Tushuntirish-izoh yozuvi

2.4. Fanning boshqa fanlar bilan bog`liqligi va aloqadorligi.
Mazkur fan o'qish davomida “Noorganik kimyo”, ”Organik kimyo”,”Fizik va kolloid kimyo”,”Analitik kimyo”, “Ekologiya”, “Atrof muhit kimyosi” kabi fanlari bilan uzviy bog’liq ravishda fan chuqur o’qitilib boriladi.




























2.5. Fandan o‘tiladigan mavzular va ular bo‘yicha mashg‘ulot turlariga ajratilgan soatlarning taqsimoti

Т/r	Fanning bo‘limi va mavzusi, ma’ruza mazmuni	Soatlar
		Jami	Ma’­ruza	Laboratoriya mashg’ulot lari	Amaliy mashg’ulot lar
1.	Kirish. Suvning mikrobiologiyasi.	2	2
2.	Sodda hayvonotlar.	2	2
3.	Suv o'tlari va zamburug'lar.	2	2
4.	Mikroorganizmlar fiziologiyasi.	1	1
5.	Mikroorganizmlarning enеrgеtik jarayonlari.	1	1
6.	1-OB	1	1
7.	Tabiiy suvlar va ularning xaraktеristikasi.	8	2	2	4
8.	Suvning ion tarkibi	6	2	2	2
9.	Tabiiy suv tarkibidagi asosiy moddalar.	8	2	6
10.	Suvga ishlov bеrish va sifatini nazorat qilish.	8	4		4
11	Suvga maxsus ishlov bеrish.	5	3	2
12	Oqova suvlarning tarkibi va sinflanishi	5	1		4
13	Oqova suvlarni tozalash.	4	2	2
14	Cho'kmalarga ishlov bеrish.	2	2
15	2-OB	1	1
	Jami	56	28	14	14

MUSTAQIL ISHNI TASHKIL ETISH SHAKLLARI VA MAZMUNI
Talabalarning ma’ruza, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotiga tayyorlanib kelishi va o‘tilgan materiallarni mustaqil o‘zlashtirishlari uchun kafedra o‘qituvchilari tomonidan ma’ruza matnlari ishlab chiqilgan, har bir talabaga ushbu materiallardan foydalanish tavsiya etiladi.
Talabaning fanni mustaqil tarzda qanday o‘zlashtirganligi joriy, oraliq va yakuniy baholashlarda o‘z aksini topadi.
Mustaqil ish uchun fan bo‘yicha 32 soat ajratilgan.
Ushbu soatlar tahminan quyidagi tartibda taqsimlanadi:
- ma’ruza konspektini o‘qib tayyorlanish – 12 soat.
- laboratoriya mashg‘ulotlariga tayyorlanish – 10 soat.
- amaliy mashg‘ulotlarga tayyorlanish – 10 soat.

Fan bo‘yicha talabaning muntazam ravishda mustaqil ishlashi talab qilinadi, shu sababli, uy vazifalari va referat kabi boshqa mustaqil ish turlari ham ko‘zda tutiladi, ularga 4 soat ajratiladi. Shu bilan birga talabaga ma’ruza bo’yicha mustaqil ta’limni tashkil qilish uchun mavzu berilib, talaba berilgan mavzu bo’yicha taqdimot, videorolik, animatsion dastur va mavzuga oid boshqa turdagi mustaqil ishlarini taqdim etadi.

Laboratoriya ishlariga talabalar mustaqil holda asosiy darslik, ma’ruza materiallari va laboratoriya ishlari uchun belgilangan qo‘llanmalardan foydalanib, tayyorgarlik ko‘rishlari lozim.
Qoldirilgan darslarni topshirish uchun talaba dars materialini tayyorlab kelishi va o‘qituvchining og‘zaki suhbatidan o‘tishi zarur. Qoldirilgan OB va YB lar belgilangan tartib bo‘yicha topshiriladi.

Talabalar mustaqil ta’limining mazmuni va hajmi

Ishchi o’quv dasturining mustaqil ta'limga oid bo’lim va mavzulari	Mustaqil ta'limga oid topshiriq va tavsiyalar	Bajarilish haftalari	Hajmi (soatda)
Kirish. Suvning mikrobiologiyasi.	Mikrobiologiya fani xaqida tushunchalarga ega bo'lish.	1	2
Sodda hayvonotlar.	Tabiiy suv xavzalar va tozalash inshoatlardagi organizmlarni o'rganish.	2,3	4
Suv o'tlari va zamburug'lar.	Suv xavzalardagi suv o'tlarni tuzilishini o'rganish.	4	2
Mikroorganizmlar fiziologiyasi.	Mikroorganizmlar fiziologiyasini o'rganish.	5	2
Mikroorganizmlarning enеrgеtik jarayonlari.	Mikroorganizmlardagi modda almashish jarayonlari haqida tushunchaga ega bo'lish.	6	2
1-oraliq baholash	1-oraliq baholashga tayyorgarlik	7	2
Suvning ion tarkibi	Tabiiy va oqova suvlarning ionli diagrammasini tuzish va undan foydalanishni o'rganish.	8	2
Tabiiy suv tarkibidagi asosiy moddalar.	Tabiiy suv tarkibidagi moddalarning haqida tushunchaga ega bo'lish	9	2
Suvga ishlov bеrish va sifatini nazorat qilish.	Suvga ishlov bеrishning asosiy usullarini o'rganish.	10	2
Suvga maxsus ishlov bеrish.	Suvga maxsus ishlov bеrish usullari bilan tanishish.	11	4
Oqova suvlarning tarkibi va sinflanishi	Oqova suvlar haqida tushunchaga ega bo'lish.	12	4
Oqova suvlarni tozalash.	Oqova suvlarni tozalashdagi qo'llaniladigan asosiy usullarni o'rganish.	13	4
Cho'kmalarga ishlov bеrish.	Suvlarni tozalashda xosil bo'lgan cho'kmalarni qayta ishlash yo'llari haqida tushunchaga ega bo'lish.	14	2
2-oraliq baholash	2-oraliq baholashga tayyorgarlik	14	2
Jami			36

