Turizm sohasida xalqaro xavfsizlikning huquqiy asoslari

Pasport va vizaga oid rasmiyatchiliklar quyidagilardan iborat: 

Pasport fuqaro shaxsini tasdiqlovchi rasmiy hujjatdir. Unda jinsi, yoshi, tug‘ilgan va 
yashaydigan joyi, fuqaroligi haqidagi ma’lumotlar beriladi. Xorijiy pasportdan tashqari alohida 
vaziyatlarda diplomatik, xizmat, konsullik pasportlaridan foydalanish mumkin; 

Xorijlik pasporti (shaxsini tasdiqlash) yoki mamlakatda doimiy istiqomat qilayotgan 
xorijiy fuqaroga beriladigan fuqaroligi yo‘q shaxslar hujjati; 

Er va xotinga (farzandli yoki farzandsiz) beriladigan oilaviy pasportlar; 

Bola pasporti, dengizchi pasporti va boshqalar; 

1995-yil 26-martdan yettita Yevropa davlatida Shengen bitimi kuchga kirdi va unga 
muvofiq Belgiya, Niderland, Lyuksemburg, Germaniya, Fransiya, Ispaniya va Portugaliya ichki 
chegaralarida chegara tekshiruvi osonlashdi. Keyinchalik Shengen bitimiga Yunoniston ham 
qo‘shildi. Ikki xil vizalar joriy etildi: 

Yagona Shengen vizasi, uch oygacha muddatga beriladi va Shengen bitimini tuzgan 
mamlakatlar hududida erkin harakatlanish huquqini beradi. 

Uch oydan ortiq muddatda beriladigan milliy kirish vizasi, uni berish Shengen 
bitimiga kirgan davlatning alohida huquqidir. Yevropa ittifoqiga kirmagan davlatlar, jumladan 
Rossiyalik turistlar uchun kirishning vizali tartibi saqlangan. Kirishning imtiyozli tartibi 
Vengriya, Polsha, Chexiya, Slovakiya, Latviya va Estoniya fuqaroligiga tegishli. 

---

O‘zbekistondagi bojxona qoidalari. 
Xorijiy valyuta olib kirish va olib chiqish 
cheklanmagan, deklaratsiya shartnomasida 2000 AQSH $ dan ortiq miqdorda xorijiy valyutani 
olib chiqishga mamlakatga muvofiq miqdorda pul olib kirilganini tasdiqlovchi bojxona 
deklaratsiyasi bo‘lsa, ruxsat beriladi. Milliy valyutani naqd ko‘rinishida olib chiqish va olib kirish
272000 sum qilib cheklangan (274 AQSH $ atrofida). Yirik miqdordagi milliy valyutani olib 
kirish va olib chiqish Markaziy bank ruxsati bilan mumkin (ko‘plab nazorat punktlarida olib 
chiqiladigan pullar tekshiruvi amalga oshirilmaydi). 16 yoshdan katta shaxslarga 1000 tagacha 
sigaret yoki 1000 gr. tamaki mahsulotlari; 1,5 litrgacha alkogol ichimliklar va 2 litrgacha vino; 
shaxsan foydalanish uchun ma’lum miqdorda pardoz vositalari, shuningdek, umumiy miqdori
10.000 $ dan ko‘p bo‘lmagan shaxsan foydalanish uchun mahsulotlar bojsiz olib kirishga ruxsat 
berilgan. Giyohvand moddalar va kuchli ta’sir qiluvchi dori-darmon (ularni qo‘llash zaruratini 
tasdiqlovchi resepsiz), qurol va o‘q-dori, O‘zbekiston davlat siyosati va islom aqidalariga qarshi 
yo‘naltirilgan foto sur’atlar, bosma va videomaterillarni, hayvonlarni (ularni olib kirish uchun 
maxsus ruxsat zarur), meva va sabzavotlarni olib kirish ta’qiqlangan. Barcha qimmatbaho 
buyumlar (taqinchoklar, foto va video kameralar, kompyuterlar va hakozo) bojxona 
deklaratsiyasida qayd etilgan bo‘lishi shart.
Qimmatbaho materiallar va toshlar, muyna, qurol va o‘q-dori, badiiy va tarixiy qimmatga 
ega buyumlar (bunga tayyorlanganiga 100 yildan ko‘proq bo‘lgan har qanday buyum kiradi) ni 
olib chiqish uchun davlat Madaniyat Vazirligining maxsus ruxsati zarurdir.