Tuproq unumdorligini oshirishda biotexnologiya reja

Tuproq biotexnologiyasi va uning vazifalari

• - tuproqda mikroblarni о‘sishi va rivojlanishini ta’minlovchi о‘simliklar orasida almashlab ekishni tashkil qilish va shu tufayli mikrobiokimyoviy jarayonlarni boshqarish;
• - tuproqda mikrobiokimyoviy jarayonlarni boshqarishda organik va mineral о‘g‘itlardan oqilona foydalanish;
• - tuproq mikroorganizmlarning azot yutish va fosforli birikmalar va eritish qobiliyatidan oqilona foydalanish;
• - mikrobiologik jarayonlarni tо‘laqonli о‘tishi uchun har xil turdagi tuproq melioratsiyasidan foydalanish.
• Tuproq biotexnologiyasi, tuproq sharoitida mikroorganizmlar massasini, ularni faoliyatini о‘rganish qishloq xо‘jaligini zamonaviy usullar bilan rivojlantirishda asos bо‘lib xizmat qilib kelmoqda. Tuproq biotexnologiyasi asosida mikroorganizmlar faoliyatidan tо‘g‘ri va oqilona foydalanish orqali tuproq unumdorligini oshirish, yuqori sifatli va mо‘l mahsulot yetkazishimiz mumkin.

Almashlab ekishning mikrobiologik asoslari

• Qishloq xo‘jaligi ekinlarini o‘stirish jarayonda tuproqdagi elementlarini o‘simliklar o‘zlashtiradi va tuproqda ozuqa elementlar miqdori kamayib tuproq kambagallashaveradi. Shuning uchun albatta tuproqqa o‘git kiritish lozim bo‘ladi. O‘git ishlab chiqarish va uni tuproqqa kiritish albatta ko‘p xarajat talab etadi. Agar yerga har yili bir xildagi o‘simlik ekilaversa (monokultura) yerning kambagallashuvi yanada kuchayadi.

Almashlab ekishning mikrobiologik asoslari

• Shuning uchun qishloq xo‘jalik ekinlarini navbatma-navbat almashab ekib turish lozim. Ba’zi o‘simliklar tuproqni bir tomonlama kambagallashtiradi, shuningdek, ketma-ket kasallik qo‘zgatuvchilari va ildizdan chiqazadigan moddalar bir xil

bo‘lgan o‘simliklarni ekish ham

samarasizdir. Almashlab ekishda albatta

shunga rioya qilish lozim. Ammo, ba’zi

o‘simliklar ildizidan chiqqan modda ikkinchisiga

ta’sir qiladi buni «allelotsatiya» (kimyoviy ta’sir etish) deyiladi. Masalan: suli ildizi (skopolotin, kumarin), zigir ildizi (aromatik moddalar), beda (alkoloid), qand lavlagi (siklik birikmalarni) ajratib chiqaradi va bular mikroblarga ham ta’sir etadi.