Turizm asoslari



Download 6,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/61
Sana13.02.2022
Hajmi6,79 Mb.
#446936
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   61
Bog'liq
Turizm asoslari (Murodjon Mirzayev, Mahbuba Aliyeva)

Iqtisodiyot
T urizm ko‘p jihatd an iqtisodiy form atsiya va kategoriyadir. U 
turizm tashkilotchilari uchu n ham , turizm iste’m o lchilari - turistlar 
uch un ham ko‘p qirrali iqtisodiy faoliyat. J a h o n va m illiy turizm
rivojlanishining har b ir bosqichi — barcha ishtirokchilam ing faoliyati, 
o ‘ziga xos xarakteristikasi va k o ‘rsatkichi bilan x arak terlan ad i.
H a r b ir turistik hudud, h a r b ir m am lakat, h a r b ir sh ah ar va joy 
iqtisodiy foyda va darom ad olish uchun mavjud turistik resurslaridan
www.ziyouz.com kutubxonasi


oqiiona foydalanishga harakat qiladi. Xohish juda zo ‘r b o ‘lsa ham
bunga erish ish oson emas. H ar b ir m am lakatda o kzining siyosiy 
q a ra s h la ri, iq tiso d iy o ti riv o jlan ish in in g yo‘n alish lari, ja m iy a t 
a n ’analarin in g ko‘p qirralari m avjud. Turistlarni jalb qilish uchun 
hatto ju d a qiziqarli boMgan obyektlar va hodisalar uchun ham xizmat 
ko‘rsatish n in g mos darajasini, xavfsizlikni ta ’m inlovchi turistik 
qiziqish va ehtiyojni uyg‘unlashtirib qondiruvchi turistik industriya 
(sanoat) va infratuzilm a zarur.
T uristik oqim larni ko‘proq ja lb qilish uchun - turistik resurslar 
va ulam ing potensial imkoniyatlari, ayniqsa, turistik sanoat obyektlari 
batafsil o ‘rganiladi va baholanadi.
Xorij turistlarini qabul qilishga qodir boMgan m ahalliy aholi 
m uam m osini ham unutm aslik kerak. Bunda ko'pchilik m uam m olar 
mahalliy n o rm a (m e’yor) lar bilan xorijliklarning o‘zini tutish odatlari 
b ir - b irig a m o sla n is h id a n k e lib c h iq a d i. A gar m u h itg a m os 
kelm aydiganlari boMsa, farqi k o ‘p boMsa, turizm am alga oshmasligi 
m um kin. M asalan, Birlashgan A rab Amirliklariga qarashli Shaijada 
turistlarga q o ‘yilgan talablar — islom qoidalari ta ’sirida ju d a qattiq 
b o ‘lganligi uch u n (spirtli ichim liklar iste’mol qilish, ayollarning 
maxsus kiyim i va xulqida m ahalliy qonunlarni buzganligi uchun 
yevropaliklarga tayoqlar bilan ta n a jazolari va hokazolar) bu turistik 
m arkazga turistik oqim lar m iq d o ri kamaygan, b a’zi davrlarda esa 
u m u m an t o ‘xtatilgan. Y aqin q o ‘shni hudud — D ubay b ir vaqtda 
ushbu ta la b la rn i yum shatgan e d i turistik oqim u shbu tu ristik
m arkazga y o ‘na!ishini o ‘zgartirdi.
T u rizm n i «tilla tuxum q o ‘yuvchi tovuq»qa o ‘xshatishadi. Lekin, 
ushbu to v u q boqilm asa, u tu x u m qo‘yishni to ‘xtatishi, tuxum lar 
hajm i va sifati buzilishi yoki tovuqning o ‘zi o ‘lib qolishi ham
m um kin. S hunga ko‘ra, turistik markazlar va hududlar nafaqat 
tu riz m d a n pul ishlab qolishadi, balki turistik sanoatni barqaror 
rivojlantirishga, turistik m ahsulotni ichki va tashqi bozorlarda harakat 
qildirishga ju d a katta m iqdorda mablagMar ajratishadi. Turizm ni 
rivojlantirishga ajratilgan mablagMar birinchi qarashda astronom ik 
ra q a m la r d a b o ‘lib k o ‘rin ish i m u m k in , lekin a m a liy o t sh u n i 
k o ‘rsatad ik i, bu xarajatlar o ‘zlarin i oqlaydi va davlatga turizm dan 
und an h a m katta hajmdagi darom ad larni keltiradi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


B arch a d a v la tla rd a h a m tu riz m g a b o ‘lgan siy o sat b ir xil 
tuzilm agan. M asalan, Yaponiya uzoq davr m obaynida keluvchi 
tu ristlarg ae’tiborberm agan. H atto , m ehm onxona sanoati ham xorij 
turistlarini qabul qilishga yo‘naltirilm agan, otellar past tabaqali aholi 
joylashishiga m oljallangan va in sh o ot gabariti va ship balandligi 
b o ‘yicha Y evropa stan d artlarig a ja v o b berm aydigan n o rm a la r 
b o ‘yicha qurilgan. Lekin, u zoq d av r m obaynida tu rizm siz h am
rivojlanayotgan mamlakat iqtisodiyoti hayotiykuch oqim ining yangi 
m anbasini talab qildi. Yapon h u k u m ati m am lakatga kiruvchi turizm
konsepsiyalarini yangitdan k o 'rib chiqdi va boshqa h u d u d la rd a n
m am lakatga turistik oqim larni ja lb etish m aqsadida ja h o n turistik 
bozoriga milliy turistik m ahsulotni chiqarish faoliyatiga 2 m lrd. 
dollarini ajratdi.
Y uqorida ifoda etilgan faoliyat X itoyda ju d a qiziqarli. C hiquvchi 
turistik o q im bu m am lakatda ju d a p ast, chunki davlatda t a ’tilni h ar 
yili to ‘lash u c h u n huquqiy in s titu t sh ak llan m ag an va q ish lo q
x o ‘jaligida b an d b o lg an aholining k o ‘p qismi xorijda sayohat qilish 
uchun m ablag‘ga ega emas. T ashqariga chiquvchi tu riz m yiliga 5 
mln. kishidan ortmaydi. Bu k o ‘rsatkich um um iy aholisi 1 m lrd. 
250 m ln.ga teng b o ‘Igan m am lakat uchu n ju d a past darajada. Lekin, 
keluvchi tu rizm rivojlanm oqda. Ja h o n turizm iqtisodiyotida X itoy 
hozirgi kunda turizmning eng jo zib ad o r hududi hisoblanadi. U yerda 
turistik qiziqish obyektlari m avjudligi, turizm sanoati rivojlanganligi 
va davlat siyosatining turizm ga ijobiy m unosabatda ekanligi sabab 
bo‘lm oqda. X itoy Turizm T ashkiloti ekspertlari bah o larig a k o ‘ra, 
keyingi y illa rd a X itoy ja h o n d a g i eng k o ‘p tu r is tla r k e lu v c h i 
m am lakatga aylanadi. 1998-yilda X itoyga 65 m ln. tu ristla r kelib 
ketishgan. 2 0 12-yilda X itoyga 128 m ln. xorij tu ristla ri kelishi 
rejalashtirilm oqda. B uesa ju d a k atta raqam .

Download 6,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   61




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish