Türkmenistanyň bilim ministrligi türkmenistanyň milli bilim instituty

Edebiýat teoriýasy barada gysgaça maglumat – 1 sagat. 
Edebi eserleriň žanr, gurluş, mazmun we forma taýdan dürli-dürli görnüşde 
bolmagy. Ýazyjy-şahyrlaryň göz öňünde tutýan baş pikirlerini täsirli aňlatmaga laýyk 
gelýän formany saýlap almagy. Eser ýazylanda, mazmun bilen formanyň biri-birine 
laýyk gelmelidigi, edebiýatçy alymlaryň, ussat ýazyjy-şahyrlaryň bu barada 
aýdanlary.
XIX asyr türkmen edebiýaty – 24 sagat. 
Giriş. Gysgaça syn – 1 sagat. 
Bu döwürde Türkmenistanda jemgyýetçilik-syýasy ýagdaý. 
Türkmen ruhunyň we edebiýatynyň ruhy eýýamlarynda esasy goýlan watançylyk, 
mertlik, ahlaklylyk meseleleriniň bu döwrüň edebiýatynda dowan etdirilişi. XVIII 
asyr türkmen edebiýatynyň görnükli wekilleri Azadynyň, Magtymgulynyň, 
Şabendäniň, Şeýdaýynyň, Gaýybynyň, Magrupynyň eserlerinde türkmen agzybirligi, 
türkmen döwleti, döwletliligi baradaky arzuwlar, ol arzuwlaryň amala aşmagyna belli 
bir derejede ýol açan (Sarahs, Garrygala, Mary söweşleri), şeýle-de bu arzuwlaryň 
köküne palta uran (Gökdepe söweşi, Gazawat söweşi we beýlekiler) ýagdaýlar.

---

44 
Kemine, Seýdi, Zelili, Mollanepes, Mätäji ýaly nusgawy şahyrlarynyň 
Magtymgulynyň edebi mekdebini dowam etdirmekleri, Magtymgulyny özleriniň 
halypasy hasaplamaklary. Magtymgulyny söz meýdanynyň oragyny orup giden, 
özlerine onuň hoşasyny çöplemek wezipesi galan (Kemine) hökmünde ykrar 
etmekleri.
Talyby, Zynhary, Kätibi, Dosmämmet, Aşyky, Misgingylyç, Baýly şahyr.
Türkmen edebiýaty we goňşy halklaryň edebiýaty.
Bu döwrüň türkmen edebiýatynyň öwrenilişi, ähmiýeti.
Mämmetweli Kemine. Goşgular – 3 sagat. 
Keminäniň ömri we döredijiligi. Keminäniň adyna aýdylýan şorta sözler.
Durmuş temasy. «Garyp», «Garyplyk», «Janyň barynda», «Içmek», «Gezen 
ýagşydyr», «Galar», «Dünýäniň». Bu goşgularda durmuş, zähmet adamsynyň hal-
ýagdaýy. 
Ynsanperwerlik, söýgi-dostluk temasy. «Gelinler», «Zülpüň», «Bile gel!», «Örtär 
meni», «Ogulmeňli», «Aýa garşy», «Arzym aýdaýyn». Bu goşgularda duýguçyllyk, 
çeper dil serişdeleriniň ussatlyk bilen ulanylyşy.
Kemine we bagşylar. Keminäniň öwrenilişi. Keminäniň türkmen edebiýatynyň 
taryhynda tutýan orny.