"Tushda kechgan umrlar" romanida ijti

“Tushda kechgan umrlar” roma

nining syujet, obraz, uslub xusu

siyatlari”

 nomli 

uchinchi  bobda  yozuvchi  badiiy  niyatini  amalga  oshirishda  eng  muhim  element  b

o‘lgan 

asarning  syujeti,  roman  voqealarini  uyushtiruvchi  syujet  elementlari,  romanda  yaratilgan 

obrazlarning  o‘ziga  xos  qirralari,  yozuvchi  uslubi  va  mahoratini  belgilovchi  omillarga 

e'tibor qaratildi. 

Bitiruv  malakaviy  ishining  bosh  maqsadidan  kelib  chiqib,  yozuvchining  badiiy 

tafakkurimizni  boyitgan  tasavvurimizda  o‘ziga  xos  burilish  yasagan  “

Tushda  kechgan 

---

46 

 

umrlar”  romanida  ijtimoiy  voqelikni  aks  ettirishdagi  badiiy  mahorati,  qahramonlar 

shaxsiyatini  ochishdagi  o‘ziga  xos  uslubi  tadqiq  etildi.  Bitiruv

-mal

akaviy  ishi  o‘z  oldiga 

qo‘ygan quydagi vazifalarni bajardi:

 

 

1. Romanda tasvirlangan davr ijtimoiy muhitini o‘rganildi. 

 

 

2. Romanning badiiy xususiyatlarini tekshirildi.  

 

3. Roman qahramonlari ruhiyati ochildi va ulardagi o‘ziga xosliklarni aniqlandi.

 

8.

 

Romanning syujeti, obraz va uslub xususiyatlari teshirildi. 

9.

 

Adib ijodiy uslubning o‘ziga xosligini aniqlandi. 

 

Bitiruv-malakviy ishi yuzasidan quydagi xulosalarga kelindi: 

10.

 

“Tushda  kechgan  umrlar”  romanida  80

-

yillar  o‘rtalarida  O‘zbekistonda  yuzaga 

kelgan i

jtimoiy vaziyat yoritilgan. Afg‘on urushining asl maqsadi va mantiqsizligi, 

minglab  yosh  yigitlarning umriga  zomin bo‘lganligi,  ruhiyatini  izdan  chiqarganligi 

badiiy ifodasini topgan.  

11.

 

O‘tkir  Hoshimov  bosh  qahramonning  otasi  boshiga  tugshan  ko‘rgiliklar  misolida 

“paxta  ishi”,  «o‘zbek  ishi”  kompaniyasining  asl  qiyofasini  ochishga  muvaffaq 

bo‘lgan. 

 

12.

 

Asarda har bir qahramon o‘z oldiga qo‘yilgan badiiy vazifasini bajargan. 

 

13.

 

Roman  qahramonlari  Rustam,  Komissar,  Qurbonoy  xola,  Rustamning  otasi, 

Shahnoza,  Grisha,  Xayriddin,  Nazira,  Mauzer,  Mels  ruhiyati,  dunyosi  psixologik 

asoslangan.  Har  bir  obraz  ishonarli  ekani  bilan  va  o‘z  missiyasini  ado  etishi  bilan 

e’tiborga loyiq. 

 

14.

 

Asar syujeti retrospektiv usul bilan berilgan va har bir Rustam, Komissar, Qurbonoy 

xola, Grisha kabi qahramonlar o‘z syujet liniyasiga ega.

 

15.

 

Muallif  modernizm  adabiyotiga  xos 

“ong  oqimi”  uslubidan  samarali  foydalangan. 

Voqelik bir necha personajlar tilidan hikoya qilinadi.  

16.

 

Asa

rda  qo‘llanilgan  detallar  muallif  badiiy  niyatini,  asarning  asosiy  g‘oyasini 

ochishga xizmst qilgan.  

Fikrimizni yozuvchining  

so‘zlari bilan tugallaymiz. “

Chinakam badiiy asar yaratish 

uchun  esa  odamlarni  hayajonga  soladigan,  har  gal  takror  o‘qiganda  ko‘n

gilga  zavq  bera 

---

47 

 

oladigan  asar  yaratish  uchun  eng  avvalo  Hudo  b

ergan  talant  iste’dod  kerak”.  O‘

zbek 

xalqining sevimli yozuvchi O‘

tkir Hos

himovning bu gapini, adibning o‘

z hayoti va ijodiga 

nisbatan  ham  qo‘

llash  mumkin.  Yozuvchi  asarlarida  favqulotda  bir  gap  aytishga, 

kutilmagan  syujetlar,  voqealarning  shiddatli  rivoji  bilan  o‘quvchilarni  lol  qoldirishga 

intilmaydi. U  dunyoni o‘zbek bo‘lib ko‘radi, qabul qiladi va o‘zbek sifatida bayon etadi. 

Ravon  ifoda,  jonli  til,  samimy  bayon  va  o‘zbekgagina  xos  xususiyat

larining  mehrli, 

haqqoniy ifodasi kitobxonni o‘ziga rom etadi, o‘zbek xalqiga muhabbatini oshiradi.