Тузувчи : Файзуллаева Н

 
Y=C+I+G+Xn 
 C=a+b(1-t) x Y 
         Xn=g+m’Y 
 
Agarda (2) va (3) tenglamalarni asosiy makroiqtisodiy ayniyatga qo’yib, yechsak quyidagi 
yechimga ega bo’lamiz: 
             1 
Y= -------------------       (a+I+G+g) 
1(1-b(1-t)+m’ 
Bu yerda: 1 / 1(1-b(1-t)+m’ ochiq iqtisodiyotda davlat xarajatlar mul’tiplikatori. 
Muvozanatli  daromadlar  darajasiga  soliqlarni  kamaytinish  ham  mul’tiplikativ  ta’sir 
ko’rsatadi. Soliqlar miqdorini  ΔT ga kamaytirsak, tasarrufdagi daromad darajasi ΔT ga oshadi. 

---

118 
Iste’mol  xarajatlari  mos  tarzda  ΔTx  b  (bu  yerda  b-iste’molga  chegaraviy  moyillik)  miqdorga 
oshadi  va  u  rejalashtirilgan  xarajatlar  egri  chizig’ini  yuqoriga  siljitadi,  milliy  ishlab  chiqarish 
hajmini esa ΔU ga oshiradi.
 
Soliq  mul’tiplikatsiya  samarasi  davlat  xarajatlari  singari  soliqlarning  bir  marta  o’zgarishi 
oqibatida iste’molning bir necha bor o’zgarishiga boqliq. 
T↓(ΔT)

  Yd↑  (ΔYd=  -ΔT) 

C↑  (ΔC=b(-ΔT)) 

E↑  (ΔE=b(-ΔT)) 

  Y↑  (ΔY=b(-ΔT) 

C↑ (ΔC=b(b(-ΔT)) 

E↑ (ΔE=b2(-ΔT)) 

Y↑ (ΔY=b2(-ΔT)) 

 
 

C↑ (ΔC=b(b2(-ΔT))) va h.k. 
Demak,   soliq mul’tiplikatorini quyidagicha tasvirlash mumkin: