Turk xalqaro tarixi, madaniyati, siyosati va iqtisodiyoti

Turk tili grammatikasiga oid ba’zi kitoblarida mavhum otlar yalın adlar deb nomlanadi. Bular turk tilidagi duygu (tuyg’u), akıl (akıl), şeref (shon-sharaf), aşk (ishq, sevgi, muhabbat), nefret (nafrat), düşünce (fikr, tushuncha), düşmanlık (dushmanlik), süphe (shubha) kabi so’zlardir. Ma’lumki, otlar o’z (asosiy) ma’nosidan tashqari ko’chma ma’nolarda ham qo’llanadi. Masalan, “stolning oyog’i”, “kemaning burni” kabi. Agar “odamning oyog’i” birikmasini olsak, “stolning oyog’i” birikmasidagi “oyoq” so’zining ma’nosi paydo qilingan, ya’ni yasama ma’no bo’ladi. Demakki, ma’no kengayishi yo’li bilan, ko’pincha, aniq ot mavhum ma’no kasb etishi mumkin. Masalan, turkcha yürek so’zi o’z ma’nosida qo’llanganda inson tanasining muhim a’zosini bildiruvchi aniq ot bo’lsa, ko’chma ma’noda jasorat, qahramonlik, qo’rqmaslikni ifodalab, mavhum otga aylanadi. Otlar asl va ko’chma ma’nolaridan tashqari munosabat va o’xshashlik yo’li bilan bir tushunchani anglatgan holda, majoziy ma’no tashishi mumkin. Masalan, turkcha yuva so’zi “uya”(qush uyasi) va “uy”(insonlar yashaydigan joy, makon) ma’nosida, ekmek so’zi “non” (inson ozig’i) va “kun kechirish uchun ishlab topiladigan mablag’”, yoki koltuk – “o’tiradigan uy jihozi” (mebel turi) va “lavozim”, “mansab” ma’nosida qo’llanadi. Bu misollardagi majoziy ma’no to’g’ridan-to’g’ri predmetning nomini bildirmaydi, nutqda ifodaviylikni oshirish, ma’noni kuchaytirish, rangbaranglashtirish (uslubiy) maqsadida qo’llanadi.