“Туризмни режалаштириш” фанининг предмети ва вазифалари. Туризмнинг миллий иқтисодиётда тутган ўрни

«Туризм ривожини режалаштириш» курсининг асосий вазифалари.

«Туризм ривожини режалаштириш» курсининг предмети назорат қилинадиган режали асосда туризмни мақсадга йўналтирилган ҳолда ташкил қилиш қонуниятлари, тамойиллари ва услубларидир. Фанни ўрганиш қуйидаги мақсадларни белгилаб беради:

- режалаштиришнинг роли ва ўрнини англаш, туризмни ривожлантириш бўйича назарий таълимотлар ва мавжуд дунё тажрибалари билан танишиш;
- туризмнинг барча турлари ва шаклларини ривожлантиришни режалаштириш ва унга тамойилиал ёндашишларни, давлатнинг бу соҳадаги сиёсати йўналишларини тушуниш;
-узоқ муддатли, стратегик, барқарор ва тезкор режалаштириш усулларини ўзлаштириб олиш, туризмни ривожлантириш ва замонавийлаштириш режалари ва дастурларини шакллантириш, уларни ҳар томонлама асослаб бериш ва бажарилишини назорат қилиш услубикаси билан танишиш;
- туризмнинг миллий, минтақавий, маҳаллий иқтисодиётга қўшган ҳиссасисини, шунингдек, унинг ижтимоий-маданий ва экологик таъсирини иқтисодий баҳолаш ва таҳлил қилиш кўникмаларини эгаллаш.
Туризмни режалаштириш масалаларига ўтишдан олдин, туристик бизнесни белгилайдиган асосий терминларни кўриб чиқсак мақсадга мувофиқ бўларди. Бундай терминлар жумласига «туризм», «туристик ресурслар», «туристик маҳсулот», «туристик хизматлар» ва ш.к.лар киради.
Илмий адабиётларда «туризм» тушунчасининг шаклланишига нисбатан турли хил ёндашувлар мавжуд. 1993 йилда БМТнинг Статистика қўмитаси туризмнинг қуйидаги таърифини қабул қилди: «Туризм – сайёҳлик қилаётган ва дам олиш, ишбилармонлик ва бошқа мақсадларда ўзининг одатдаги муҳитидан ташқарида, кетма-кет бир йилдан ортиқ бўлмаган давр мобайнида жойлашган шахсларнинг фаолиятидир»¹.
Туристик саёҳатнинг мақсадини таъминлар экан, меҳмондўстлик саноати кўплаб турдаги захираларни ўзлаштиради ва уларни истеъмол учун тайёрлайди.
Туристлар учун истеъмол объекти саёҳатдан иборат. У мазкур давр мобайнида эҳтиёжларни қондириши мумкин бўлган маҳсулотлар ва хизматларнинг фойдалилиги билан белгиланади. Айнан шу фойдалилик саёҳат қилувчиларнинг ўзига хос эҳтиёжларидан иборат. Булар қуйидагилардир: одатдагидан фарқ қилувчи шароитларда тунаш; туристик фаровонликларни ишлаб чиқариш ва истеъмол қилиш амалга ошириладиган жўғрофий муҳит; фойдаланиладиган меҳнат воситалари (меҳмонхона ва тарихий-маданий марказлар, транспорт ва ш.к.).
Туристларнинг саёҳат ва доимий яшаш жойидан ташқарида бўлишлари вақтида уларга маҳсулотлар ва хизматларни харид қилишда турли қулайликларни таъминловчи барча фаолиятларнинг йиғиндиси