Bu paytga kelib ipak qurtlari tut daraxti barglarini butalardan eya boshlaydi. Har bir teri tashlashdan so'ng, ipak qurtining jag'lari mustahkamlashib boradi. Ipak qurtining ovqatlanishidan chiqadigan tovush huddi gurunch donalarini sut bilan aralashtirishda chiqadigan tovushga o'hshaydi. Ular shiddat bilan ovqatlanishni boshlaydi.
Ipak qurtlarini bir kunda besh marta, erta tongdan kun botgungacha ovqatlantirish uchun qishloq aholisi tinmay mehnat qilsalarda, ipak qurtlarini to'q ushlab turish oson ish emas. Bahor oyida Xorazmning barcha hududlaridagi qishloq aholisini ipak qurtlarini ovqatlantirish uchun tut daraxtlarini qirqayotganini ko'rish mumkin.
Ipakchilik uchun o'stiriladigan tut daraxtlari tanalari qalin quloch yozib o'sadi, uchun nozik shoxlari esa har yili ipak qurtlarini oziqlantirish maqsadida qirqiladi. Buxorodagi Labi Xovuzni o'rab turgan ajoyib tut daraxtlaridan farqli o'laroq, ushbu daraxtlar shavqatsiz ravishda qirqilishi sababli ular faqat taxminan etmish yil umr ko'radi.
Ipak qurtlar juda tez fursat ichida tut barglarini eb tugatishadi. Lekin, ipak qurti ohirgi marta po'st tashlagandan so'ng olti kundan keyin ovqatlanishni to'xtatadi va ularning tanasi ipak to'qishga tayyorgarlik ko'rish uchun dam oladi. Ayni shu paytda esa, xorigan qishloq aholisi cho'llarga borib ipak qurti pilla o'rashi uchun mos keluvchi qurigan butalarni eg'ishni boshlaydilar. Butalar ipak qurti qo'yilgan supalarning ustiga qo'yiladi va ipak qurti o'ziga mos keluvchi vaziyatni egallaydi va butaning tashqi qismiga pilla o'rashni boshlaydi.
Pillalar shakli va xajmiga qarab turli hildadir. Agar bahor sovuq kelsa, pillalar uzunroq, lekin ingichkaroq bo'ladi. Aksincha, aga bahor issiq kelsa pillalar qisqaroq, lekin yo'g'onroq bo'ladi. Shunday bo'lsada, pillarning shakli ularning sifatiga hech qanday ta'sir o'tkazmaydi. Sog'lom va yaxshi oziqlantirilgan ipak qurti tolasi 1 kilometr uzunligida bo'lgan pilla o'rashi mumkin.
Tahminan ikki hafta ichida pillalardan kapalaklar uchib chiqa boshlaydi, lekin bu jarayon sodir bo'lishidan oldin g'umbaklarning aksariyati issiq suv yoki par yordamida o'ldiriladi. /umbaklarning juda kami ochilib chiqadi (bu jarayonda pilla buziladi) va keyingi yil uchun urug' qo'yadi.
Ipak olish uchun pillalar issiq suvga solinadi. Afsonaga ko'ra, bir kuni Xitoyning Sariq Malikasi bog'da tut daraxti soyasida dam olib ko'k choy ichib o'tirgan paytda uning piyolasiga pilla tushib ketgan ekan. Malika pillani piyoladan olishga harakat qilayotganda undan ipak ajrala boshlaydi, ana o'sha paytda ipakning siri ochiladi. Ipak ajralish jarayonida o'ntaga yaqin pilla tepaga chiqib, pastga tushib qalqib turadi va ajralayotgan ipak ilgakdan o'tkazilib ipak holiga keltirish uchun bir biriga o'raladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |