Turk xalqaro tarixi, madaniyati, siyosati va iqtisodiyoti

Atoqli otlar turdosh otlar bilan aralashib ketmasligi uchun katta harf bilan yoziladi: Oguz, Ugi/1; Istanbul, Turkiye, Pamuk (hayvonga qo'yilgan nom), £aliku§u (roman) va h. So'z birikmasi shaklidagi tashkilot va muassasa nomlari. turli nashr va asar nomlari tarkibidagi so'zlar ham bosh harf bilan yoziladi: Istanbul Universitesi Edebiyat Fakiiltesi, Tashkent Devlet §ark§inaslik Enstitiisii, Hurriyet Gazetesi kabi. Shuningdek, millat, til nomlari ham atoqli otlar sifatida gapdagi o’rnidan qat’iy nazar bosh harf bilan yoziladi: Ozbek, Ozbekqe kabi. 23 T urdosh o tlar (Сins Adlan). Turdosh otlar, asosan. har xil, birdan ortiq turga ega b o ig an predmet yoki hodisa nomidir. Turdosh otlar har tilda ot turkumiga oid so'zlarning asosiy qismini tashkil etadi. Ular asl m a'noga ega va nutqda shu m a’noiari bilan qoilanadi: kitap (kitob), eser (asar), dag (lo g ), gemi (kema) kabi. Turdosh otlaming atoqli otlardan farqi shundaki, ularda so'z bilan uning m a’nosi orasida uzviy bog'liqlik, munosabat mavjud. Tilshunoslikda turdosh otlar ikkiga boiinadi: birlik va ko'plik otlari.

Birlik otlari (Tekil Adlarj faqat bir narsaga nom bo'lib kelgan so'zlardir: bal (asal, bol), ehna (olmaj, qiqek fgulj, kent (shahar) kabi. K o 'p lik otlari ((fogul Adlar) bir xil jinsda va miqdori bittadan ortiq bo'lgan narsalarga nom bo'lib kelgan so'zlardir: okullar (maktablar), kiiflar (qushlar), masallar (ertaklarj kabi. K o'plik otlari birlik otlariga -ler (-lar) qo'shimchasini qo'shish yo'li bilan yasaladi. G u ru h otlari (Topluluk Adlan). Ba'zi otlar ko'plik qo'shimchasi olmasdan ko'plikni ifodalavdi: ordu farmiya, qo'shin), boliik (bo ‘limna), takim (jamoa, guruh, jamlanma), alay (diviziya, polk), sarii (suruv), dizi (tizim, serial), genqlik (yoshlik. yoshlar) kabi. Turk tilida guruh otlariga ko'plik qo'shimchasi qo'shilishi ham mumkin. Unda bir nechta guruh anglashiladi: ordular (.qo'shinlar), bolukler (bo 'Immalar), takimlar (jamoalar, gitruhlar), suriiler (suruvlar) kabi. Sanab o'tilgan ot turlaridan faqat atoqli otlar ko'plik qo'shimchasi olmaydi. Lekin. ba’zan bir shaxs yoki narsaning o'xshashlarini anglatish uchun ularga ko'plik qo'shimchasi qo'shilishi mumkin. Ko'plik qo'shimchasi mashhur shaxs yoki asar qahramonlarining ismlariga qo'shilganda o'xshashlik m a'nosini ifodalaydi:

Bugiin Oguzlar sizde misafir olacak (Bugun 0 ‘g'uzlar siznikida mehmon bo'lishadi). Ah$ir Nevai'ler, Ulugbey’ler уа§а.тц bizim zeminde (Alisher Navoiylar, Uiug'beklar yashagan bizning zaminda) kabi. Otlar tuzilishi (o'zak va yasovchi qo'shimchalarning mavjudligi)ga ko'ra ikkiga bo'linadi: sodda otlar (yahn adlar) va yasama otlar (Гигенщ adlar). Sodda otlar (Yahn Adlar) birgina o'zakdan iborat bo'ladi va ularda hech qanday yasovchi affiks bo'lmaydi: /у. giiq, ay. bit va h. Yasama otlar (Tiiremi? Adlar) esa negizdan iborat bo'lib, ular otlar va fe’llardan (otdan ot va fe’ldan ot yasovchi affikslar vositasida) yasalgan bo'ladi: if-qi, bil-gi. goz-liik-qii, balta-ci, bilgi, bilim vah.