Tuzlar gidrolizi. Tuzlarning pH va poh qiymatlari

3.1. Analitik kimyo faniga kirish, Analiz turlari va mеtоdlаri Analitik kim yo — moddalarning sifatini va miqdoriy tarkibinianaliz qilishning nazariy asoslari va usullarini o‘rganadigan fandir. Analitik kimyo sifat va miqdor analiziga bo‘lib o'rganiladi.Sifat analizining vazifasi tarkibi noma’lum modda yokiaralashmaning tarkibiy qismlarini, ya’ni u qanday element yokiionlardan tarkib topganligini aniqlashdan iborat. Miqdoriyanaliz ning vazifasi esa modda yoki aralashmadagi bir yoki birnecha tarkibiy qismlar miqdorini aniqlashdan iborat.Sifat analizi, odatda, miqdoriy analizdan oldin o'rganiladi.
Sababi tekshiriladigan moddaning oldindan ma’lum bo‘lgan birorta tarkibiy qismining foiz miqdorini aniqlash zarur bo'lgandaham, sifat tarkibini rganmay turib aniqlab blmaydi. Shuninguchun moddalami analiz qilishga doir muammolarni kimyoviy,fizikaviy va fizik-kimyoviy usullarni qo'llash bilan hal etishmumkinKimyoviy usul bilan aniqlashda element yoki ion o ‘ziga xosxususiyatli biror birikmaga aylantiriladi va ayni birikma hosillganligi haqida xulosa chiqariladi. Analizning fizikaviy usullarimoddaning kimyoviy tarkibi bilan uning ayrim fizikaviy xossalari rtasidagi bolanishdan foydalanishga asoslangan (spektral,luminessent, rentgenostruktura va hokazo.).Analizning fizik-kimyoviy usullari moddaning kimyoviyreaksiyalar jarayonida fizikaviy xossalarining o ‘zgarishini aniqlashga asoslangan. Bu uchala analiz usullari orasiga hamma vaqtham keskin chegara qo'yib bo'lmaydi. Fizikaviy va fizik-kimyoviy analiz usullari ba’zan instrumental analiz usullari deyiladi(spektral, elektrokimyoviy, xromatografik, ekstraksiya va boshqalar).

3.2. Uchinchi guruh kаtiоnlаri. Aluminiy, xrom, temir (II), temir (III), marganes, rux, nikel va kobalt uchun хususiy rеаksiyalаri I. Alyuminiy kationining xususiy reaksiyalari.

1. O‘yuvchi ishqorlar bilan o‘tkaziladigan reaksiya.
NaOH va KOH alyuminiy ionlari bilan Al(OH)₃ ning oq amorf cho‘kmasini xosil qiladi:
AlCl₃ + 3KOH = Al(OH)₃↓ + 3KCl Al³⁺ + 3OH^- = Al(OH)₃↓
Alyuminiy gidroksid Al(OH)₃ kislotalarda xam, ishqorlarda xam eriydigan amfoter birikmadir:
Al(OH)₃ + HCl = AlCl₃ + 3H₂O
Al(OH)₃ + KOH = K[Al(OH)₄]
K[Al(OH)₄] – kaliy tetragidroksoalyuminat.
Agar kaliy alyuminat eritmasiga qattik NH₄Cl yoki uning konsentrlangan eritmasidan qo‘shib qaynatilsa, bu xolda eritma pH i 9.0 gacha kamayadi va qaytadan Al(OH)₃ cho‘kmasi tushadi.Reaksiyaning bajarilishi: Alyuminiy tuzining 5-6 tomchi eritmasiga 1-2 tomchi ishqor eritmasidan qo‘shiladi. Allyuminiy gidroksid cho‘kmasi xosil bo‘lishi kuzatiladi. Probirkadagi modda chayqatiladi va ikki qismga bo‘linadi. CHo‘kmani xlorid kislotada va mo‘l ishqorda eruvchanligi tekshirib ko‘riladi2. Alizarin bilan o‘tkaziladigan tomchi reaksiyasi.Alizarin ishqoriy eritmada alyuminiy ionlari bilan qizil rangli birikma – alyuminiy lakini beradi.Reaksiyaning bajarilishi: Alyuminiy tuzi eritmasidan 1 tomchisi filtr qog’oz lentasiga tomiziladi va uni ammoniy gidroksidning konsentrlangan eritmasi ustiga 1 – 2 min Al(OH)₃ xosil bo‘lishi uchun tutib turiladi.Qizil alizarinning spirtli eritmasidan 1tomchi qo‘shiladi va qog’oz qaytadan ammiak bug’iga tutiladi. Binafsha fonida pushti qizil dog‘ning xosil bo‘lishi alyuminiy ionlarini borligini belgisidir. Agar filtr qog’oz extiyotlik bilan quritilsa, ammiak uchib ketadi va binafsha fon qizil bo‘yoq aniq ko‘rinadigan sariq fon bilan almashinadi.