Нустек фирмаси томонидан
ишлаб чиқарилган сканер
Аерофото-
ва
космик
тасвирларни
рақамли
кўринишга
ўтказиш
учун
фойдаланиладиган
сканерлар жуда қиммат туради.
Бундай сканерларга ниҳоятда катта
талаблар қўйилади: рухсат этилган
тиниқлиги 10 мкм гача, аниқлик
ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
235
даражаси 2-3 мкм (0,02-0.03мм), сканирлаш формати – 24х24 см. Бу ишларни
бажаришда айрим сканерларнинг горизонтал ва вертикал кўриш тиниқлиги
турли эканлигини ҳам эътиборга олиш керак. Шу сабабли кенг тарқалган
Ҳеwлет Паcкард сканерларидан фойдаланилса этарли даражада ишончли
маълумотларни олиш мумкин. Арзон сканерлардан Нустек фирмаси ишлаб
чиқарадиган сканерни мисол тариқасида келтириш мумкин (19-расм).
Германиянинг Зеисс ва АҚШнинг Интерграпҳ фирмалари бирлашиб,
З/И корпорастиясида ишлаб чиқилган Фотоскан-2001 фотограмметрик
сканери сўнгги моделлардан бири ҳисобланади (20-расм). Фотоскан-2001
бугунги кундаги сканерларнинг энг яхшиси бўлиб, пиксел аниқлик
даражасининг ўртача квадратик хатоси 2 мкм дан ошмайди.
Фотоскан-2001
фотограмметрик сканерини
умумий кўриниши
Бугунги кунда компютер
саводхонлиги омма орасида анча
ошган. ГИСда тузилган карта
оддий қоғозли картадан яхши
безалгани,
компютерли
шаклдалиги,
қўлда
бажариб
бўлмас даражадаги аниқлиги ва
бошқа бир қатор афзалликлари
билан фарқ қилади. Картага
истаганча ўзгартириш киритиш, янги мазмун ва бўѐқ бериш, диаграмма ва
бошқа маълумотларни киритиш, ўчириш ва ҳ.к. ишларни бажарса бўлади.
Бунинг учун мваллифнинг шахсан ўзи карта тузишнинг компютерли
технологиялари билан мукаммалроқ танишиши ва улар асосида карта тузиб
кўриши керак.
Карта яратишнинг бу технологияси бугунги кунда, биринчидан -
сезиларли даражада универсаллашган, иккинчида - жуда тез ривожланаѐтган,
инсон фаолиятининг ҳамма соҳаларини қамраб олаѐтган жараѐндир.
Географик ахборот тизимлари соҳасида асосий билимларни берувчи рус ва
чет мамлакатлар ҳалқлари тилларидаги китобларда ва ГАТнинг турли
соҳаларига оид бўлган монографиялар ва конференстия материаллари орқали
тадқиқотчилар ГАТ тизимига ҳам назорат ва ҳам амалий янгиликлар кундан-
кунга кўплаб киритмоқдалар.
ГАТ билан ишлаѐтганда компютер экранида бир ѐки бир нечта картани
(ѐки
план-схемани) кўриш мумкин. Иш жараѐнида тасвирнинг
деталлашганлик даражасини осон ўзгартириш, айрим элементларини
кичиклаштириш ѐки катталаштириш мумкин. Масалан, шаҳарда бирор бир
уйни, унинг подъездини, атрофидаги объектларни кўришимиз мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |