Turli eritish agregatlarida metall chiqindilarini qayta ishlash

yon tomonida
yonboshida
1	2	3	4	5			6
Qizdirish kamerali gazli vagranka pechlari
1,5 3 5	1,88 2,20 2,83	2,5 3 3,5	50 100 100	2 2 4		1 1 1
1	2	3	4	5			6
Minorasida ko‘tarilgan joyi (ustup) bo‘lgan gazli vagranka pechlari
3 5 7	2,20 2,83 3,46	3 3,5 4	100 100 150	2 4 4		1 1 1
Minorasida birlashgan joyi (peremыchka) bo‘lgan gazli vagranka pechlari
5 7 10 15 20 25 30	2,83 3,46 4,08 4,72 5,34 6,38 6,92	3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5	100 150 150 150 250 250 250		4 4 6 10 8 10 12	1 1 1 1 1 1 1

5.4. Elektr yordamida cho‘yan va po’lat temir-tersak va chiqindilarini eritish
1803 yilda V.V. Petrov tomonidan kashf qilingan elektr yoyi XVII asrning o‘rtalariga kelibgina metallarni eritish uchun ishlatila boshladi. Yoyli pechlarni ishlab chiqarishga tatbiq etish, XIX asrning ohirida keng tarqaldi va hozirgi kunda po‘lat va boshqa qotishmalarni eritishda keng qo‘llanmoqda.
Cho‘yanni eritish uchun birinchi yoyli elektr pech 1916 yilda Germaniyada ishga tushirildi. Sobiq Ittifoq paytida yoyli elektr pechlar ZIL, GAZ, Rostelmash va boshqa zavodlarda keng qo‘llanildi. Yoyli elektr pechlarda boradigan jarayonlarni ikkita prinsipal ko‘rinishi mavjud - asosli va nordon. Asosli jarayonlarni kimyoviy tarkibi, kuchli qizdirilgan va olingugurt miqdori kamaytirilgan cho‘yanlarni olish uchun qo‘llaniladi. Nordon jarayon tarkibida oltingugurt miqdori oz cho‘yan olishga ehtiyoj bo‘lmagan hollarda ishlatiladi. Asosli jarayonda elektr-energiya miqdori juda ko‘p sarf bo‘ladi, chunki bu jarayon shlak hosil qilish bilan bog‘liq holda yuz beradi. Elektr-energiyani sarfini quyidagi natijalardan bilish mumkin:
- qayta qizdirish uchun - 150-200 kVt  soat/t;
- qayta qizdirish va bir yoki ikki shlakni hosil qilish uchun -450-650 kVt  soat/t;
- cho‘yan va cho‘yan temir-tersaklarini sovuq qoplamalarda eritish uchun - 650-850 kVt  soat/t;
- po‘lat chiqindilaridan va qirindilaridan uglerodlash yo‘li bilan sintetik cho‘yan olish uchun 800-1200 kVt  soat/t.