Tuzlar gidrolizi. Tuzlarning pH va poh qiymatlari

II. Rux kationining xususiy reaksiyalari.

1.Ammoniy gidroksid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.NH₄OH rux ionlari bilan rux gidroksid cho‘kmasini beradi, cho‘kma mo‘l reaktivda va ammoniy tuzlarida erib, tarkibida kompleks ion [Zn(NH₃)₄]²⁺ bor birikma xosil kiladi:ZnCl₂ + 2NH₄OH = Zn(OH)₂↓ + 2NH₄Cl Zn(OH)₂ + 4NH₄OH =[Zn(NH₃)₄](OH)₂ + 4H₂OAmmoniy tuzlari ishtirokida NH₄OH rux ionlarini mutlako cho‘ktirmaydi.

Reaksiyaning bajarilishi. Rux tuzining 2 – 3 tomchi eritmasiga ammoniy gidroksid eritmasidan avval 1 tomchi keyin esa ko‘p mikdorda ko‘shiladi. CHo‘kma tushishi va keyinchalik uning erishi kuzatiladi.2.Vodorod sulfid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.Vodorod sulfid rux ionlari bilan rux sulfidning ok cho‘kmasini beradi:ZnCl₂ + H₂S = ZnS↓ + 2HCl Zn²⁺ + S^2- = ZnS↓CHo‘kma xosil bo‘lgan mineral kislotada kisman erigani uchun cho‘ktirish to‘lik bo‘lmaydi.Eritmaga natriy atsetat SN₃SOONa ko‘shish bilan xosil bo‘ladigan NSl ni rux sulfid erimaydigan sirka kislota bilan almashtiriladi.Reaksiyaning bajarilishi. Probirkaga rux tuzi eritmasidan 4 – 5 tomchi, natriy atsetat eritmasidan 2 – 3 tomchi solinadi va tayyorlangan eritmadan sekin – asta vodorod sulfid o‘tkaziladi.3. «Rikman yashili» xosil kilish reaksiyasi.Rux eritmasi va Co(NO₃)₂ tuzining bir tomchi eritmasi bilan xo‘llangan filtr kogoz parchasi alanga ustida kuritiladi va yondiriladi.Kobalt sinkat CoZnO₂ xosil bo‘lishi natijasida yashil rangli kul («Rikman yashili») xosil bo‘ladi.
Zn(NO₃)₂ + Co(NO₃)₂ = CoZnO₂ + 4NO₂↓ + O₂↓


III. Xrom kationining xususiy reaksiyalari.Cr³⁺ tuzlarining eritmalari yashil rangli bo‘lib, oksidlovchilar ta’sirida Cr(III) Cr(VI) ga o‘tadi (CrO₄^2- anioni – sarik yoki Cr₂O₇^2- anioni kovok rangli).1. Ammoniy gidroksid bilan o‘tkaziladigan reaksiya.NH₄OH xrom ionlari bilan xrom (III) – gidroksid Cr(OH)₃ cho‘kmasini xosil kiladi, bu cho‘kma mo‘l NH₄OH da kisman eriydi va [Cr(NH₃)₆](OH)₃ tarkibli kompleks birikma xosil kiladi:CrCl₃ + 3NH₄OH = Cr(OH)₃↓ + 3NH₄Cl
Cr³⁺ + 3OH^- = Cr(OH)₃↓ yashil cho‘kmaCr(OH)₃ + 6NH₄OH = [Cr(NH₃)₆](OH)₃ + 6H₂O Reaksiyaning bajarilishi. Xrom tuzining 1 – 2 tomchi eritmasiga 1 – 2 tomchi ammoniy gidroksid kuyiladi.2. O‘yuvchi ishkorlar bilan o‘tkaziladigan reaksiya.NaOH yoki KON xrom ionlari bilan xrom (III) – gidroksid cho‘kmasini xosil kiladi:Sr³⁺ + 3OH^- = Sr(OH)₃↓Xrom (III) – gidroksid Cr(OH)₃ Al(OH)₃ singari amfoter xossaga ega va kislotalarda xamda ishkorlarda eriydi. Ishkorda eriganda kuyidagi tarkibli tuzlar xosil bo‘ladi:Cr(OH)₃ + NaOH = NaCrO₂ + 2H₂OXrom tuzlarining eritmalari ochik yashil rangli bo‘ladi.Ular alyuminatlarga o‘xshaydi, lekin unchalik barkaror emas va kaynatganda xrom (III) –gidroksid Cr(OH)₃ cho‘kmasini beradi.Reaksiyaning bajarilishi. Xrom tuzining 5 – 6 tomchi eritmasiga 1 – 2 tomchi ishkor eritmasidan ko‘shiladi.Olingan cho‘kma ikki kismga bo‘linadi: bir kismiga yana 3 – 4 tomchi ishkor, boshkasiga kislota ko‘shiladi.Ikkala xolda xam cho‘kmaning erishi kuzatiladi.Natriy xromit NaCrO₂ natriy alyuminatdan farklanib eritma kizdirilganda xrom gidroksidiga gidrolizlanadi.NaCrO₂ + 2H₂O = Cr(OH)₃↓ + NaOH
CrO₂^- + 2H₂O = Cr(OH)₃↓ + OH^-