Turli foizlarni hisoblash va ularni qishloq xo‘jalik masalalarini echishga tatbiqlari. Oddiy foiz masalalarini yechish

Turli foizlarni hisoblash va ularni qishloq xo‘jalik masalalarini echishga tatbiqlari.

Oddiy foiz masalalarini yechish.

A haqiqiy sonning yuzdan bir ulushi (bo’lagi) 1 foizi bo’ladi. Masalan 8%=0,08, 45%=0,45, 100%=1, 160%=1,6. Oddiy foizlar bilan bog’liq masalalar quyidagi proporsiya shaklida yechiladi:

A - 100%

B - C %

A,B,C xaqiqiy sonlar noldan farqli bo’lganda, nisbatlari proporsional bo’ladi ya’ni A sonni B ulushiga nisbati, ularni mos foizlari nisbatiga teng bo’ladi

A/B=100/C , AC=100B (1)

Oxirgi tenglikdan ixtiyoriy ikkitasi ma’lum bo’lsa, uchinchi miqdorni topish mumkin.

Misol 1. Agar paxtadan 34 % tola chiqsa, 1200 t paxtadan qancha tola chiqadi?

Yechish: A 1200t, C=34% bo’lganligidan

1200 -100%

B - 34% B=AC/100=1200x34/100=12x34=408t.

Misol 2. Fermer xo’jaligini 5% ni tashkil qiluvchi 8ga erga sholi ekildi. Fermer xo’jaligida qancha er bor?

Yechish: 8 ga - 5%

A - 100% A=8 .100/5=160ga.

Misol 3. Pillaxonaga 76 kg sifatli, 4kg sifatsiz pilla topshirildi. Sifatsiz pilla necha % ni tashkil qiladi?

Yechish: Jami pilla 76+4=80 kg

80 kg - 100%

4 kg - C % C=4.100/80=5%

Misol 4: Ekilgan 800 chigitdan 720 tasi unib chiqdi. Chigitni unuvchanligi necha % ?

Yechish: 800 - 100%

720 - C % C=720x100 /800 =90%.