Bandlik siyosati
|
Employment policy
|
Политика занятости
|
bu jamiyat va uning har bir a`zosining ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishiga bevosita va bilvosita ta`sir etuvchi chora tadbirlar yig`indisidir.
|
Gipoteza
|
Hypothesis
|
Гипотеза
|
umumiy nazariya dairasidagi ilmiy bashoratni tavsiflaydi
|
Daromadlar usuli
|
Income method
|
Метод доходов
|
bu YAIMni rezidentlar tomonidan ishlab chiqarilgan barcha daromadlar summasiga teng deb ham hisoblash mumkin
|
Zaxira
|
Reserve
|
Запас
|
bu faqat muayyan vaqtda o`lchanadigan va muayyan sana (masalan, yilning boshi yoki oxiri) holatiga ko`ra ob`ektning holatini tavsiflovchi o`zgaruvchan.
|
Import inflyatsiyasi
|
Import inflation
|
Импорт инфляция
|
bunda tashqi omillar ta`sir qilib, mamlakatga chet el valyutasining haddan tashqari oqib kelishi va import tovarlarining bahosi oshishi tufayli yuzaga keladi
|
Investitsiyalar sof hajmi
|
Net investment
|
Чистые инвестиции
|
bu investitsiyalar yalpi hajmidan amortizatsiya hajmining ayirmasiga teng.
|
Inflyatsiya
|
Inflation
|
Инфляция
|
iqtisodiyotdagi narxlar umumiy darajasining barqaror va doimiy ravishda oshishiga aytiladi
|
Iste`mol narxlari indeksi
|
Consumer price index
|
Индекс потребительских цен
|
o`rta darajali iste`molchi tomonidan xarid qilinadigan tovarlar va xizmatlar reprezentativ savati narxlarining o`sishini o`lchaydi.
|
Kredit inflyatsiyasi
|
Credit inflation
|
Инфляция кредитов
|
ortiqcha kredit ekspansiyasi tufayli yuzaga keladi
|
Qo`shilgan qiymat
|
Value added
|
Добавленный стоимость
|
bu oraliq iste`mol qiymati chegirma qilingan ishlab chiqarish yalpi hajmining qiymati.
|
Makroiqtisodiy prognozlash
|
Macroeconomic forecasting
|
Макроэкономическое прогнозирование
|
iqtisodiy hodisalarni bilishning ilmiy usullariga va iqtisodiy prognostikaning usullari, vositalari va uslublari yig`indisidan foydalanishga asoslangan makroiqtisodiy prognozlarni ishlab chiqish jarayoni hisoblanadi
|
Mehnat resurslari balansi
|
The balance of labor resources
|
Баланс трудовых ресурсов
|
mehnat resurslari mavjudligini hamda ularning iqtisodiyot tarmoqlari va iqtisodiy faoliyat turlari bo`yicha taqsimlanishini tavsiflovchi ko`rsatkichlar tizimi
|
Milliy hisoblar tizimi
|
The system of accounts national
|
Сыстема национальных счётов
|
muayyan davrda real ishlab chiqarish hajmini va barcha asosiy sektorlar va ishlab chiqarish omillarining mamlakatning umumiy ishlab chiqarishiga qo`shgan hissasini ko`rsatuvchi turli faoliyat turlarini hisobga oluvchi statistika tizimi
|
Model
|
Model
|
Модель
|
so`zi lotincha “modulus” so`zidan kelib chiqib, o`lcham, namuna deb anglatadi
|
Moliyaviy operatsiyalar
|
Financial operations
|
Фынансовие операции
|
bu moliyaviy aktivlar va majburiyatlar darajalaridagi o`zgarishlar (misol uchun, qaytaril-magan ssudaning asosiy summasini to`lash majburiyatlarning qisqarishini o`zida namoyon etadi)
|
Nominal ko`rsatkichlar
|
Nominal indices
|
Номинальние показатели
|
joriy davr narxlarida o`lchanadigan ko`rsatkichlardir
|
Prognoz
|
Forecast
|
Прогноз
|
kelajakda ob`ektning ehtimol holatlari, muqobil yo`llari va ularni amalga oshirish muddatlari to`g`risida ilmiy asoslangan fikr-mulohazalarning miqdori tushuniladi
|
Pul sektori
|
monetary sector
|
Денежный сектор
|
iqtisodiyotni moliyaviy xizmatlar bilan ta`minovchi sektordir
|
Real ko`rsatkichlar
|
Actual results
|
Реальние показатели
|
bu bazaviy davr narxlarida o`lchanadigan ko`rsatkichlardir
|
Real oqimlar
|
Live streams
|
Реальние потоки
|
bu tovarlar va xizmatlar bilan amalga oshiriladigan (import, eksport, etkazib berish) operatsiyalar mahsuli
|
Real sektor
|
Real sector
|
Реальный сектор
|
bu tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish va ularni iste`mol qilish amalga oshiriladigan sektor. Real sektorning asosiy sub`ektlari bo`lib uy xo`jaliklari va korxonalar hisoblanadi
|
Reja
|
Plan
|
План
|
bu bajarilishi shart bo`lgan, bir ma`noli direktiv hujjat
|
Sof eksport
|
Net exports
|
Чистый экспорт
|
import bilan eksport o`rtasidagi farq
|
Sof tashqi aktivlar
|
Net external assets
|
Чистые внешние активы
|
tashqi passivlar chegirma qilingan holda tashqi aktivlarga teng
|
Sof faktoriy daromad