2.6. Fanni o‘qitishda pedagogik va axborot
texnologiyalaridan foydalanish
Fanni o'qitishda talabalarning bilimini rеyting nazorati tizimini qo'llab aniqlashga asoslangan zamonaviy pеdagogik tеxnologiyaning “Aqliy hujum”, “Sinkvеyn”, “Klastеr”, “Kritik fikrlash” “Test so’rov” kabi o'qitish usullaridan foydalaniladi. Shuningdеk, Intеrnеt tarmog'idan “Suv kimyosi” sohasiga tеgishli saytlardan foydalaniladi. Talabalarga ushbu fanni o'zlashtirishda mavjud adabiyotlardan, elеktron darslik, virtual va fizik stеndlardan, hamda tеst savollari to'plamidan foydalanish tavsiya etiladi.

3. Suv kimyosi fanining mazmun mohiyati.

7-ma’ruza: TABIIY SUVLAR VA ULARNING XARAKTERISTIKASI.


Reja:

1. 
   Tabiiy suv turlari va uning tarkibidagi asosiy komponentlari.
   
2. 
   Suvning gidrologik aylanma harakati.
   

3. Suvning loyqaligi, rangi, xidi, ta'mi va muhit ko'rsatgichini aniqlash.


Tayanch so‘zlar: sho'r ta'mli suv, dengiz-okean suvi, chuchuk (ichimlik) soy va buloq suvi, daryo, yer osti quduq suvlari, qor-yomg'ir suvi, minerallangan, yer osti suvlari, gidrologik sikl, antropogen, loyqalilik, ranglilik, qattiqlik, ishqoriylik, suvning muhit ko‘rsatkichi, muallaq zarrachalar.


1. Tabiiy suv turlari.
Suv - buyuk tabiat inomi ekanligini hamma ham chuqur anglab etganmi? Barcha kishilar uchun mazkur savolga ijobiy javob olish, afsuslar bo'lsinkim, mumkin emas, aks holda, hozirgi kunda suvga bo'lgan munosabatimiz daxshatli sur'atda yomon bo'lmas edi. Har qanday inson suv to'g'risida to'liq bilim egasi bo'lganda, hayotimizning ekologik ko'rsatkichlari shunchalik buzilib ketmas edi, ehtimol. Har bir bo'lg'usi texnolog uchun quyidagi, suv to'g'risidagi, ilmiy ma'lumotlarni bilishi shart.
Tabiiy suvlar o'z tarkibiy, sifat-miqdoriy ko'rsatkichlariga ko'ra turli-tumandir: sho'r ta'mli dengiz-okean suvi, chuchuk (ichimlik) soy va buloq (daryo, yer osti quduq va hakozo) suvlari, qor-yomg'ir suvi, minerallangan, ayrim hollarda hatto issiq, yer osti suvlarini misol qilib ko'rsatish mumkin.



dengiz-okean suvi soy va buloq suv chuchuk suv

qor-yomg'ir suvi daryo suvi minerallangan suv

Lekin, shu bilan bir qatorda, hatto, bir soy yoki daryo suvi turli joyida (o'zani bo'ylab, albatta) bir xil tarkib va xususiyatga ega bo'lmasligini ham bilish zarur. Shuning uchun ham, qadimgi Yunonistonlik olim va faylasuf Geraklit (eramizdan oldingi V asrda) daryoning muayyan bir xil tarkibdagi suviga 2 marta tushib bo'lmasligini ta'kidlagan, ya'ni cho'milayotgan kishi har gal yangi tarkibda va sifatda bo'lgan suvga tushadi(cho'milayotgan joyi o'zgarmagan holda).

Tabiatga antropogen omil kuchayganligi, ya'ni ko'plab sanoat korxonalari, qishloq xo'jaligi ekinzorlari, kommunal xo'jaliklari faoliyati natijasida har xil chiqitlar bilan atrof-muhitlar bulg'anadi, shu jumladan, iflos oqavalar bilan suv havzalarining ifloslanishi sabab toza suv muammosi hozirga paytda eng dolzarb masala hisoblanadi.