Тузувчи : Файзуллаева Н

Tarkibiy ishsizlik	Structural unemployment	Структурная безработица
iqtisodiyotni tarkibiy qayta qurish oqibatida ishchi kuchiga talab tarkibida o’zgarish ro’y berishi natijasida yuzaga keladigan majburiy ishsizlikning ko’rinishi
Uzoq muddat davomida ishlatiluvchi tovarlar	commodities	В употреблении товаров		iste’molchilarga uzoq vaqt xizmat qiladigan (1 yildan kam) tovarlar. Bunday tovarlarga avtomobil’, xolodilniklar va boshqa turdagi maishiy xizmat vositalari kiradi
Transfert to’lovlari	Transfer fees	Стоимость трансфера		evaziga hech qanday tovar yoki xizmatlar olinmaydigan davlat xarajatlari ( pensiya, stependiya, ishsizlik nafaqasi va boshqalar).
Filips egri chizig’i	Filipino curve	Филипинская кривая		ishsizlik darajasi dinamikasi ( absissa o’qi) va inflyatsiya sur’ati (ordinata o’qi) orasidagi bog’liklikni grafikda tasvirlovchi egri chiziq
Fisher samarasi	Fischer Fruit	Fischer Fruit		inflyatsiyaning qarzlar yoki obligatsiyalar bo’yicha foiz stavkasiga ta’sirini hisobga olishni bildiruvchi tushuncha
Friksion ishsizlik	frictionfl unemloyment	Безработица по трению		bir ishdan boshqa bir ishga o’tish bilan bog’liq bo’lgan vaqtinchalik ishsizlik.
Foiz	interest	интерес		daromad, o’z mulkining boshqa jismoniy va huquqiy shaxslarga foydalanishga berib, shundan foyda olish
Foiz stavkasi	interest rate	Процентная ставка		kredit yoki qarz kapitali evaziga to’lovning foiz ko’rsatkichi. Odatda, qarzga olingan pul belgisining bir- birligiga to’g’ri keladigan yillik to’lovni aks ettiradi
Xalqaro savdo nazariyasi	International Trade Theory	Теория международной торговли		iqtisodiy nazariyaning bir qismi. Ishlab chiqarish tva ayirboshlashga xalqaro ixtisos-lashuv sabablarin, amda bundan mamlakatlar oladigan manfaatlarni o’rganadi
Xarid qobiliyati pariteti	Purchasing Parity	Покупка паритета		valyutalar almashinuv kurslarining shunday darajasiki, bunda har bir valyutaning xarid qobiliyati tenglashadi
Eksport	Export	Экспорт		tovarlar, xizmatlari va kapitalni mamlakat tashqarisiga sotish; mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun boshqa mamlakatlar jismoniy shaxslari, firmalari va hukumatlarining qilgan xarajatlari
Emissiya	Emission	излучение		yangi pullar yoki qimmatli qog’ozlarni muomalaga chiqarish. Pul emissiyasi davlat tomonidan amalga oshiriladi
YAlpi ichki mahsulot	Gross Domestic Product	Валовой внутренний продукт		ma’lum vaqt davomida mazkur mamlakat rezidentlari tomonidan ishlab chiqarilgan yakuniy mahsulotlarning bozor baholari yig’indisi
YAIM darajalaridagi farqlar	GNP gap	Различия в уровнях ВВП		– potensial va real YAIMning darajalari orasidagi farqlar
YAlpi milliy daromad	Gross National Income	Валовой национальный доход		– Mamlakat rezidentlari tomonidan ishlab chiqarishda ishtirok etish natijasida hamda mulklaridan olgan boshlag’ich daromadlari yig’indisi
YAlpi taklif	Gross invitation	Важное приглашение		mamlakatda, ma’lum vaqt davomida, tadirkorlik sektori va davlat tomonidan ishlab chiqarilgan, va baholarning turli darajasida taklif qilinadigan tovar va xizmatlarning umumiy hajmi
O’zgaruvchan almashuv kursi	Variable exchange rate	Переменный обменный курс		ichki muvozonatni tiklash maqsadida mamlakat almashuv kursiga ega bo’ladigan xalqaro hisob-kitoblar tizimi
Qayd etilgan valyuta kursi	Mentioned exchange rate	Указанный обменный курс		Markaziy bank tomonidan valyuta intervensiyasi yordamida ta’minlab turiladigan valyuta kursi
Hisob stavkasi (qayta moliyalash stavkasi)	Account rate (refinancing rate)	Учетная ставка (ставка рефинансирования)		Markaziy bank tijorat banklari veksellarini hisobga olishda va ularga kredit berishda qo’llaydigan foiz stavkasi

VI.Ilovalar

FANNING NAMUNAVIY O‘QUV DASTURI


I. O‘quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy

ta’limdagi o‘rni

Mamlakatning iqtisodiy holatini, o‘tkazilayotgan joriy chora-tadbirlar zarurligini, samarasini baholashda makroiqtisodiy tahlil va prognozlash juda katta ahamiyatga ega. Tahlilning muhim vazifalaridan biri mamlakatda sodir bo‘layotgan jarayonlarni modellashtirish sifatini oshirish, o‘tkazilayotgan iqtisodiy siyosatning natijalarini aniqlash. Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash asosiy ilmiy-amaliy yo‘nalishlardan biri bo‘lib makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarning o‘zaro bog‘liqliklarini aniqlab berishga yordam beradi.

“Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash” fani makroiqtisodiyot doirasida nazariy va amaliy masalalarni o‘rganish va uni mo‘‘tadil rivojlantirishning echimlarini topishda hamda “iqtisod” sohasi mutaxassislarining shakllanishida katta ahamiyatga ega. Ushbu fanning yutuq va xulosalaridan mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishning qisqa va uzoq muddatlarga belgilangan dasturlarini ishlab chiqishda keng foydalaniladi. O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotining ijtimoiy va iqtisodiy rivojlanishini prognozlash uchun talabning yuqori bo‘lganligi sababli fanning ahamiyati va uni o‘rganish zarurati katta.

“Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash” fani umumkasbiy va ixtisoslik fanlar majmuasiga taalluqli bo‘lib, talabalar uni 3 kursda o‘rganishadi.

Bu dasturni amalda bajarish uchun talabalar “Makroiqtisodiyot” fanidan etarlicha ma’lumotga ega bo‘lishlari lozim.

“Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash” fani “Mehnat iqtisodiyoti”, “Jahon iqtisodiyoti va halqaro iqtisodiy munosabatlar”, “Moliya va soliqlar”, “Pul va banklar” va boshqa fanlarni o‘rganishda asos bo‘lib xizmat qiladi.