидаги бошка фанлар билан узаро богликлиги ва 
услубий жихатдан узвийлиги
“Эконометрик моделлаштириш” фани мутахассислик фани хисобланиб, 1 
ва 2-семестрда укитилади.
Мазкур фан “Иктисодий усишнинг математик моделлари”, “Ижтимойи- 
иктисодий 
жараёнларни 
моделлаштириш 
ва 
прогнозлаш”, 
“Ахборот 
тизимлари”, 
"Тармоклараро 
моделлар", 
“Иктисодий 
системология” 
“Социологик тадкикотларда математик усуллар ва моделлар” умумметодологик 
ва мутахассислик фанлар билан узаро боглик хамда услубий жихатдан 
узвийдир.
5


Ф аннинг ишлаб чикаришдаги урни
Республикамизда баркарор иктисодий усишни таъминлаш, иктисодиётни 
модернизациялаш ва ишлаб чикаришни диверсификациялаш, кичик бизнес ва 
хусусий тадбиркорликни ривожлантириш, такчил ресурслардан окилона 
фойдаланиш, ишлаб чикаришга инновациялар киритиш оркали ишлаб 
чикилаётган махсулотларнинг ракобатбардошлигини оширишдан иборат. 
Миллий иктисодиётдаги ушбу устувор йуналишлар тугрисида мамлакатимиз 
Президенти И.А.Каримов уз чикишларида ва асарларида кайд этиб утган.
Ушбу устувор вазифаларни хал этиш, бозор иктисодиёти шароитида 
вужудга келадиган ноаниклик ва таваккалчилик шароитларида ишлаб чикариш 
корхоналари ва фирмалари фаолияти тахлилида эконометрик моделлардан 
фойдаланиш, бозор конъюнктурасини эконометрик тадкик килиш, корхонапар 
ишлаб чикариш фаолиятига таъсир этувчи омилларни ажратиш ва тахлил 
килиш, асосий иктисодий курсаткичларини келгусига башоратлаш, инфляция 
ва ишсизлик жараёнларини урганиш мухлм хисобланади.
Миллий иктисодиёт соха ва тармокдарида куп вариантли ечимлар олиш ва 
оптимал карор кабул килишнинг асосий кисми эконометрик моделлаштиришга 
асосланади. Шунинг учун ушбу фан илмий-тадкикот фаолиятга йуналтирилган 
интеграллашган курс хисобланади.
Фанни укитишдаги янги педагогик ва ахборот технологиялари 
Талабаларнинг “Эконометрик моделлаштириш” фанини узлаштиришлари 
учун илгор ва замонавий усуллардан фойдаланиш, янги информацион- 
педагогик технологияларни татбик килиш мухим ахамиятга эгадир.
Фанни узлаштиришда дарслик, Укув ва услубий к^лланмалар, укув- 
услубий мажмуа, маъруза матнлари, таркатма материаллар, электрон 
материаллар, виртуал стендлардан фойдаланилади.
Мавзуларни 5>тишда “инсерт”, “блиц-суров”, “кластер”, “акдий хужум” 
каби усул ва техникалардан кенг фойдаланилади. Амалий дарсларда “зиг-заг”, 
“гурух булиб ишлаш”, “инсерт”, “кооп-кооп” каби педагогик технологиялардан 
фойдаланилади.
АСОСИЙ КИСМ
1-Модул. Ф аннинг маъруза машгулотлари мазмуни 
Эконометрик моделлаштириш усуллари ва замонавий масапалари. 
Эконометрик моделлар. Куп омилли чизикли модел. Динамик каторларнинг 
эконометрик моделлари. Регрессион тахлилнинг умумлаштирилган схемалари. 
Адаптив куп омилли моделлаштириш. Баркарорликни эконометрик тадкик 
этиш. Регрессион тенгламаларнинг рекурсив ва тузилмавий тизимлари. 
Адаптив-имитацион эконометрик моделлар.
6


