Tuzuvchilar: tatu farg`ona filiali

4-mavzu. Tasvir saqlovchilar, uning turlari, tasvirni qayd etish vositasi va usullari Reja:
1.Tasvirlarni saqlash usullari haqida umumiy tushuncha.
2.Tasvirlarni saqlash usullarining turkumlanishi.
3.Joylashish tartibiga tayangan saqlash usullari
4.Tasvirlarni saqlashning tarkibiy tuzilishi 5.Tasvirlarni saqlashning aralash usullari.
1.Tasvirlarni saqlash usullari haqida umumiy tushuncha. Tasvir ko’rinishidagi axborotga ishlov va tahlil etish bilan ish qo’ruvchi har bir kishiga tasvirlarni saqlash uchun katta hajmli xotira zarurligi yaxshi ma’lum. Masalan, standart televizionkadrni saqlashuchun, agar uch rangdan ikkitasi elementlarini saqlashga 3 bitdan bittasiga esa 2 bit ajratilsa, 512 512 baytdan kam bo’lmagan xotira talab qilinadi. Pasportga olingan suratni saqlash uchun esa kamida 646464 bit (bu pasportga yoziladigan barcha boshqa ma’lumotlardan ko’proq joy talab etadi) zarur. Saqlash, izlash, ochib ko’rish bilan bog’liq muammolar ko’p sonli tasvirlarga ishlov berish va tahlil etish jarayonida yanada murakkablashadi. Tasvirda juda katta hajmdagi axborot mujassam, shuning uchun ham ularda ortiqcha statistik, psixoko’rish va mazmun axborotlari bo’lish tabiiy.
Statistik ortiqchalik yaqin nuqtalar yaqin qiymatlarga ega bo’lishida ko’rinadi.
Psixoqo’rish ortiqchalik hamma vaqt tasvirda ko’ruvchi tashlab yuborish mumkin bo’lgan axborot mavjudligida ko’rinadi, ya’ni insonning ko’rish xususiyatlari tashlab yuborilgan axborot o’rnini bosadi.
Mazmun ortiqchaligi turli masalalar tasvir xususiyatlari yig’indisining turli qismidan foydalanishida ko’riladi. Ya’ni zarur axborot miqdori muayyan masalaning talab va maqsadlaridan kelib chiqadi.
Yuqorida aytilgan ortiqchaliklar sababli izlash vaqti saqlash uchun zarur xotira hajmli kamaytirish va boshqalar maqsadida TSIBTE tizimlarida tasvirni saqlashning turli uslublaridan foydalaniladi.
2.Tasvirlarni saqlash usullarining turkumlanishi.TSIBTE tizimlarini rivojlantirish jarayonida tasvirlarni turli ko’rinishida saqlash, buni amalga oshirish uchun ma’lumotlarning turlicha tarkibiy tuzilishilariga turli yondoshish va g’oyaviy yo’nalishlar ishlab chiqilgan. 8.1- chizmada tasavirlarni saqlashning asosiy uslublari keltirilgan. Bunda har bir saqlash uslubi uchun o’ziga mos ma’lumot tarkibiy tuzilishlari guruhi to’g’ri keladi.
Siniflarga ajratishda uslublarning tasvirlarni saqlash joylashtirish tartibiga qarabmi, tarkibiy tuzilishiga qarabmi yoki aralashmi ekanligiga qaraladi.
Joylashtirish tartibiga qarab saqlash uslublarida tasvir yuzasi tasvir kichkina kataklarga (ko’rilayotgan xol uun bo’linmas eng kichik birlik xisoblanadigan) bo’linib , har bir katak yorug’digiga proportsional sonni sonli tasvirning shu katakka mos elementga junatiladi. Saqlanuvchi elementlarning o’z aro munosabatiga ko’ra bu sinf o’z navbatida matretsa ko’rinishida saqlash, peramida va kvadratlar daraxta uslublariga bo’linadi: Bu sinf asosan ko’p qiymatli oq qora tasvirlarni saqlashda ishlatiladi, asosiy kamchiligi – katta hajmli xotira talab etadi.
Tarkibiy tuzulishiga qarab murakkab tasvirlarni xususiyatlari, ementlari xamda ularning o’z aro munosabatlarini tariflashga asoslangan. Bo’nday yondoshish zarur xotira hajmi va bazi amallarni bajarishga ketadigan vaqtni qisqartirish imkonini beradi. Tarkibiy tuzilishi bo’yicha tasvirni saqlash ularning ob’ektlar to’plamidan, ob’ektlarning bazi asosiy elementlar to’plamidan, asosiy elementlarning sodda grafik qisimlari va ularning joylashish tartibotlarini aniqlovchi o’z aro munosabatlaridan tashkil topganligi haqidagi farazga asosolangan. Bu sinf uslublarini ob’ektlar ularning o’z aro munosabatlari bo’yicha hamda aloxida ob’ekt shaklini tariflash bo’yicha saqlashga bo’lish mumkin ( albatta shartli, chunki bazan ob’ekt sifatida birgina sodda grafik qism kelishi mumkin ) tasvirlarning xozirgina sanab o’tilgan bo’laklari xar gal xar xil tanlanishi mumkin. Umumiy xolda ob’ekt deb sodda (grafik) qisimlar va elementlar to’plami bilan uning topologiyasini aniqlovchi xususiyatlsrining to’plami birlashmasiga aytiladi.
Bu uslublar qo’ydagi ustunliklarga ega

1. 
   tuliq tasvir o’rniga uning tarifini saqlab katta gina hajimdagi xotirani tejab qoladi;
   
2. 
   ishlov berish va tahlil etish vaqtini anchagina qisqartiradi, chunki ko’pgina masalalarda tasvir komponentlari orasidagi tarkibiy tuzilish munosabatlari ishlatiladi. Bu usulda saqlash uchun ko’p xotira talab etilmasligidan foydalanib, bitta tasvirning birnecha xil tarkibiy tuzilishi tariflarini saqlash va xar bir amaliy masalada kerakli tariflardan foydalanish mumkin, bu ko’p maqsadli TSIBTE tizimlarini ishlayu chiqishda yordam beradi ;
   
3. 
   ko’pqiymatli tasvir va uning tarkibiy tuzilish taьriflarini turli saqlovchilarda saqlash va shu yul bilan o’zaro mustaqil ma’lumotlar majmualari nazorati tizimlarini rejalashtirish imkonini beradi.
   
4. 
   TSIBTE tizimining moslanuvchanligini ko’p qiymatli tasvir va uning tarkibiy tuzilishi ta’riflari orasida mantiqiy bog’lanishlar qurish yo’li bilan oshiriladi.
   

Sanab utilgan ustunliklar tarkibiy tuzulish tariflarini saqlash uslublaring
TSIBTE tmzimlarida anchagina keng qo’lanishiga sabab bo’ldi.
Va nihoyat ko’rib o’tilgan ikki sinfning xam uslublaridan foydalanadigan aralash uslublar sinfi mavjud.