Turistik firmalar va xodimlari faoliyatining nazariy asoslari

Bozor segmentlari bo‘yicha turistik firmalar ixtisoslashuvi. Hozirgi zamon ehtiyoj taraqqiyotida va ko‘p sonli turistlar xohish istaklarida birorta firma, hatto u yirik turistik firma bo‘lsin, mavjud bozor segmentlari va qashshoqligini faoliyatiga qamrab ololmaydi. Amalda har bir turistik firma o‘zi uchun nisbatan kirish qulayroq va bozor talabining foydaliroq segmentini tanlaydi. Shu asosda u o‘z turistik mahsulotini shakllantiradi, narxlarni belgilaydi, tegishli sotish va harakatlanish kanallaridan foydalanadi. Shunday qilib ixtisoslashgan turistik firma vujudga keladi. Demografik, ijtimoiy – iqtisodiy va talabning psixologik xususiyatlariga bog‘liq holda biz turoperatorlarni quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha ixtisoslashuvini kuzatishimiz mumkin:

• 
  yoshlar turizmi (maktab o‘quvchilari, talabalar);
  
• 
  keksalar turizmi (pensionerlar, veteranlar);
  
• 
  ommaviy turizm (o‘rtacha daromadli kishilar uchun);
  
• 
  alohida e’tiborli ‘‘Elitar turizm’’ (yuqori daromadli shaxslar uchun);
  
• 
  avtobus va kema turizmi;
  
• 
  ekskursiya – tomosha turizmi;
  
• 
  dam olish, davolanish, sport bilan shug‘ullanish maqsadidagi turizm;  kongress turizmi va boshqalar.
  

Turistik agentlik (agentlar). Ular vatandoshlari yoki chet ellik turistlarga shaxsiy notijoriy iste’mol uchun turistik xizmatlarni chakana sotuvchilari sifatida chiqishadi. Chakana turagentlik turoperatorning turistik mahsulotlarini realizatsiya qilishda muhim rol o‘ynaydi. Bundan tashqari, ular juda ko‘p boshqa xizmatlar– masalan, mehmonxonaga joylashtirish, restoranda ovqatlantirish, transportda tashish, teatr – tomosha tadbirlari bilan shug‘ullanadilar.
Turoperator va turagentlikning turistik bozordagi o‘rni quyidagi 2- rasmda namoyish etilgan:

Turmahsulot Chakana Turoperator- Tur xizmatlar iste’molchilari turagentlik- lar yetkazib
(turistlar ) lar turmahsulot beruvchilar yaratuvchisi