2-Модул. Эконометрик моделлаштириш усуллари ва замонавий
масалалари
Эконометрик моделлаштириш" фанининг предмета ва унинг узига хос 
хусусиятлари. Эконометрика фани - математика, статистика ва иктисодиётнинг 
интеграцияси сифатида. Эконометриканинг асосий тадкикот усули ва унинг 
иктисодий ходисаларни тадкик этишнинг бошка микдорий ва статистик 
усуллардан фарки. Эконометрика усуллари. Эконометрик моделлаштириш 
боскичлари. Иктисодий тизимлар ва жараёнларнинг мураккаблиги. Иктисодиётни 
эконометрик моделлаштириш асослари. Эконометрик моделларни яратиш 
шартлари. Эконометрик моделларнинг статистик базаси. Бозор муносабатлари 
шароитида иктисодий курсаткичларнинг тахлипи ва башоратида эконометрик 
усуллардан фойдаланиш.
3-Модул. Эконометрик моделлар 
Эконометрик модел тушунчаси ва уни тузиш тамойиллари. Умумлашган 
ишлаб чикариш моделларнинг хоссалари. Ракобатли бозорда талаб ва таклиф. 
Мувозанат бахо. Талаб функциясини аниклашда эконометрик муаммолар. 
Ишлаб чикариш функцияси, унинг турлари ва хусусиятлари. Кобба-Дуглас 
ишлаб чикариш функцияси ва унинг характеристикалари. Макроикгисодий 
мувозанат моделлари. Эконометрик моделларнинг асосий турлари: вактли 
каторлар моделлари, бир ва куп омилли регрессион моделлар, тузилмавий 
моделлар. Чизикли ва чизиксиз куринишга келтириладиган функциялар.
4-Модул. Куп омилли чизикли модел 
Регрессион тахлил ва унинг масалалари. Статистик богликликларни 
танлаш концепцияси. Четланишлар квадратини минималлаш, энг кичик 
квадратлар усули формулаларини келтириб чикариш. Чизиксиз моделлар. Эгри 
чизикли регрессия тенгламаларини аниклаш. Куп омилли регрессион моделлар 
спецификацияси. Гаусс-Марков теоремасининг асосий коидалари. Регрессия 
коэффициента бахоларининг стандарт хатоликлари. Регрессия тенгламалари 
ишончлилик даражасини бахолаш: корреляция коэффициенти, Фишернинг 
дисперсион муносабати, регрессия коэффициентларини t-мезон буйича 
текшириш.
5-Модул. Динамик каторларнинг эконометрик моделлари 
Вакт - иктисодий омил сифатида. Иктисодий курсаткичлар усишининг 
турлари. Тренднинг энг яхши функциясини танлаш. Вактли катор ва унинг 
асосий характеристикалари. Стационар ва стационар булмаган вактли каторлар. 
Вактли каторларнинг статистик тахлили. Вактли катор - регрессион тахлилда 
узгарувчи сифатида. Вактли каторлар тренди, иктисодий цикллар, мавсумий 
тебранишлар, псивдодаврий ташкил этувчилар. Мавсумийлик тахлили ва 
фиктив узгарувчилар. Биринчи даражали авторегрессион моделлар (AR(1)). 
ARMA моделлар. Коинтеграция тушунчаси. ARIMA моделлар. ARMA 
моделларнинг 
даражасини 
аниклаш. 
Автокорреляцион 
ва 
хусусий
7


автокорреляцион функциялар. ARIMA моделлари идентификацияси. Динамик 
каторларни текислашда ахборот технологияларидан фойдаланиш.
6-Модул. Регрессион тахлилнинг умумлаштирилган ехемалари 
Умумлаштирилган энг кичик квадратлар усу ли ва ундан амалий 
фойдаланиш муаммолари. Гетероскедастиклик ва вазнлаштирилган энг кичик 
квадратлар усули. Гетероскедастикликнинг хусусий турлари: пропорционал
чизикли боглик булган ва иккита даражали дисперсия. Гетероскедастиклик 
учун тестлар. Автокорреляция колдиклари мавжуд булган регрессия. Биринчи 
даражали авторегрессион жараёнлар холати, стационарлик шарти. Вакт буйича 
автокорреляциянинг мавжудлигини текширишда Дарбин-Уотсон тести. Маълум 
ва номаълум авторегрессия колдиклари билан регрессион модел параметрларини 
бахолаш: Кохрейн-Оркатг, Хилдрет-Лу ва Дарбин процедурапари.
7-Модул. Адаптив куп омилли моделлаштириш 
Энг кичик квадратлар усулининг рекуррент шакли. Рекуррент 
формулаларни келтириб чикариш ва асослаш. Рекуррент энг кичик квадратлар 
усулининг амалий ахамияти. Куп омилли моделлаштиришда рекуррент 
бахолаш ва экспоненциал текислаш. Адаптив моделларнинг ахамиятлигини 
текшириш ва уларнинг иктисодий жараёнларни динимикасини омилли тахлил 
масалаларида кулланиш муаммоси. Омилли усишнинг интенсив ва экстенсив 
ташкил этувчиларини ажратиш. Адаптив кутишлар гипотезаси ва иккинчи 
даражали авторегрессион моделлар. Авторегрессиянинг адаптив моделлари.
8-Модул. Баркарорликни эконометрик тадкик этиш 
Иктисодий усиш тугрисида тушунча. Биринчи тартибли бир жинсли 
булмаган турли хил тенгламалар ва динамик самаралар хамда тескари алока 
самарасини тахлили. Иккинчи даражали моделлар ёрдамида динамик 
самараларини тахлил килиш учун бир жинсли тенгламани умумий ечими билан 
фойдаланиш. Баркарорликни ишлаб чикариш функция 
ёрдамида тахлил 
килиш. Баркарорлик коэффициентлари динамикаси тахлили. Иктисодий 
усишни объектив хусусиятлари. Баркарорлик коэффициентлари динамикаси 
тахлили. Векторли авторегрессион тенгламалар 
ва иктисодий тизим 
ривожланишининг динамик 
самаралари тахлили. 
Иктисодий усишни 
эконометрик моделлаш.
9-Модул. Регрессион теигламаларнинг рекурсив 
ва тузилмавий тизимлари 
Узаро боглик тенгламалар куринишидаги эконометрик моделлар. 
Тузилмавий моделлар турлари: ташкаридан боглик булмаган тенгламалар 
модели; рекурсив тизимлар; бир вактлик регрессион тенгламалар тизими. 
Бавосита энг кичик квадратлар усули. Инверсия ва идентификациялаш 
муаммолари. Тузилмавий моделларни идентификациялаш шартлари. Икки 
кадамли энг кичик квадратлар усули. Энг кичик квадратлар усули ва икки 
кадамли энг кичик квадратлар усулини макроиктисодиётнинг Л.Клейн динамик


моделини бахолаш натижалари мисолида таккослаш. Тузилмавий моделларни 
тузишда ахборот технологияларидан фойдаланиш. TSP, Excel 
ва Evies 
тизимларини имкониятлари.
10-Модул. Адаптив-имитацион эконометрик моделлар 
Комбинациялашган эконометрик моделлар тушунчаси. Имитацион 
моделлаштириш. Реал жараёнларга ухшашлик даражаси буйича имитацион 
моделлар таснифи. Имитацион экспериментларда адаптив моделларни 
кулланилишдан максад. Моделлаштириш объектининг куплаб мумкин булган 
холатини яратиш учун адаптив ва имитацион ёндашувни комбинациялаш. 
Адаптив-имитацион моделлаштиришни натижаларининг дисперсия даражасини 
камайтириш учун куп кадамли моделларни кулланилиши. Таваккалчиликни 
башоратлаш бахоларини адаптив-имитацион моделлаштириш. Иктисодий 
курсаткичларни башоратлащда эконометрик моделлардан фойдаланиш. Ижтимоий- 
иктисодий башоратлашнинг умумий тушунчалари ва объектлари. Башоратлаш 
усуллари усуллари ва уларнинг турлари. Эконометрик тенгламалар тизими 
ёрдамида башоратлаш услубиёти.

Download 449,05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish