Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

ҳовузларда тайёрланади. Бу усулдан қумли ва шағал грунтлардан
ўтказилган каналларда фойдаланилади. Каналларни оқизиндилардан тоза-
лашда кольматаж килинган қатламга тегмаслик зурур.
•Канал перим етрини зичлаш. Зичланувчан грунт (қумоқ, лёсс)
лардан ўтган каналларнинг туби ва қияликлари ғалтак молалар билан бир
неча ўтишда ёки механик усулда зичлантиради. Биринчи холда грунт 0,25-
0,30 м чуқурликда, иккинчи холда 0,6-1,60 м чуқурликда зичланади.
Сунъий глейлаш усулида каналнинг туби ва қияликларида 5-7 см
қалинликда майдаланган ўсимлик чиқиндилари ётқизилади. Бу катлам
устидан грунт сувига тўла намиққан органик моддалар чирийди. Нефтлаш,
битумлаш, силикатлаш. Бу усулда ғовакларини ёпишқоқ ёки қотирувчи
моддалар билан тўлдириш мақсадида фойдаланилади.
Фильтрация бўлиб кетадиган сув исрофгарчилигига қарши муҳим
тадбирлар сугориш каналларини қуришда ишлатилиши мумкин. Уларга
куйидаги киради.
Портлатиш усули, сув ўтказмайдиган экранлар ҳосил бўлиш. Янги
канал қазишда ва эскисини кенгайтиришда портлатиш усулидан, ўзан
шиббаланади. Портлаш тўлқини грунтни анча чуқурликкача жуда яхши

---

зичлантиради. 
Натижада 
механизмлар 
билан 
қазилган 
каналларга
Караганда бу каналларда фильтрация тезлиги 10-20 мартача камаяди.
•Сув 
ў т к а з м а й д и г а н
экранлар ҳоси л қилиш. Бу усул каналлар­
нинг туби ва қияликлари остига гил эритмалар, полимер парда ва бошка
материаллар ётқизилади.
■Фильтрацияга қарши қопламалар тўш аш . Бу усул канал туби
ва киялшсларига бетон, темир-бетон, асфальт, гил қопланади. Темир-бетон
қоплама жуда хам чидамлидир. Айникса, канал қияликлари тик ёки грунти