|
Net factor income
|
Чистый факторный доход
|
bu rezidentlarning mulki bo`lib, chet elda turgan ishlab chiqarish omillaridan foydalanishdan olingan daromadlar bilan norezidentlarga ushbu mamlakatda o`zlariga qarashli chiqarish omillaridan foydalanganlik uchun to`lovlar o`rtasidagi farq
|
Taklif inflyatsiyasi
|
Offer Inflation
|
Инфляция приложения
|
bunda baholarning o`sishiga sabab sifatida garchi resurslardan to`laligicha foydalanilmagan bo`lsada ishlab chiqarish xarajatlarini oshishini keltirish
|
Talab inflyatsiyasi
|
Demand inflation
|
Инфляция спроса
|
bu ishlab chiqarish sohasi aholining talabini to`la kondira olmaydi, taklifga nisbatan talab oshib ketishi
|
Tasarrufdagi yalpi milliy daromad
|
Disposable national income
|
Располагаемый национальный доход
|
bu Rezidentlar yakuniy iste`mol qilish yoki mablag`lar jamg`arish maqsadida tasarruf etishi mumkin bo`lgan umumiy daromad
|
Tashqi iqtisodiy prognozlar
|
External economic forecasts
|
Внешно-экономические прогнозы
|
jahon iqtisodiyoti, mamlakatimizning kapital va rivojlanayotgan mamlakatlar bilan o`zaro iqtisodiy aloqalari, tashqi savdo va xalqaro bozor kon`ukturasi shakllanishining umumiy tendentsiyalarini qamrab oladi
|
Transfertlar
|
Transfers
|
Трансферты
|
shunday to`lovlar jumlasiga kiradiki, ularni amalga oshirishda hech qanaqa almashish yuz bermaydi va hech qanaqa majburiyatlar yuzaga kelmaydi
|
Trend
|
Trend
|
Тренд
|
bu iqtisodiy ko`rsatkichlar o`zgarishining uzoq muddatli tendentsiyasi
|
To`lov balansi
|
Balance of payments
|
Платёжный баланс
|
bu norezidentlarga amalga oshirilgan to`lovlar va ulardan tushgan tushumlar qayd etildi
|
Xarajatlar inflyatsiyasi
|
Inflation of costs
|
Инфляция издержек
|
bunda ishlab, chiqarish omillari bahosi oshganda ishlab chiqarish xarajatlari ham oshadi va natijada ishlab chiqarishlgan mahsulot narxi ham oshadi
|
Xarajatlar usuli
|
Expenditure approach
|
Метод расходов
|
bu Mazkur usulni qo`llashda YAIM undan yakuniy foydalanish moddalarining yig`indisi bo`yicha hisoblab chiqiladi
|
Chet eldan olingan sof joriy transfertlar
|
Net current transfers from abroad attracted
|
Чыстие текушие трансферты привлечённые из зарубежа
|
chet elga o`tkazilgan joriy transfertlar chegirma qilingan holda norezidentlar tomonidan olingan va ishlab chiqarish omillari hisobiga kelib tushgan daromad bilan bog`liq bo`lmagan joriy transfertlarga teng
|
Ekologik prognozlar
|
Environmental forecast
|
Экологический прогноз
|
atrof-muhitdan foydalanish holatini, tabiiy muhitning ifloslanish muammolarini, o`simlik va hayvonot dunyosining rivojlanish istiqbollarini, qishloq xo`jaligi hosillarining unumdorligini, salbiy ekologik oqibatlarni minimallashtirish maqsadida ishlab chiqarishni amalga oshirish imkoniyatlarini tadqiq etadi
|
Avtonom iste’mol
|
Autonomous Consumption
|
Автономное потребление
|
shaxsiy iste’mol xarajatlarining yalpi milliy daromad (shaxsiy tasarrufdagi daromad -SHTD) o’zgarishiga bog’liq bo’lmagan qismi. SHTD nolga teng bo’lganda ham avtonom ist’mol to’plangan mulk va jamg’armalarning kamayishi, yoki qarz hisobiga amalga oshirilaveradi.
|
Avtonom investitsiyalar
|
Autonomous investments
|
Автономные инвестиции
|
asosiy kapitalga qilingan investitsiyalarning yalpi ichki mahsulot hajmi o’zgarishiga bog’liq bo’lmagan qismi.
|
Avtomatik (o’rnatilgan) barqarorlashtirgichlar
|
Automatic (Integrated) Stabilizers
|
Автоматические (интегрированные) стабилизаторы
|
byudjet- soliq siyosatining iqtisodiy tebranishlarning ta’sirini avtomatik zaiflashtiruvchi elementlari.
|
Akselerator
|
Accelerator
|
ускоритель
|
sof investitsiyalar darajasi bilan yalpi ichki mahsulot (milliy daromad)ning o’sish sur’atlari o’rtasidagi bog’liqlikni ifodalovchi iqtisodimy ko’rsatkich.
|
Aktivlar
|
Assets
|
активы
|
iqtisodiy faoliyat sub’yektlarining pul va moliyaviy mablag’lari, asosiy va aylanma fondlarining qiymati.
|
Amortizatsiya
|
Depreciation
|
амортизация
|
foydalanish jarayonida asosiy kapital qiymatining kamayishi.
|
Banknota
|
Banknote
|
Банкнота
|
Mamlakat Markaziy banki tomonidan chiqariladigan naqd qog’oz pullar bo’lib, iqtisodiyotdagi pul taklifining bir qismini tashkil etadi.
|
Bank zahiralari
|
Bank reserves
|
|