Tulki tovuqxonada

Mukaramshayeva Nargiza MT-3-20

1. 
   " Tulki tovuqxonada"
   

Tovuqlar tovuqxonadagi qo'noqdan joy oladilar (bolalar maydonchani bir tomoniga qo'yilgan stullarda turishadi). Maydonchani qarama qarshi tomonda tulkining ini bo'iadi. Maydonchani qolgan barcha qismi xovli bo'ladi. Tulki inida o'tiradi .tovuqlar esa xovli bo'ylab yuradllar .yuguradilar.qanot qoqadilar.don chiqdilar. Tarbiyachining "Tulki Г-degan signali bo'yicha tovuqlar qochib ketadllar ,o'z Inlariga berklnlb oladilar va qo'ynoqqa uchib chlqadllar .tulki esa qamoqqa chiqib ulgurmagan tovuqlarni tutib olishga va o'z Iniga olib qochishga harakat qiladl. (Sekin -asta qo'linl tekkizadi). Tulilgan tovuqnl tulki iniga ollb ketadi. O'yin qaytadan tiklanadi. Tulki beigilangan miqdordagi tovuqlarni tutib bo'lgach o'yin tamom bo'ladi. O'yin 4-5 marta takrorlanadl. Ko'rsatmalar: Stullar .kublar va shu kabi buyumlar qo'noq sifatida xizmat qllishl mumkln.

2. 
   "Qushlar uchib o'tishi"
   

Bir gala qushlar maydonchaning blr chetiga to’planadl(bolalar tarqalib turishadi ), ular bir nechta zinapoyasi bo'lgan gimnastika devorchasi qarshislda turishadi . Tarbiyachining :"qani, uchayllk” degan signali bilan qushlar qanot qoqadilar va maydoncha bo'ylab uchib ketadilar. "Bo’ron " degan signal berilishi bilan qushlar daraxtlardan sekin tushib yana ucha boshlaydilar. O'yin 3-4 marta takrorlanadi. Ko'rsatmalar: Gimnastika devorchasidan tushayotganda sakrash mumkin emas. Agar devorcha zinapoyalarl kamroq bo’lsa .o’yinga barcha bolalarni baravar jalb qllmasllk kerak. Devorcha o'rnlga stul .skameka va boshqa buyumlardan foydalanlsh mumkln.

3. "Holatni bajar"

Bolalar maydon bo'ylab yugurib yuradilar.Tarbiyachining signaliga binoan

joylarida tez to'xtab biror holatni(cho'qqayib .qo'llarini yon tomonga ko'tarib va hokazo|egallab turadilar. Eng chiroyli bo'lib turgan holatnl tarbiyachi aytib, ularnl rag'batlantiradl. Ko'rsatmalar: Yil ohiriga borlb o'yin murakkablashtirib boriladi. Unga guruppaviy holatlar juft-juft, uchtadan bo'lib turishlar klritiladi. Bundan tashqari bolalarga anlq holatda .faqat tik turib .cho'qqayib turlb .o'tirib va hokazoda figura hosil qilish taklif etiladi.

4. 
   "Yugurib o'tish"(Kim kamroq qadam tashlaydl?)
   

Maydoncha oralig'i 6-8 m keladigan ikki chiziq o'tqaziladi.O'yinchilardan bir nechtasi bir chiziqda turadilar va ikkinchi chiziqqa iloji boricha katta qadam tashlab o'ta yoki yugura boshlaydilar. Kam qadam tashlab o'tgan bola g'olib chiqadi.

Katta guruhlar uchun

4. 
   "Quvlashmachoq "
   

Qor ustida diametric 25-3o m bo'lgan doira chiziladi. O'yin qatnashchilaridan ikki kishi bir-biridan baravar uzoqlikda turishadi katta yoshdagi kishining ishorasi bilan ular doira bo'ylab bir yo'nalishda yugurib ,bir-biriga yetib olishga harakat qilishadi.Ko'rsatmalar: O'yinda doiraning har ikki yo'nalishi bo'ylab yugurish kerak . Agar bolalar uzoq vaqtgacha bir-birlarini quvib yeta olmasalar ,u vaqtda dam olish uchun vaqtincha yoki butunlay to'xtatadilar.

4. 
   "Badminton"
   

Bu o'yinni ikki o'rtoq o'ynaydi. Bolalar bolamni rakeka bilan bir-birlariga uloqtirib ,maydoncha bo'ylab erkin harakat qilib yuradilar. Volanni havoda ushlab turish uchun ular volanga tomon yuradilar. Cho'qqayib o'tiradilar, o'tishlab sakraydilar va raketka bilan urib qaytaradilar. Shuningdek, bolalar volanni bir-biriga to'rdan oshirib uloqtirishni ham o'rganadilar.

4. 
   "Dengizdagi to'lqinlar''
   

Bolalar bir-biriga qarab ,orqalarida qo'llar uzatilgancha masofa qoldirib turadilar: qo'llar o'ng (chap) tomonga uzatilib suv yuzasida turadi. Gavdani o'ng tomonga aylantirish bilan bir vaqtda bolalar qo'llarini suv yuzasidan qarama-qarshi tomonga olib o'tadilar(kaftlar qo'l harakati yo'nalishida aylanadij-to'lqin hosil qiladilar. Harakat har tomonga to'xtovsiz davom ettiriladi.

Ikki kishidan bo'lib o'ynaladi. Bir kishl tayoq (biiliyard tayog'l) yordamida yog'och xalqani o'tadi,ikkinchlsi esa uni ilib oladi. O'yinchilar orasidagi masofa 3-4 m. Agar bolalar o'tilgan xalqani tayoqqa illb ololmasalar ,unda oidin qo'l bilan otib, qo'l bilan ilib oladilar.so'ngra tayoqdan foydalanish kerak . Kim xalqani ilib olgan bo'lsa .o'sha yutgan hisoblanadl.KoVsatmalar: Tarblyachi bolalar halqalarni muntazam irg'itib turishini kuzatib boradi.

4. 
   "Kim uchadl"
   

Bolalar tarblyachi bilan birgalikda doirada turadilar. Tarbiyachi uchadigan va uchmaydigan jonll va jonsiz narsalarning nomini aytadi. Nomini aytish bilan blrga tarbiyachi qo'linl tepaga ko'taradi. Masalan.tarbiyachl: "qarg'a uchadl ,stol uchadi, samalyot uchadi”va h.l. deydi. Tarbiyachi haqlqatda uchadigan narsalarning nomini aytgandagina .bolalar qo'llarlni yuqoriga ko'tarlb "uchdi' deydilar. Ko'rsatmalar: onaboshi vazifasida bolalar ham tayinlanadilar. O'yn oidin sekin .so'ngra tez o'tkazlladl.

4. 
   " Ko'z boylog'ich'
   

Bolalar cheklangan bir joyda o'ynaydllar.Ulardan binning ko'zlarl bog’lanadi. O'sha bola ko'z boylog'ich bo'ladi. Tarbiyachining ishorasi bilan bolalar sekin* sekin chapak challb yuguradllar .Ko'z boylog'ich ularni tutlshga harakat qiladl. Ko'z boylog'ich ulardan birini tutlb olgach , o'yin to’xtatiladi va yangi ko'z boylaglch tayinlanadilar. Agar ko'z boylaglch ancha vaqtgacha hech kimnl tuta olmasa , uni almashtirish kerak. Shu tariqa o'yin davom etadi.

4. 
   "Tutuvchi davrda
   

Yerga doira chiziladi. Lining diametri 3-5 m bo'ladi. O'yinda qatnashuvchilar sanoq yordamida tutuvchi bolani tayinlaydilar. U doiraning markazida ,qolgan bolalar esa doiradan tashqarida turadilar. Tarbiyachining "1,2,3-tut" -degan so'zidan keyin bolalar doirani keslb o'tmoqchi bo'lib yuradilar,tutuvchi esa ularni tutadi. Faqat doira ichidagina tutish mumkin . Belgilangan miqdorda bolalar tutilgandan keyin yangi tutuvchi saylanadi.

4. 
   "Qushlar parvozi"
   

Qushlar(bolalar) qanotlarini yozib butun maydoncha bo'ylab uchib yuradilar. "Bo'ron boshlandi" degan signal kelishi bilan ular daraxtga chiqib yashirinsdilar. (Ya'ni gimnastika devorchasidan tirmashib chiqadilar).Tarbiyachi:"Bo'ron bosildi" ,-deyishi bilan qushlar shoxlardan pastga uchib tushadilar(ya'ni gimnastika devorchasidan pog'onama-pog'ona pastga tushadilar) va uchishni davom ettiradilar.

4. 
   " Koptokni ilib ol"
   

Unda uch bola qatnashadi. Ularning ikkitasi bir-biridan kamida 3 m uzoqlikda turib olib bir-biriga o'tirishadi.Ularning uchinchisi o'rtada turib olib irg'itilgan koptokni tutib olishga harakat qiladi. Agar u koptokni ilib olsa, koptok otgan bolaning o'rniga turadi.u esa onaboshining o'rnini egallaydi.

4. 
   "Kim tez yugurish"
   

O'yinda qatnashuvchilar (2-3) bir-biridan 2-3 qadam uzoqlikda sherenga bo'lib turadilar. O'yinchilar turgan joydan 4o-5o qadamcha narida ikkinchi chiziq tortiladi. Bu marra bo'ladi."Diqqqat!Marsh!" degan ishorasl bo'yicha bolalar marraga qarab tez yugirib ketadilar. Marra chizig'ini birinchi bo'lib kesib o'tgan yutib chiqadi.

4. 
   «Ikki yaxob», «Mushuk keldi» va boshqa o‘yinlardan foydalansa bo'ladi.
   

Masalan. «Ikki yaxob» o‘yinida bir tomon - «yaxob»lar bolalarni «yaxlatib» qo‘yishga intiladi va boshqa tomon «yaxlatilib» qolishdan qochishga harakat qiladilar. Bu o`yin tayyorlov yoshidagi bolalarga mo`ljallangan.

Bog‘cha bolalari bilan turli estafetalarni uyushgan holatda o‘tkazish oson emas. O‘yin-estafetani o‘tkazish bir qaraganda oson tuyuladi. Lekin bolalar o'yinlarini kuzatish natijasi shularni ko'rsatadiki, bunaqangi o‘yinlar bolalar uchun hech qanday tushuncha bermaydi. Oqibatda ular bolalarda tartibning buziiisliiga, sabrsizlik, betoqatlik, xunob bo'lishlik, bir-birini turtish, asabiylikka olib kclishi mumkin. O'yinda yutqazgan hamda g‘olib chiqqan guruh bolalarini o‘yin tugagandan keyin tinchlantirish juda murakkab kechadi.

4. 
   «13 bo‘rilar zovurda» o'yinida bolalar yugurib kelib, to'xtab qolishi, so‘ngra sakrab, chaqqonlik bilan bo‘rilarga tutqich bermasdan zovurdan o‘tib ketishi kerak. Bu yoshdagi bolalar uchun ikki tomon bo'lib o‘ynash, qarama-qarshilikning mavjud boiishi ko‘proq qiziqarlidir.
   

O’yinlar

1.