Tuzuvchilar: Maxmudov A. M

Tajriba ishi №6.
Qazuvchi-tashuvchi mashinalar osma va tirkama ish bajaruvchi qurollari konstruktiv tuzilishi va asosiy elementlarini o’rganish
Reja:

1. 
   Qazuvchi-tashuvchi mashinalar osma va tirkama ish bajaruvchi qurollari.
   
2. 
   Buldozerlar ish bajaruvchi uskunalari.
   
3. 
   Mexanik maydalagich uskunalar ish bajaruvchi uskunalari.
   
4. 
   Skreperlar ish bajaruvchi uskunalari.
   
5. 
   Cho’michli yuklash mashinalari ish bajaruvchi uskunalari.
   

Ishdan maqsad: Talabalar o`z bilimlarini, qazuvchi-tashuvchi mashinalar osma va tirkama ish bajaruvchi qurollari konstruktiv tuzilishi va asosiy elementlarini o’rganish orqali yanada mustahkamlash.
Bir cho’michli frontal yuklagichlar ishchi uskunalari (39-rasm) cho’mich 1, strela 2, richaglar tizimi 3, strelani ko’tarish gidrosilindri 4, cho’michni ag’darish gidrosilindri 5, oldingi ramani sharnirli-birikma o’qiga nisbatan 35-45 gradusga ikki tomonga buruvchi gidrosilindr 6 lardan tashkil topgan. Frontal yuklagich asosiy cho’michidan tashqari (2-rasm,a) boshqa turdagi cho’michlar (2.17-rasm, b,v) va buldozer ag’darmasi bilan ham jihozlanishi mumkin.

39-rasm. Sharnir-birikmali ramali pnevmoshinada harakatlanuvchi frontal yuklagich: 1-cho’mich; 2- strela; 3- richaglar tizimi; 4,5,6 - strelani ko’taruvchi, cho’michni ag’daruvchi va oldingi ramani buruvchi gidrosilindrlar; 7 – oldingi rama

a - zichligi 1,6 t/m³ gacha bo’lgan yengil jinslarga va umum foydalanishga mo’ljallangan to’g’ri burchakli cho’mich; b - V shaklda kengaytirilgan va oldingi qirrasi tishlar bilan jihozlangan og’ir jinslarga mo’ljallangan cho’mich; v - V shaklda kengaytirilgan va oldingi hamda yon qirralari tez yechiladigan yedirilishga chidamli tishlar bilan jihozlangan og’ir tirnovchan jinslarga mo’ljallangan cho’mich.
Kon korxonalarida ishlatiluvchi frontal yuklagichlar quyidagicha sinflanadi:

• 
  ishga belgilanishi bo’yicha – qurilishga (yuk ko’tarish kuchi 100 kN gacha) va kar’erga (yuk ko’tarish kuchi 100 kN dan oshiq) mo’ljallangan;
  
• 
  cho’michini bo’shatish usuli bo’yicha – oldinga ag’dariluvchi (frontal), yongga, orqaga to’kuvchi;
  
• 
  yurish qurilmasi turi bo’yicha - butun ramali (orqa g’ildiraklari boshqariluvchi) yoki sharnir-birikmali ramali pnevmog’ildirakli; gusenitsali;
  
• 
  cho’michini to’ldirish usuli bo’yicha – yurish mexanizmi yordamida hosil qilinuvchi zo’riqma kuchi bilan, yoki yurish uskunasini to’xtatib qo’yib gidrosilindrlar yordamida kuch berish bilan;
  
• 
  yuk to’kishda strelasining burilishi bo’yicha – burilmaydigan, yarim buriladigan (90 gradusgacha), to’liq buriladigan;
  
• 
  yuritma turi bo’yicha – dizel, dizel-elektrik, karbyuratorli;
  
• 
  dvigatel quvvati bo’yicha – kichik quvvatli (80 kVt gacha), o’rtacha (180-160 kVt) va quvvatli (160-550 kVt).
  

Frontal yuklash mashinalarining karyerlarda ko’proq tarqalgan turi oldinga yuk to’kadigan va mashina bazasiga nisbatan burilmaydigan oddiy konstruksiyali, osma va ishchi uskunalari gidroyuritma bilan jihozlangan, sharnir-birikmali ramali pnevmog’ildirakli yuklagichlardir.

40.-rasm. O’zi yurar yuklovchi-yetkazuvchi va yuklovchi-transport mashinalari va uskunalari sxemalari: a–yukni orqatomonga ag’darib cho’michli yuklash mashinasi; b–avtosamosval; v–cho’michli yuklovchi-etkazuvchi mashina; g–cho’michli yuklovchi-transport mashinasi; 1–cho’mich; 2–ag’dariladigan kuzov (bunker).