Tuproq va uni muhofazasi

3-topshiriq

Tuproq va uni muhofazasi

1.Cho`llanish – qurg`oqchilik iqlimili o`lkalarda ekologik tizimlarning buzilishi , ulardagi organik hayotning barcha shakllari yomonlashuviga va natijada tabiiy iqtisodiy imkoniyatlarning pasayib ketishiga olib keluvchi tabiiy geografik hamda antropogen jarayonlar majmuyi.

2. Qurg`oqchilik iqlimli hududlarda kuzatilmoqda tabiiy o`simliklar turlari va miqdorining kamayishi , tuproq erroziyasi ,tuproqning sho`rlanishi va unumdorligining kamayib ketishidan qurg`oqchilik yuzaga kelmoqda.

3. Tuproq erroziyasi . Hosildor yerlar o`simlik unib chiqishi uchun zarur hisolanadi.Tuproqning bir joydan ikkinchi joyga ko`chib harakatlanishi Erroziya deb ataladi.Eroziyaga uchragan yerlar daryo va kichik daryolar tomonidan yuvib turiladi va quyosh nuriga tusqinlik qilib fotosintez jarayonini sekinlashtiradi.Eroziya tabiiy jarayon lekin u insoniyat tomonidan kuchayib boradi.

4. Tuproq yer qobig`ining yuza ununmdor qismidan iborat bo`lib, tabiiy tarixiy jismdir .Uning qalinligi o`rtacha 18-20 sm ni tashkil etib ,yer yuzasining turli joylarida bir necha mm dan 1,5-2 metrgacha bo`ladi.Tuproqning eng muhim xossasi ,uning ununmdorligi hisoblanadi ,ya`ni o`simlikni suv va ozuqa moddalar bilan ta`minlash hususiyatiga ega.

5. tuproq degratsiyasi-yerning tanazzulga uchrashi -bu biofizik muhitning qiymatiga inson tomonidan erga ta`sir qiluvchi jarayonlarning kombinatsiyasi ta`sir ko`rsatadigan jarayon . Bu zararli yoki nomaqul deb topilgan yerdagi har qanday o`zgarish yoki bezovtalik sifatida qaraladi.

6. Yerdan noto`g`ri foydalanish tufayli ,tuproq yemirilishi oqibatida insoniyat dehqonchilik uchun deyarli yaroqsiz holga kelib qolgan juda keng hududlarini yo`qotdi. Shunga o`xshash vaziyat O`rta Osiyo mintaqasida ham Amudaryo va Sirdaryo suvlarning katta qismi paxta va sholi maydonlariga yo`naltirilgan paytdan boshlab paydo bo`ldi.