Turizmni boshqarish tashkilotlari haqida

Piyodayurish sayoliatlari bo’yicha kichik instruktorlar tayyorlashning
namunaviy rejasi

№	Mavzular nomi	Soatlar
		Ma'ruza	Amaliy mashg’ulotlar
			binoda	Ochiq joyda
1	O’zbekistonda turizm va uning ahamiyati	2	-	-
2.	Turizm to’garaklarini tashkil etish va uning ish faoliyatlari	2	-	•
3.	Turizmda o’lkashunoslik faoliyatlar	2	2	2
4.	Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish	2	2	4
5.	Dam olish kuni va tunab kelish sayohatlarini tashkil qilish	2	2	12
6.	Topografik bilimlami o’rganish	-	2	8
7.	Sayohatlarda birinchi tibbiy yordam ko’rsatisli	-	2	6
8.	Sayohatlarda jismoniy cliiniqish	-	-	4
	JAMI:	10	10	36

Eslatma:
a) o’quv yurtlari va ishlab chiqarish korxonalarining sharoiti va shug’ullanuvchilaming soni, qiziqimshiga qarab mavzularni qo’shish, soatlar miqdorini ko’paytirish mumkin;
b) Mashg’ulotlarni o’tkazishda fan o’qituvchilari va tibbiy xodimlarni jalb etish maqsadga muvofiqdir.
Turizm bo’yicha instruktorlar tayyorlash Nizomi (1987 y.) asosida har bir daraja va toifadagi instruktorlar uchun turizm qiyinchilik toifalari (kategoriya slojnosti) talablarini bajarish shart bo’ladi (yuqorida berilgan kategoriyalarga qarang).
Oddiyroq va aniq qilib aytganda, kichik instruktor - III razryad (I kategoriyadan o’tgan), instruktor - 11—I razryad (ll-III kategoriyalardan o’tgan) va katta instruktor turizm bo’yicha sport ustasiga nomzod yoki sport ustasi (IV-V kategoriyadan o’tgan) unvoniga ega bo’lgan maxsus kishilar bo’lishi lozim.
Turizm sektsiyalariga (to’garak) ega bo’lgan JMJK va sport klublar turizm bo’yicha ish rejasida quyidagilarni rejalashtirishi mumkin, ya'ni:
1. Tashkiliy ishlar:
•Sektsiya (to’garak) tuzish va mashg’ulotlami o’tkazish;
•Turizm bo’yicha sayohatlaryo’lini aniqlash (marshrutlar); ,
•Faollarni (tashkilotchi-aktiv) tayyorlash, tanlash;
•Faoliyatlarni liisobga olib boruvchi hujjatlami (jurnal va h.k.) saqlash;
•Sayohatchilar bilan yig’ilishlar o’tkazish.
2. Ommaviy sog’lotnlashtiruvchi tadbirlar:
•Dam olish kunlari, ulug’ sanalar va bayramlarga bag’ishlab sayr-tomoshalar (ekskursiya) tashkil qilish;
•Dam olish kunlari, ulug’ sanalar va bayramlarga bag’ishlab sayr-tomoshalar (ekskursiya) tashkil qilish;
•Tatil paytlarida bir kunlik, tunab kelish va ko’p kunlik sayr-sayohatlar o’tkazish;
•"Alpotnish" va "Barchinoy" maxsus testlari talabidagi sayr-sayohatlarga tayyorgarlik va o’tkazish;
3. Xo’jalik va moliyaviy ishlar:
•Sayohat jihozlarini saqlasli va xarid qilisli;
•Maktab (ishlab chiqarish) hovlisi yoki atroflarida turizm texnikasiga doir yo’llar (marshrut) va to’siqlar trassasini yaratish;
•Turizm burchagini (muzey) tashkil qilish;
•Tuman-shahar (viloyat va respublika) sport uyushmalarini hamda xayriya jamg’arma tashkilotlarining (bolalar xayriya jamg’ar-masi, "ekosan" xalqaro jamg’arma tashkiloti, mahalla va h.k.) sahovat va moddiy-moliyaviy yordamlaridan foydalanish.
4. JMJK va sport klubida daromad keltiruvchi tijorat ishlarini tashkil qilish.
•"Sayohatchi; instruktor", razryad va boshqa turlari bo’yicha ramzlar (emblema), nishonlar (znachok) tayyorlash;
• Ilg’or instruktor va faol sayohatchilarni moddiy va ma'naviy rag’batlantirish (nishon, guvohnomalar berish).
Ta'kidlash lozimki, instruktor va katta instruktorlarni tayyorlovchi markaziy turizm sektsiyalarining maxsus rejalari va o’quy dasturlari bo’ladi. Shular asosida jamoalardagi sayohatchilarni jalb qilish yo’li bilan ularni amalga oshiradi.)