Turkiy Guliston yoxud Axloq

 
MUHABBAT
Muhabbat deb bir narsani suymakni aytilur. Dunyodagi insonlar mehr va

---

muhabbat soyasida yasharlar. Har bir ishni muhabbat orqasida ishlarlar.
Muhabbatsiz kishi hech bir ishni ishlamakka g’ayrat va jasorat qilolmas,
dunyo ne’matidan lazzat ololmas. Agar bir shogird ilm va muallimni
suymasa, ishtaha ila o’qimasa, maqsudiga yetolmas. Ye r yuzidagi insonlarni
urushma, taloshmalarga qovushdurgan, siynalarini dushman o’qiga nishona
qildurgan narsa din va millatlarning, vatan va davlatlarning muhabbatidur.
Kishini kecha va kunduz tindurmasdan qul kabi mehnat va mashaqqatlarga
ko’krak berub ishlatadurgan narsa vatan va bola-chaqalarning mehr-u
muhabbati emasmi? Qush yaxshi ko’rgan donasiga qiziqub, tuzoqg’a ilinub
qolg’oni kabi inson suyukli narsasiga boylanub, asir bo’lub qolmog’i
tabiiydur.
Rasuli akram nabiyyi muhtaram sallollohu alayhi vasallam afandimiz:
«O’z nafsing uchun qaysi narsani suyar esang, shul narsani boshqa kishiga
ham suy», yana «Ota muhabbatini saqla! Agar san otag’a bo’lg’an
muhabbatni uzsang, Alloh taolo sani har turli fayzlardan mahrum qilur», –
demishlar.
 
Muhabbatlik bahorning kuz husuli hech oz o’lmas,
Muhabbatsiz kishining ko’ngli qishdur,asli yoz o’lmas.
Suyub ilm-u funun tahsil edan uchgay havolarga,
Qayu baxti qaro johil qolur, dasti daroz o’lmas.
 
OLIYHIMMAT
Oliyhimmat deb din va millatga foydali ishlarni mol va jon ila ishlamakni
aytilur.
Himmat shunday bir olijanob fazilatdurki, insoniyatning koni, yaxshi
xulqlarning posboni demak joizdur. Himmat sohiblari karim sifatli, rahim
tabiatli bo’lur. O’z jinsining avlodidan har vaqt yordamini ayamas. Xayr-u
saxovatli ishlardan o’zini tortmas. Pul va molini millat yo’lida sarf etmakdan
qizg’anmas. Oliyhimmat kishi soyasi latif, mevasi laziz daraxt kabidurki, bu
soyaga yaqin bo’lgan kishilar har vaqt foydalanurlar.
Himmatli inson lutf-u marhamati ila dunyo yuzida jilvagar o’lur. Olamni
ravshan qilguvchi gunashning quvvat va fayziga zarar yetmagani kabi
himmat arbobining ham sarf va xarajot ila sha’n va molina zarracha xalal
yetmas. Insonning mohiyati vijdonidan bilinur. Vijdon esa faqat oliyhimmat

---

kishilardan topilur. Alhosil, himmat insonning kamoloti, taraqqiy va
madaniyatning olotidur. Har ish himmat soyasida yuzaga chiqar. Oliyhimmat
va xolis niyat ila ish ishlagan kishilar tavfiqi rabboniyga rafiq, rahmati
rahmoniyga shafi’ bo’lurlar. Rasuli akram nabiyyi muhtaram sallollohu
alayhi vasallam afandimiz: «Uluvvil himmati minal imoni», – demishlar.
No’shiravon: «Inson oliyhimmat vazifasi ila mukallafdur, olijanob o’lan bir
hakim ko’rgan bemorini davoyi himmat ila darmonlayur. Jahonning kasbi
umroniysi oliyhimmatlar soyasidadur», – demishlar.
Ibrat ko’zingizni ochingiz, «Yo, ulal-absor»,
Himmat-la tikilmish shu go’zal masjidi dildor.
Jur’at-la muzayyan o’lur olam, yashar inson,
Himmatli quling suygusi har yerda xaridor.