Тузувчи : Файзуллаева Н

Kichik muammoning yechimini topishga yordam beruvchi muammoli savollar: Iqtisodiyotning davriy rivojlanishi sabablarini izohlab bering; Ishsizlik qaysi sabablarga ko’ra yuzaga keladi (ishsizlikning qanday turlari mavjud)? Ishsizlik darajasining o’sishi ishlab chiqarish hajmiga qanday ta’sir ko’rsatadi? Ouken qonunining mohiyatini tushuntirib bering?

Ishlab chiqarish, bandlilik va inflyatsiya darajasining davriy tebranishga iqtisodiy davr (tsikl)lar deyiladi. Iqtisodiy tebranishlarning asosiy sababi sifatida iqtisodichilar uch omilni ko’rsatadi. Birinchi guruh olimlar iqtisodiy tebranishlarning asosiy sababi texnika va texnologiyalarda ro’y beradigan o’zgarishlar deb hisoblaydilar. Olimlarning yana bir guruhi iqtisodiy bosqichlarni siyosiy va tasodifiy vaziyatlarga bog’lashadi. Bu jarayonni monetar siyosatga bog’laydigan olimlar ham mavjud. Xullas, iqtisodiy bosqichlarni baholashga turli xil yondashuvlar mavjud. Ammo barcha iqtisodchilar, ishlab chiqarish va bandlilik darajalarini yalpi talab va boshqacha aytganda yalpi xarajatlar miqdoriga bog’liq, degan fikrni qo’llab-quvvatlaydilar. Ishchi kuchi yoki iqtisodiy faol aholi deganda mehnatga layoqatli yoshdagi ishlayotgan va ishsiz yurgan aholining umumiy soni tushuniladi. Ishsizlar – bu, ishchi kuchining bir qismi bo’lib, ijtimoiy ishlab chiqarishda band bo’lmagan, lekin ishlashni xohlovchi va faol ish qidirayotgan aholidir.