Turizm sohasidagi xizmatlar va mahsulotlar

1-rasm. Turmahsulotning turistik xarajatlar bo‘yicha tarkibi
Turistik harajatlar tarkibida ko‘rsatilganidek, turist sayohat uchun qiladigan umumiy harajatlarining o‘rtacha 50 foizi –tur (turpaket)ni sotib olishga ishlatadi, 30 foizi – qo‘shimcha turistik xizmatlardan foydalanishga sarflanadi, 20 foizi esa – tovar (sotib olish: suvenir va sovg‘alar) harajatlarini tashkil etadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, asosiy xizmatlar turist harajatlarining asosini tashkil etsa-da, qo‘shimcha xizmatlar uchun turist qolgan bor pulining aksariyat qismini sarflar ekan. Turistlarga nomoddiy xizmatlardan tashqari moddiy xizmatlar yoki maxsus mahsulotlar taqdim etilishi mumkin, masalan, shahar rejasi, metro haritasi, suvenirlar, turistik jihozlar va b.



Gid-tarjimon xizmati


2-rasm. Turistik mahsulotning tarkibiy tuzilishi
Turistik mahsulotlarning ko’lami. Turistik mahsulotlar xilma-xildir. Ular havo transporti, temir yo’l transporti, kema transporti passajirlarini, turar joy xizmatlari, ovqatlanish xizmatlari, miting va turistlarni jalb qilish faoliyat va hkz.larni o’z ichiga oladi. Turistik mahsulotlar xizmatlarning bir turi bo’lib turizm sohasi iste’molchilari turli xil turistik mahsulot sotib olishda qaror qabul qilishayotganida turli xil yetkazib beruvchilar mahsulotlarining xizmat sifati haqida o’zlarining hislariga asoslanib farqlashadi. Shuning uchun, turistik ta’minotchilari iste’molchilarning fikrlariga e’tibor qaratishlari va mijozlarning qoniqish darajasini oshirishlari shart.

Individual tur. Guruhli tur

Xizmatlar paketi (to‘plami) Amaliyotda asosiy turistik mahsulot bu xizmat ko‘rsatish majmuasidir, ya’ni turistlarga yagona paketda sotiluvchi xizmatlarning standart to‘plami. Xizmatlar paketi (to‘plami)-turoperator tomonidan yaratilgan bo‘lib, ma’lum xizmatlar to‘plamidan: tashish, joylashtirish, ovqatlanish, ekskursiyalar va h.k.dan iborat turistik mahsulotdir. Turdagi xizmatlar paketi turist tomonidan tanlangan turistik dam olish turi bo‘yicha ularning ehtiyojlari va sayohat maqsadidan kelib chiqqan holda shakllantiriladi. Tur va uning paketini shakllantirishda turistlar bilan ishlashning ikki varianti mavjud:
a) buyurtmali turlar sotilishi;
b) inklyuziv turlar sotilishi.

Majmuali xizmat ko‘rsatish